Жылжымалы мүліктің ескіруінің екі типі бар: технологиялық және функционалдық.
АААААААААА
Айырбаста көрініс алатын құн түрлері:сақтандыру құны, нарықтық құн
Ақша ағымының дисконттау әдісін қолдану жағдайлары қолданылады: жылжымайтын мүліктен түсетін ақщалай қаражаттың болашақ ағынының мөлшері негіздеуге мүмкіндік беретін мәліметтер болса
Аннуитет- бұл: Әр бір кезең соңында төленетін немесе алынатын төлемдер.Әр бір кезең басында төленетін немес алынатын төлемдер
Арнаулы құн: тек арнаулы сатып алушы үшін құндылығы бар активтің ерекшеліктері, обьектінің нарықтық құнынан асатын құн
Арнаулы саудалық мүлік:қонақ үйлер, газ – немесе жанармай бекеттері, мейрамханалар, операциондық активтер және олардың саудалық потенциалын есепке ала отырып сатылатын мүлік, сауда потенциалымен байланысты мүлік
Бағалау әдісі –бұл:Нарықтық және өзге құнын белгілеуге пайдаланатын заңдық іс-қимыл жиынтығы
Бағалау әдісі дегеніміз-мүлік құнын бағалаудың әдістері мен тәсілдері, берілген есептемеде қолданылатын үш амалдың қысқаша анықтамасы мен амалды таңдауды дәлелдеу, мүлік құнын бағалаудың негізгі тәсілдері
Бағалау нысандарының экономикалық өмірінің қалдық мерзімі дегеніміз:бағалау күнінен бағалау нысандарының экономикалық өмір сүру мерзімі біткенге дейінгі мерзімі
Бағалау туралы есебіне қосымшада болуы тиіс құжаттар:Бағалау обьектіні жан-жақты сипаттайтын маңызды мәліметтер
Бағалау туралы есеп –бағалаушының қолданатын мәліметтері, талдаулары, қорытындылары мен құнын соңғы шамасын анықтайтын жазбаша құжат; жүргізілген бағалаудың нәтижесі бойынша объектінің нарықтық немесе басқа да құн түрлеріне негізделген ҚР-ның заңдарына сай құрастырылған құжат; бағалау жұмыстарының нәтижелері бойынша тапсырыс берушіге жазбаша түрде келісімнің берілуі
Бағалау туралы есептің есептік тарауында болуы тиіс:Шығындық ,табыстық және салыстырмалы тәсілдердің әдістерімен жасалған есептер. «Бағалау нәтижелерін келістіру» тарауы
Бағалау туралы есептің құрамына кіретін міндетті тараулар:Бағалаушылардың тізімі, есеп туралы жалпы мағлұматтар
Бағалау туралы есептің нысаны мен мазмұнына қойылатын талаптар келесілерді бекітеді:Бағалау туралы есептің нысаны мен мазмұнына қойылатын талаптарды.Бағалау туралы есепте пайдаланыолатын ақпаратты
ББББББББББ
Бейматериалдық активтер нысандарының құнын бағалуда табыс мультипликаторы - бұл:Сату бағасы және орта жылдық табыс шамасы арасындағы арақатынас.Мүлік құны және орта жылдық табыстың күтілген шамасы арасындағы арақатынас.Табыстың жалпы немесе таза шамасына негізделеді
Бета-коэфициент- бұл:Елдегі макроэкономикалықжәне саяси үрдістермен байланысты жүйелік түрдегі тәуекелдіктің өлшемі
Бизнесті бағалау - бұл:Кәсіпорын меншіктік құнын бағалау.Акционерлік қоғамның акциялар пакетіне меншіктіәк құқықты бағалау.Серіктестікте құрылтайшының үлесін немесе өндірістік кооперативтерінде пайды бағалау
Бизнесті бағалауда ақша ағындарын дисконттау әдісі қолданылатын жағдайлар:Бизнестің болашақ ақша ағынын негізді түрде бағалауға болады.
