ДенсаулыҚ саҚтауда Әкімшілік ҮрдістіҢ негіздері
Тасмағанбетова А.А., Авгамбаева Н.Н.
МЕЙІРБИКЕ ІСІНДЕГІ МЕНЕДЖМЕНТ
ЖӘНЕ ӘКІМШІЛІК ҮРДІС
(ДӘРІСТІК ТОПТАМА)
Алматы, 2012
УДК 005:61(075)
М 40 65.290-2:51.1я7
Пікір жазғандар: э.ғ.д., профессор Мұхтарова К.С.
м.ғ.к., профессор Рысқұлова А.Р.
м.ғ.к., доцент Мусина Н.С.
Қазақ-Ресей медицина университетінің Оқу-әдістемелік кеңесі 051101-«Мейірбике ісі» мамандығы бойынша оқитын студенттерге арнап оқу құралы ретінде басылымға ұлықсат беріп, бекіткен (ОӘК-ның 17.05.12ж. отырысында).
М 40 Төлебаев Ж.С., Сыздыкова К.Ш., Тасмаганбетова А.А., Авгамбаева Н.Н.,Мейірбике ісіндегі менеджмент және әкімшілік үрдіс: дәрістік топтама. Алматы: ЖШС Эверо, 2012. – 265 б.
Оқу құралында экономиканың жаңа бағытта өзгеруімен байланысты нарықтық қатынастарды дамыту және Қазақстан Республикасы денсаулық сақтау саласын реформалау барысында мейірбике ісінің менеджментінде кездесетін мәселелер қарастырылады. Кәсиби қасиеттерімен қатар, орта буын медициналық қызметкерлердің басқару ісінде де білікті кадр дайындаудағы ролі көрсетілген.
Оқу құралы медициналық оқу орындағы студенттер мен магистранттарға арналған.
УДК 005:61(075)
М 40 65.290-2:51.1я7
ISBN 9965-15-998-Х
© Ж.С.Төлебаев, 2012
© К.Ш.Сыздықова, 2012
© А.А.Тасмағанбетова, 2012
© Н.Н. Авгамбаева, 2012
© ЖШС «Эверо», 2012
МАЗМҰНЫ
| Кіріспе | ||
| Денсаулық сақтауда әкімшілік үрдістің негіздері | ||
| 1.1 | Медициналық қызмет көрсетудің түсінігі және маңыздылығы | |
| 1.1.1 | Қызмет көрсетудің маңыздылығы және негізгі сипаттамасы | |
| 1.1.2 | Медициналық қызмет көрсетудің ерекшеліктері | |
| 1.1.3 | Медициналық қызмет көрсетудің өміршеңдік кезеңі | |
| 1.2 | Денсаулық сақтау жүйесіндегі әкімшілік үрдіс | |
| 1.2.1 | Денсаулық сақтау жүйесінің үлгілері | |
| 1.2.2 | Денсаулық сақтау жүйесіндегі әкімшілік үрдістің маңыздылығы және негізгі элементтері | |
| 1.3 | Қазақстан Республикасында денсаулық сақтауды реформалаудың тұжырымдамасы | |
| 1.3.1 | Қазақстан Республикасында денсаулық сақтауды реформалаудың алғы шарттары | |
| 1.3.2 | Бірегей ұлттық денсаулық сақтау жүйесінің эко-номикалық мәні және оны іске асыру кезеңдері | |
| Мейірбикелік істегі әкімшілік үрдіс | ||
| 2.1 | Мейірбикелік істі ұйымдастыру | |
| 2.1.1 | Мейірбикелік іс: миссиясы, атқаратын қызметтері, мақсаттары мен міндеттері | |
| 2.1.2 | Мейірбикелік үдеріс: маңыздылығы және негізгі кезеңдері | |
| 2.2 | Амбулаториялы-поликлиникалық және стационарлық қызметтегі әкімшілік үдеріс | |
| 2.2.1 | Стационарлық және амбулаториялы-поликлини-калық емдеу-алдыналушылық көмекті ұйымдастыру | |
| 2.2.2 | Емдеу-профилактикалық көмекті поликлиникада және диспансерде ұйымдастыру | |