Бизнесті бағалауда салыстырмаыл тәсілдің әдістері:Салалық коэфициент әдісі.Анолог компания әдісі.Мәмілелер әдісі.
Бизнесті бағалауда табыстық тәсілдің артықшылығы:Қызметі жаңа технологияларғы негізделген кәсіпорын немесе кәсіпорын құны нарықтың тиісті сегментіндегі ұсынысқа тәуелді.Бұл тәсілде инвестициялық табыс есепке алынады.Ерекше құқығы және жоғары әрі тұрақты табыс алу мүмкіндігі бар кәсіпоын , осыған байланысты оның құны жоғаыр болады.
Бизнесті бағалауда табыстық тәсілдің әдістері:Ақша ағындарын дисконттау әдісі.Нақты опцион әдісі.
Бизнесті бағалаудағы табыстық тәсілдің артықшылығы: ерекше құқығы және жоғары әрі тұрақты табыс алу мүмкіндігі бар кәсіпорын, осыған байланысты оның құны жоғары болады, бұл тәсілде инвестициялық табыс есепке алынады
Бизнесті бағалаудың шығындық тәсілдің артықшылығы:Нақты түрдегі активтерге негізделеді.Компанияның кейбір түрлері үшін ерекше жарамды болады.Есептеу қаржылық және есеп құжаттарына сүйенеді,яғни бағалау ең тәуір түрде негізделген.
Биологиялық активтер - жылжымалы биологиялық активтерге ересек жұмыс және өнімді мал жатады;
Болжамдық мөлшерлемесіне, жинақтау мерзіміне және есептелетін пайызына қарап, қазіргі қаражат сомасының болашақ құнын анықтау – бұл:Ақша бірлігінің болашақ құны.Бірліктің жинақтама сомасы.
ГГГГГГГГ
Генерациялайтын бірлік - едәуір дәрежеде басқа активтерден немесе активтер тобынан тәуелсіз ақшалай қаражаттың түсуін қамтамасыз ететін активтердің ең төменгі сәйкестендіруші тобы;
ҒҒҒҒҒҒҒҒҒ
Ғимараттардың сыртқы тозуын бағалау үшін қолданылатын әдістер: салыстырмалы сатылымдар әдістері
ДДДДДДДДД
Дәл көшірме - түпнұсқаны әзірлеу кезеңінде қолданылған жасау әдістерін пайдалана отырып, табиғаты, сапасы және ескіруі бойынша өте жақын материалдардан жасалған бағаланатын түпнұсқаның бірдей көшірмесі
Дисконттау мөлшерлемесі –болашақ ақша қаражаттарының қайта есептеу үшін қолданылатын пайыздық мөлшерлеме, ағымдағы құнның біркелкі шамасына болашақ пайданың ағымына қайта есептеу үшін қолданылатын пайыздық мөлшерлеме
Дисконттау ставкасы:ол капиталды тартудың альтернативті шығындары
дисконттелген ақша ағыны әдісі - коммерциялық мақсатта жылжымалы мүлікті пайдалануға байланысты тәуекелдік дәрежесіне қарай ақша ағынның өзгеруі және бірдей түспеу жағдайы негізінде құнын айқындау;
ЕЕЕЕЕЕ
Ескі объектіні жаңасына алмастыру - бағаланатын объектіні сатып алуға немесе, егер бұл мүмкін болмаса, жаңа өнер туыныдылары шығарылатын бөлшек нарықта табиғаты бойынша және объектінің жай-күйі бойынша ұқсайтынын сатып алуға шығындар.
ҚҚҚҚҚҚҚ
Қайталама нарықта сатып алу арқылы алмастыру- өнер немесе антиквариат заттары сатылатын қайталама бөлшек нарықта бағаланатын объектіні жай-күйі ұқсайтын ұқсас объектімен алмастыру шығындары.
ЖЖЖЖЖЖ
Жалға алушының жақсартқандары - өзінің мұқтаждығын қанағаттандыру үшін жалға алушы орнататын және ақы төлейтін, әдетте жалға алу мерзімі аяқталған соң алып тастайтын жерге немесе ғимараттарға тіркелген жақсартулар немесе қосылғандар. Оларды алып тастау жылжымайтын мүлікке елеулі зиян келтірмейді;
Жаңа көлік құралдардың құнын бағалау үшін аналогтік-параметрлік әдісті қолданудың негізгі шарты:Аналог обьектілерді олардың пайдалылығы мен қызметтері бойынша таңдау.Аналог обьектілердің құны белгілі болуы тиіс.
Жаңа көлік құралдардың құнын бағалауда қолданылатын әдістер: Аналогтік-параметрлік әдіс.Индекстік әдіс.Үлестік бағалық көрсеткіштер әдісі
Жаңа көлік құралдарының құнын бағалау үшін аналогтік-параметрлік әдісті қолданудың негізгі шарты: аналог-обьектілердің техникалық- экономикалық сипаттамасы ұқсас болуы, аналог обьектілердің құны белгілі болуы тиіс, аналог обьектілерді олардың пайдалылығы мен қызметтері бойынша таңдау
Жеке меншік иесінің мемлекеттен сатып алынған, мемлекеттік қажеттілігі үшін иеліктен шығарылған жер телімін алу бағасы: мемлекетке төленген сома мөлшерімен анықталады, сатылу кезеңі кезіндегі оның кадастрлық құнының өзгеруі есепке алына отырып, мемлекетке төленген сома мөлшерімен анықталады
Жер жақсартуларының физикалық сипаттамалары туралы алғашқы мәліметтерге жатады:бағалау обьектінің жобалық-сметалық құжаты, жақсартулардың физикалық жағдайын дәлелдейтін құжаттар, техникалық паспорт
Жер жақсартуларының физикалық сипаттамалары туралы алғашқы мәліметтерге жатады:Техникалық паспорт
Жер телімдерін даму әдісімен бағалау:нақты жылжымайтын мүлік обьектісін телімдер қатарына бөлу немесе басқа да телімдермен біріктіру, бөлу немесе біріктіру үдерісімен байланысты кірістер мен шығындарды анықтау
Жер телімдерін даму әдісімен бағалауына кіреді:Жылжымайтын мүлік обьектісін учаскелер қатарына бөлу немесе біріктіру.Бөлу немес біріктіру үрдісімен байланысты кірістер мен шығындарды анықтау.Құн көрсеткішін шығару үшін таза табысыт дисконттау
Жер учаскесін немесе өзге де жылжымайтын мүлікті алып қоюға байланысты жер учаскесін немесе өзге де жылжымайтын мүлікті бағалауда шығындық тәсілді қолдану жағдайлары: жер учаскесін сатып алуға және оны жақсартуға кеткен шығыстар нақты рынокта мақсаты мен сапасы бойынша ұқсас жақсартылған жер учаскесін бағасынан аспайтын алғышарттарға негізделген
Жер учаскесін немесе өзге де жылжымайтын мүлікті алып қоюға байланысты жер учаскесін немесе өзге де жылжымайтын мүлікті бағалауға қолданылатын тәсіл:Шығындық тәсіл
Жою құны:кәсіпорынды жою үшін жұмсалатын барлық шығынды есепке алғандағы құн, адекваттық маркетинг жүргізу үшін тым қысқа мерзімде меншікті сатудан нақты түрде түсетін ақшалай сома, активтерді нарықта сатудан алынған түсім мен оны жою шығынының айырмасы
Жылжитын мүліктің сыртқы(экономикалық) тозуына әсерін тигізетін факторлар:Техниканың белгілі бір түріне сұраныс пен ұсыныстың арақатынасының өзгеруі.Техниканың құнына кері әсерін тигізетін заңнамалық жаңартулар
Жылжымайтын мүлік құнын бағалауда пайдаланылатын тозу құны: функционалдық тозу, экономикалық тозу
Жылжымалы мүлік (жылжымалы заттар мен құндылықтар) - бұл ақша, бағалы қағаздар және жылжымайтын мүлікке қатысы жоқ өзге де мүлік;
Жылжымалы мүліктің ескіруінің екі типі бар: технологиялық және функционалдық.