| 2.2.3 | Стационарлық және амбулаториялы-поликлиника-лық қызметтегі мейірбике жұмысының құқығы мен міндеттері | |
| Менеджменттің теориялық және әдістемелік аспектілері | ||
| 3.1 | Менджменттің тууы және біртіндеп дамуы | |
| 3.1.1 | Менеджменттің негізгі ғылыми мектептері | |
| 3.1.2 | Денсаулық сақтауда менеджменттің теориясы мен практикасынадағы негізгі әдістемелік көзқарастар | |
| 3.2 | Қазіргі менеджмент: маңызы мен сипаттамалық ерекшеліктері | |
| 3.2.1 | Менеджменттің мәні мен түрлері | |
| 3.2.2 | Денсаулық сақтаудағы менеджменттің ерекшелік-тері | |
| 3.2.3 | Клиникалық тәжірибені басқару. Клиникалық ме-неджмент | |
| 3.2.4 | Менеджменнттің негізгі принциптері | |
| 3.2.5 | Менеджменттің атқаратын қызметтері | |
| 3.3 | Ұйым және оның ортасы | |
| 3.3.1 | Ұйымның мәні, түрлері және негізгі сипаттамасы | |
| 3.3.2 | Кәсіпкерлік ұйымдардың ерекшеліктері | |
| 3.3.3 | Ұйымның табыстылық критериі | |
| 3.3.4 | Ұйымның ішкі және сыртқы ортасы | |
| 3.4 | Кадр менеджменті | |
| 3.4.1 | Қызметкерлерді басқарудың маңызы және кезеңдері | |
| 3.4.2 | Кадрді жоспарлаудың мазмұны | |
| 3.4.3 | Кадрлерді жинау және таңдау | |
| 3.4.4 | Еңбек ақыны және жеңілдіктерді анықтау | |
| 3.4.5 | Кадрлерді оқыту | |
| 3.4.6 | Жұмыскерлердің еңбек етуін бағалау | |
| 3.4.7 3.4.8 | Жұмыскерлерді өсіру, төмендету, ауыстыру және босату Басқарушы кадрлерді дайындау | |
| Денсаулық сақтауда және мейірбике ісіндегі менеджмент | ||
| 4.1 | Медициналық мекемелердің жұмысын жоспарлау | |
| 4.1.1 | Клиниканы басқару стратегиясы | |
| 4.1.2 | Медициналық ұйымның іскерлік жоспары | |
| 4.1.3 | Іскерлік жоспарды қалыптастырудың әдістемесі | |
| 4.1.4 | Медициалық ұйымның іскерлік жоспарының мазмұны | |
| 4.2 | Медициналық көмектің сапасын басқару | |
| 4.2.1 | Денсаулық сақтаудағы стандарттандыру | |
| 4.2.2 | Медициналық көмектің сапасын басқару жүйесін қалыптастыру | |
| 4.2.3 | Медициналық ұйымдарды аккредитациялау | |
| 4.3 | Ұйымды әлеуметтік жүйе есебінде басқару | |
| 4.3.1 | Ұжым ішінде жұмыскерлердің әлеуметтік бейім-делуі | |
| 4.3.2 | Адам мен ұйым арасындағы өзара әрекеттестік | |
| 4.3.3 | Ұжымды әлеуметтік басқарудағы билік пен басшылық | |
| 4.3.4 | Ұйым ішіндегі жанжалды басқару | |
| 4.4 | Денсаулық сақтау саласында басқарушылық шешімдерді қабылдау | |
| 4.4.1 | Клиникадағы басқарушылық шешімдердің ерекше-ліктері | |
| 4.4.2 | Денсаулық сақтау саласында басқарушылық шешім-дер қабылдауға әсер етуші факторлар | |
| 4.4.3 | Денсаулық сақтау саласында басқарушылық шешім-дерді қабылдау барысы | |
| 4.4.4 | Денсаулық сақтау саласында басқарушылық шешім-дерді дайындаудың және оңтайландырудың негізгі әдістері | |
| 4.4.5 | Басқарушылық шешімдердің тиімділігі | |