Жойылатын физикалық тозу жылжымалы мүліктің ағымдағы жөнделуіне жұмсалған шығын сомасына тең.
Жойылмайтын физикалық тозу тиімді жас әдісі бойынша есептеледі.
ЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗ
Зияткерлік меншік алынған жағдайда оның құнын анықтау кезінде есепке алынатын шығындардың түрлері:Маркетингтік шығындар
Зияткерлік меншіктің құнын бағалауда дисконттау ставкасы- бұл:Болашақта төлеуге жататын ақша сомасын бүгінгі құнға айырбастау үшін пайдаланатын ставка.
Зияткерлік меншіктің құнын бағалаудағы дисконттау ставкасы бұл: болашақта алуға жататын ақша сомасын бүгінгі құнға айырбастау үшін пайдаланылатын ставка, болашақта төлеуге жататын ақша бүгінгі құнға айырбастау үшін пайдаланылатын ставка, зияткерлік меншік объектілерін құнын бағалау кезінде пайдаланылатын табыстық ставка
КККККККК
Кепіл:міндеттеменің орындалуын қамтамасыз етудің мүліктік тәсілі, қарызды өтеуге кепілдік беретін, кепіл берушінің иелігіндегі мүлік
коллекциялық бұйымдар - олардың сиректігіне, жаңа болуына немесе бірейгелігіне қызығуға байланысты жиналатын объектілерді сипаттау үшін пайдаланатын кең термин. Осы терминді өнер туындыларына, көне заттарға, қымбат тастарға, зергерлік бұйымдарға, музыка аспаптарына, нумизматикалық немесе филателистік коллекцияларға, сирек кітаптар және мұрағат материалдарына қолдануға болады;
корпоративтік активтер - активтер басқа активтерге немесе активтерден тобына қарамастан ақшалай қаражат ағынын жүргізе алмайды, бірақ бұл ретте олардың теңгерімдік құнын регенерациялайтын бірлікке толықтай жатқызуға болмайды (Мысалы|: жеңіл автокөлік, зертханалық және офис жабдықтары);
корреляциялық модельдер әдісі - бағаланатын объектінің техникалық-экономикалық қасиетін сипаттайтын және оның құнымен барабар тәуелділікпен байланысты шартты бірліктерде орташа салмақты параметрлерін айқындауға негізделген жылжымалы мүлік объектісін бағалау тәсілі.
Көлік құралдары дегеніміз: жүктерді тасымалдау мен орнын ауыстыруға арналған қондырғылар, адамдар мен жүктер тасымалын орындайтын құралдар түрлері, адамдар мен жүктерді тасымалдауға арналған қондырғылар
Көлік құралы - Қазақстан Республикасының аумағында тіркелген темір жол, автомобиль, теңіз, ішкі су, әуе, қалалық электрлі көлігі, соның ішінде метрополитен, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағындағы магистралды құбыр көлігі;
Кірістік амал әдісі - оны болашақта пайдаланудан күтілетін кірісті айқындауға негізделген жылжымалы мүлік объектісінің құнын айқындау әдістері:
ҚҚҚҚҚҚҚҚҚ
Қаржылық есептілікте қолданылатын құндардың түрлері:Өсімін молайту құн.Толық қалпына келтіру құн.Алмастыру құн
Қаржылық есептілікте қолданылатын құндардың түрлері:өсімін молайту, алмастыру, толық қалпына келтіру
Қарыз капиталының элементтері: ұзақ мерзімді кредиторлық қарыз, облигациялар, несиелер мен зайымдар
Қолдан шығарып алған пайданы айқындау:Келешектегі алынбаған таза жылдық ақша ағынын бағалау күніне дисконттау жолымен жүзеге асырылады.