| 4.5 | Емдеу-алдыналушы мекемелерде коммуникациалық үрдісті басқару | |
| 4.5.1 | Коммуникациалық үрдістің мәні | |
| 4.5.2 | Емдеу-алдыналушы мекемелер жұмысында ком-муникациалық үрдістің кезеңдері | |
| Практикум сабақтары | ||
| 1 бөлім. Мини кейстер | ||
| 2 бөлім. Іскерлік ойындар | ||
| 3 бөлім. Өзіндік тексеруге арналған тесттер | ||
| 4 бөлім. Тесттер | ||
| Глоссарий | ||
| Тест сұрақтарының жауабы | ||
| Қолданылған әдебиеттер тізімі |
КІРІСПЕ
Елдегі нарықтық қытынастар экономиканың тиімді жаңа түрлерін іздестіруді қарастырады. Білім беру саласындағы Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейінгі тұжырымдамалары жоғары білімді кәсіби мамандарды және ғылыми қызметкерлерді дайындауда жаңа көзқарастарды қалыптастырады. Оның ішінде денсаулық сақтаудағы менеджмент көптеген мәселелердің басын қосып қарауды қажет етеді.
Осы оқу құралында мына мәселелер қарастырылады:
- денсаулық сақтау саласындығы әкімшілік істердің негіздері;
- медициналық қызметтің өміршеңдік кезеңдері;
- денсаулық сақтау жүйесін ұйымдастыру үлгілері;
- Бірегей ұлттық денсаулық сақтау жүйесінің (БҰДЖ) эко-номикалық мәні және оларды іске аыру кезеңдері;
- мейірбике ісіндегі әкімшілік үрдіс;
- амбулаториялы-клиникалық және стационарлық қызметтегі әкімшілік үрдіс;
- менеджменттегі негізгі ғылыми мектептері;
- кадрлық менеджмент;
- денсаулық сақтауда басқарушылық шешімдерді қабылдау жол-дары;
- Емдеу-алдын мекемелеріндегі коммуникациялық үрдістерді басқару;
Осы оқу пәнінің зерделейтіні денсаулық саласындағы тиімді басқарудың мейірбике ісіндегі әкімшілік үрдіс пен менеджменттің негіздерін білдіретін теориясы мен практикасы.
Дәрістік сабақтар «Мейірбике ісіндегі менеджмент және әкімшілік үрдіс» пәніндегі ойтұжырымдамалық мәселелерге көңіл бөледі. Оқу топтамасы 4 дәрістік бөлімнен, практикалық сабақтардан, тестік сұрақтардан және негізгі атаулары – глоссарийден құрас-тырылған.
Оқу барысында осы топтама менеджмент ілімінің негізгі әдіс-амалдарын көрсетіп, студенттерге басқару ісінде күнделікті дағды қалыптастырады:
- мейірбике ісіндегі менеджмент және әкімшілік үрдіс жөнінде түсінік беретін атауларды көрсетеді;
- денсаулық сақтау саласының мейірбике ісіндегі менеджмент және әкімшілік үрдіс жөнінде студенттерге экономикалы дұрыс көзқарасты қалыптастырып, оның келешегін анықтауға көмектеседі;
- денсаулық сақтау саласында студенттерді басқару ісіне практикалық дағды қалыптастырады.
Оқу топтамасы 051101–«Мейірбике ісі» мамандығы бойынша оқитын студенттерге арналған, сондай-ақ 050507–«Менеджмент» мамандығы бойынша оқитындарға да қажет болмақ.
БӨЛІМ
ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУДА ӘКІМШІЛІК ҮРДІСТІҢ НЕГІЗДЕРІ
ТАҚЫРЫП