Қолдан шығарып алған пайданы анықтау мақсатымен меншік иесінің немесе мемлекеттік емес жер пайдаланушының қаржылық-шаруашылық қызметін талдау нәтижесінде айқындалады: жер учаскесі құқық иелерінің құқықтары бұзылу нәтижесінде туындайтын кедергілер жүргізілетін қызмет түрлерінің құрамы, жер учаскесі құқық иелерінің пайдалануын айтарлықтай шарты, мемлекеттің мұқтажы үшін тұлғаның мүлкін алып қоюға байланысты қызметті жүргізу үшін осындай кедергілер сындарлығының деңгейі
Қондырғылар, машиналар және жабдықтар - өндірісте пайдалану, тауарларды немесе қызмет көрсетулерді жеткізу үшін, басқаларға жалға тапсыру үшін немесе әкімшілік мақсаттар үшін ұйым ұстап отырған материалдық активтер, соның ішінде жекелеген машиналар немесе машина топтары, сауда-саттық жабдықтары, жалға алушының жақсартқандары және активтердің басқа да тиісті түрде сәйкестендірілген санаттары;
Қора-қопсы, көркейтілген қоршау, көгалдандыру және ішкі инженерлік жүйелері бар жеке тұрғын үйін алу бағасы анықталады:тозуды есепке алмай олардың толық қалпына келтіру құны негізінде шығындық әдістің тәсілдерімен есептелінеді
Құрылыстар - бұл:Өндірісті жасауға арналған тұрғын үй-жайлар.Жылжитын мүлікті орналастыруға , материалдық құндылықтарыд сақтауға арналған үй емес үй-жайлар.
ММММММММ
мамандандырылған мүлік - сирек, егер мүмкіндігінше оның бірегейлігіне, оның мамандандырылған сипатына және конструкциясына, оның конфигурациясына, мөлшеріне, орналасқан жеріне және өзге де қасиеттеріне байланысты бөлігі болып табылатын бизнесті немесе ұйымды сату арқылы нарықта бір кезде сатылатын мүлік;
Материалдық емес активтер – бұл:Физикалық мәні жоқ, ұзақ мерзім ішінде (бір жылдан астам) пайдалану үшін өндірісте ақшалай емес активтер
Материалдық емес активтер: физикалық мәні жоқ әкімшілік мақсаттарға және басқа ұйымдарға жалға беруге арналмаған активтер, физикалық мәні жоқ дайын өнімді өткізуде ақшалай емес активтер, физикалық мәні жоқ ұзақ мерзім ішінде пайдалану үшін өндірісте ақшалай емес активтер
Материалдық емес активтерді қалдық құн әдісімен бағалау жағдайлары қолданылады:материалдық активтердің құны белгілі болғанда, материалдық активтердің құны нақты айқындалған болса, бизнеспен шығарылатын таза ақша ағыны белгілі немесе айқындалған болса
Мемлекет мұқтажына алуға байланысты жер учаскесін немесе өзге де жылжымайтын мүлікті бағалауда табыстық тәсілді қолдану жағдайлары: белгілі бір мерзім ішінде кіріс әкелуге қабілетті бағаланатын объектінің құнын белгілеу үшін қолданылады, тәсіл күту қағидатына негізделген
Мүліктің жалпы тозу шамасы физикалық, функционалдық тозу мен сыртқы ескіру (құнсыздануға) сомасына тең.
НННННННН
Нақты нұқсанның құрамына кіреді:Көлікпен көшу қызметіне төлем.Риэлтор қызметіне төлем.Мемлекет мұқттажы үшін алып қойылған мүліктің және т.б орнына сатып алынғанын тіркеу қызметтеріне төлем.
Нарық құнына жататындар:тарату құн
Нарық құнына жататындар:Тарату құн
нарықтық ақпарат әдісі - әзірлеуші зауыттың, дилерлердің прайс-парақтарында жариялаған сату бағалары туралы ақпаратты немесе басқа көздердегі сату бағалары туралы ақпаратты пайдалану жолымен жылжымалы мүліктің құнын айқындау;
Нарықтық ортамен байланысты қағидалар:ұсыныс пен сұраныс, тәуелділік
Нарықтық ортамен байланысты қағидаттар:Тәуелділік қағидаты
Нарықтық ортамен байланысты қағидаттар:Тәуелділік қағидаты
ООООООО
операциялық мүлік - тұрақты жұмыс істейтін кәсіпорынның негізгі қызметі үшін қажет деп есептелетін актив;
офис жабдығы - жиһаз, компьютерлік техника, байланысты құралдары және т.б.;
ӨӨӨӨӨӨӨ
Өз күшімен өндірілген көлік құралдарының құнын бағалауда қолданылатын әдістер:Аналогтік-параметрлік әдіс.Индекстік әдіс
Өзгеру қағидатының сипаттамасы:Обьектілерді бағалуда ауданның даму перспективаларын және сыртқы қоршауын есепке алу
өнер туындыларын бағалау кезінде шығын амалы - осы өнер туындысын сатып алу кезінде оны ауыстыратын басқа өнер туындысын жасау мүмкіндігімен алмастырушы ретінде қарастырылатын өнер туындыларының құнын айқындайтын амал. Бағалаушы құнын бағалау кезінде сол алмастырудың табиғатын ескеріп, осы өнер туыныдысын қайта жасау немесе алмастыру шығындарын, яғни осы алмастыру барысында ескі объектінің жаңасына алмасқандығын, қайталама нарықта сатып алу, репликация немесе дәл көшірме арқылы алмастыру болғандығын негізге алуы тиіс.
өсу модельдері бойынша капиталдандыру әдісі-шектеусіз немесе шектеулі уақыт кезеңінде кіріс шамасын бірдей ұлғайту кейде бағалау объектісін тұрақты пайдалануды сақтау жағдайының негізінде құнын айқындау. Тікелей капиталдандыру әдісіне ұқсайды, бірақ одан айырмашылығы капиталдандыру коэффициентінің мәні нарықтық деректерден салыстырма амалмен табылмайды, капиталдандыруға берудің талап етілген нормасының базасында есептеледі.
Өсімін молайту құны: ұқсас обьектіге бағалау жүргізілген сәтте қолданылған бағалар бойынша айқындалатын құн
ПППППППП
Пайдаланушының көзқарасына негізделген қағидалар тобына жататын қағидалар:пайдалылық, орын басу
РРРРРРРРРР
Репликациялау - өз табиғаты, материалдардың сапасы мен ескіруі тұрғысында түпнұсқаға өте жақын, бірақ қазіргі заманғы жасау әдістері қолданылып орындалған бастапқы (бағаланатын) объектінің көшірмесі
СССССССССС
Салыстырмалы амал әдісі - ұқсас объектілерді сату мәмілелерін талдауға және тиісті түзетулер жүргізу үшін бағалау объектісімен салыстыруға негізделген әдістер:
сатуды салыстырмалы талдау әдісі - олардың арасындағы айырмашылықтарды ескеретін тиісті түзетулерді орындағаннан кейін бағаланатын объектімен жылжымалы мүліктің салыстырылатын объектілерінің жақындағы сатылымдарын салыстыру жолымен құнын айқындау;
сауда-саттық жабдықтары мен жалға алушының құрылғылары - жылжымайтын мүлік болып табылмайтын, жалға алушының мүлікке біріктірген және саудасын немесе бизнесін жүргізу кезінде олар пайдаланатын заттары;
статистикалық модельдеу әдісі (массалық бағалау әдісі) - бағасы белгілі бір тектес объектілердің кейбір жиынтықтарының өкілі ретінде жылжымалы мүліктің бағаланатын объектісін қарау тәсілі;
ТТТТТТТТТТ
Табысты капиталдандыру әдісін қолдану жағдайлар:Кіріс ағыны уақыттың ұзақ кезеңі бойы тұрақты түрде, әрі едәуір оң шамада болса.Пайда ағыны тұрақты, жайлы қарқынмен өсетін болса.Алғашқы инвестициялар болмауда, капиталды қайтару және капиталға кірісті бір уақытытыл есепке алу жағдайында.
Табыстық тәсілдің әдісімен құнды анықтау реттілігі:Өткен кезеңге кәсіпорынның қаржылық есептілігін талдау.Болжам кезеңнін ұзақтылығын анықтау және ақша ағынының түрін анықтау
Табыстық тәсілдің әдісімен құнды анықтау реттілігі:Өткен кезеңге кәсіпорынның қаржылық есептілігін талдау.Болжам кезеңнін ұзақтылығын анықтаужәне ақша ағынын түрін анықтау.Ақша ағынын, дисконттау ставкасын, бизнестің құнын есептеу.
Табыстық тәсілдің әдісіменқұнды анықтау реттілігі:Өткен кезеңге кәсіпоынның қаржылық есептілігін талдау.Болжам кезеңнін ұзақтылығын анықтау және ақша ағынының түрін анықтауАқша ағынын, дисконтау ставкасын, бизнестің құнын есептеу.
Таза айналым капиталы:кәсіпорын айналым капиталынан оның қысқа мерзімдік міндеттемелерін азайтқандағы құн, кәсіпорын айналым капиталынан оның ағындағы міндеттемелерін азайтқандағы құн
Тауарларды ( жұмыстарды, қызметтерді) өндіруде, өткізуде, жалға беруге арналған бір жылдан астам қызмет мерзімі бар материалдық активтер-бұл: негізгі құралдар, ұзақ мерзімді активтер, ғимараттар мен құрылғылар
Тежеу ( Чилтон) коэффициенті: Бағаланатын жылж.мүліктің негізгі параметрінің құны белгілі оған ұқсас мүліктен айырмашылығына байланысты құнын өзгертуді есептеу кезінде дәреже көрсеткіші, үлкен өнімділігі бар агрегат немесе машинаның үдемелі құнының аз өнімділігі бар бір типтес машина немесе агрегаттың үдемелі құнына ара қатынасы
тежеу (Чилтон) коэффициенті - бағаланатын жылжымалы мүліктің негізгі параметрінің құны белгілі оған ұқсас мүліктен айырмашылығына байланысты құнын өзгертуді есептеу кезінде дәреже көрсеткіші.
Технологиялық ескіру технология, дизайн және техниканы өндіру үшін пайдаланылатын конструкциялық материалдар саласындағы _ ғылыми-технологиялық прогреспен байланысты.
Түсініктеме хатында болуы тиіс мәліметтер:Бағалау мақсаты мен маңыздылығы.Бағалау обьектісі тураыл жалпы мәлімет.Бағалауда қолданылған тәсілдер мен әдістер және обьекті құнын қорытындысы шамасы
тікелей капиталдандыру әдісі - шектеусіз уақыт кезеңінде кіріс шамасы тек болғанда бағалау объектісін тұрақты пайдалануды сақтау жағдайының негізінде құнын айқындау
ҮҮҮҮҮҮҮҮҮ
Үлес қағидатының сипаттамасы:Кәсіпорын жұмыс жасайтын сала артық табыс әкелетін болса,осы салаға өзге кәсіпкер де енуге талпыныс жасайтындығын анықтайды.Болашақ табысты болжау, не табыс ағынын тура азайту, не тәуекелдік факторын өсіру жолымен есепке алу қажеттілігі
Үшінші тұлғаның алдындағы міндетемелердің мерзімінен бұрын тоқтатылуына байланысты жылжымайтын мүлікке құқық иелеріне келтірілген залалдардың көлемін анықтау үшін жасалатын шаралар: үшінші тұлғаның алдындағы міндеттемелерін мерзімінен бұрын тоқтатуға байланысты жылжымайтын мүлікке құқық иелері көтеруге тиісті жауапкершіліктің түрі және көлемі, үшінші тұлғаның алдындағы міндеттемелерін мерзімінен бұрын тоқтатуға байланысты ылжымайтын мүлікке құқық иелері толық алалмаған табыстардың түрлерін және көлемін анықтау
ФФФФФФФ
Функционалдық ескіру қазіргі және бағаланатын техниканың арасындағы өнімділік пен басқа да қуат сипаттамаларының айырмашылықтарымен айқындалады. Кейде функционалдық ескіру техниканы өз мақсаты бойынша пайдаланбаумен байланысты болады, яғни оны ең тиімді пайдалану принципі бұзылады.
Функционалдық тозу (немесе функционалдық ескіру) - меншіктің өзіне тән факторлардан, дизайндағы, материалдардағы, әзірлеу технологияларындағы өзгерістерден, функционалдық пайдалылық кемшіліктерінен, көтеріңкі пайдалану шығыстарына туындаған актив құнының шығыны және т.б.
ШШШШШ
Шешім шығаруды келісу-ең үлкен және ең кіші мәндердің арасындағы диапазонында орналасқан құнның қорытынды көлемі, бағалаудың әр түрлі тәсілдерін қолдана отырып алынған нәтижелерді салыстыру және өлшеу арқылы бағалау объектісінің құнының қорытынды бағасын анықтау, Бағаланатын мүлік пен бағаны белгілеуді талдау ерекшелігіне сүйенген бағалау нәтижесін келісу әдісін дәлелдеу
Шығындарды элементтер бойынша есептеу әдісін қолдануда көлік құралдар құнының құрамы:көлік құралдарын сатып алуға кететін шығындар, бағалау обьектінің жеке элементтерінің құндары
Шығындық амал әдісі - барлық тозу түрлерін шегергенде бағалау объектісін толық қайта жасау немесе алмастыру құнын айқындау әдістері.
Шығындық амал әдісін 2 топқа бөлуге болады
Шығындық тәсіл әрекеттерінің реттілігі:Бухгалтерлік есеп мәліметтері бойынша бағаланатын обьект алынған тарихи (алғашқы) құны және оның балансқа қойылған күні белгіленеді.Тарихи құн алынған трендке (инфляция индексіне) көбейту жолымен ағымдағы құнына әкелінеді.Ағымдағы бастапқы құнынан обьектінің қызметтік(моральды) ескеруі шегеру жолымен нарықтық құн есептеледі
Шығындық тәсілдің анықтамасы –бұл тәсіл потенциалды сатып алушылар мен кәсіпорынның нарықтық құнын мүліктік кешен түрінде бағалауға қолданылады, бұл тәсіл активтердің нарықтық бағасын және міндеттемелердің ағымдық бағасын анықтауға негізделген
Шығындық тәсілдің анықтамасы:Бұл тәсіл потенциалды сатып алушылар мен кәсіпорынның нарықтық құнын мүліктік кешен түрінде бағалауға қолданылады.Бұл тәсіл қаржылық есепті нақтылау мақсатында бағалау жүргізгенде қолданылады.
Шығындық тәсілдің негізі келесілер болып табылады:Зияткерлік меншік обьектілерінің баланстық құнын анықтау үшін қолданылады