Сандар,жылдар, ғасырлар 8 страница
Бірқабатты іші қуыс ұрық-бластула
Бірлестіктер мен экожүйелер арасындағы қарым-қатынастарды зерттейді-Синэкология
Бірнеше белгілерінде айырмашылығы бар дараларды будандастыру: Полигибридті.
Біртұтас ағза ретінде қыналарға көбеюдің қай түрі тән? Вегетативті
Бірүйлі өсімдік? Жүгері
Бірүйлі өсімдікті белгілеңіз? Кәдімгі қарағай
Бірүйірлі өсімдік. Қияр.
Бірыңғай бұлшықеттерден құралған-Қантамырлар
Бірыңғай салалы бұлшықеттен құралған. Қан тамырлары.
Бірінші болып таза асқазан сөлін алған ғалым: И.П.Павлов.
Бірінші ретті консументтер (тұтынушылар): Өсімдікқоректі жануарлар.
Бірінші ретті консументтер?Қоян
Бірінші ретті консументтерге қандай ағзалар жатады? өсімдікқоректі жануарлар
Бірінші реттік құрылымды ақуыз молекуласында амин қышқылдары бір-бірімен қандай химиялық байланыс арқылы байланысады? Пептидті
В.В. Докучаев-Топырақтану ғылымының негізін салған.
В.Вальдейер-«Хромосома» терминін 1888ж ұсынды.
В.Гарвей-1628ж қанайналымды ашты.
В.И.Беляев-1898 ж жыныс жасушаларының мейоз жолымен бөлінетіндігін сипаттады.
В.Иогансен-1903ж «Популяция» 1909ж «генотип», «фенотип» терминін енгізді.
В.Н.Сукачев-1940 ж биогеоценоздар теориясын дәлелдеді.
В.О.Ковалевский-Жылқылардың қаңқасын, тістерін, аяқтарын зерттеді, жылқының тарихи дамуын (филогенезін) қалпына келтірді.
В.Прейер-«Тіршілік жер бетінде мәңгілік» деген теорияны ұсынды.
В.Флеминг-1882 ж митохондрияны ашты.
В.Флемминг, П.И.Перемережко-1878 ж жануар жасушасының митоздық жолмен бөлінетіндігін ашты.
В1 витамині жетіспегенде кездесетін ауру. Бери-бери.
В1 витамині мына заттардың алмасуына әсер етеді?Көмірсулардың
В1 дәрумені-Сүт, жұмыртқа, жемістерде
В12 витаминінің жетіспеуінен болатын ауру: Анемия.
В12- Жетіспегенде өте ауыр қан аздық ауруына ұшырайды.
В2 дәрумені Бидайда, етте, сутте, бауырда болады.
В2-Ұрықтың және баланың өсіп-дамуына әсерін тигізеді, ересектерде көздің мөлдір қабықшасы қабынып, катаракт ауруына ұшырайды,ауызда сілікейдің бөлінуін баяулатады.
В5- Жетіспегенде адам әлсізденіп, тез шаршап, басы айналып, терісі жарылады, ауыздың сілемейлі қабықшасы бұзылып, жүйке ауруына ұшырайды.
В6-жетіспегенде қояншық, селкілдеу, қаназдық пайда болады.
В9-Нуклеин, аминқышқылдарын түзуге әсер етеді, Хромосомаларда жасушалардың көбеюіне жағдай жасайды,Қанның түзілуін жақсартып, реттейді.
Вакуольдің атқаратын қызметі: Жасуша ішіндегі сұйықтық қысымын реттейді.
Вакуольдің атқаратын қызметі: Керексіз улы заттарды ыдыратады, қысымды реттейді
Валеология ғылымы нені үйретпейді-ән айту
Валеология-салауатты өмір салты туралы ғылым.
Вегетативті жолмен көбейе алмайтын өсімдік? Бидай
Вегетативті жүйке жүйесі бөлінеді 2 бөлікке
Вегетативті жүйке жүйесі рефлекстік доға үш байланыстан тұрады? Сезгіш, байланыстырғыш, қозғалтқыш
Вегетативті жүйке жүйесімен бірге ішкі мүшелердің қызметін басқаратын мүшелер? Ішкі секреция бездері
Вегетативті жүйке жүйесінің қызметі ми қыртысының ... орналасқан ?маңдай бөлігі
Вена тамырлары. Денедегі қанды жүрекке қарай жылжытатын қантамырлар.
Венаның құрылысы жағынан артериядан айырмашылығы – Венада қақпақшалары болады.
Веноздық қаны бар артерия?өкпелік
Вернадский-«Биосфера» туралы ілімнің негізін қалаушы.
Вестибула мүшесі орналасқан? Ішкі құлақта
Вигетативті жасушамен генеративті жасуша гүлдің қай бөлігіне кіреді ? ұрық қапшығына
Вирус – латынша «у»
Вирус арқылы тарайтын ауру: Шешек
Вирус терминін 1899ж ғылымға енгізді. М.В.Бейерник
Вирус терминін ғылымға енгізген ботаник: М.В.Бейерник.
Вирус терминін ғылымға енгізді: М.Б.Бейерник.
Вирустар арқылы таралатын ауру. Ұшық.
Вирустар туғызатын аурулардың тобы. ИТИС, тұмау, қызылша, ұшық.
Вирустар тудыратын аурулар: тұмау,СПИД, ұшық, сары ауру, балалардың сал ауруы (полиомелит), шешек, қызылша.
Вирустар-өсімдіктер-400, жануар-500.
Вирусты ауруға жатқызуға болады? Грипті
Вирустың әрекеті күшейетін орта. Жасуша.
Вирустың генетикалық материалы болатын химиялық зат?нуклейн қышқылы
Вирустың құрылымы. Нуклеин қышқылы, нәруызды қабығы.
Витаминдер- ферменттердің түзілуіне қатысады?
Витаминді алғаш тапқан ғалым: Н.И.Лунин.
Водолоз тез көтерілгенде, судағы еріген газ, қанға еріген күйінен газ күйіне көшеді, ол қайсысы? Азот
Вокуольдің атқаратын қызметі: Жасуша ішіндегі сұйықтық қысымын реттейді
Вольвокс суда қалай қозғалады ? талшықтары арқылы
Вольвокс шоғырының пішіні- Домалақ
Вольвокс шоғырының пішіні. Шар.
Вольвокстың жасыл эвгленадан ерекшелігі. Шоғырланып тіршілік етуге бейімделген.
Вольвокстің жеке жасушалары байланысады. Цитаплазмалық көпірше арқылы.
Г.Беленьский-Қызылқұм аймағынан құсжамбасты сұмпайыкесірткенің толық қаңқасын тапты.
Г.Г.Хитенков-1951ж жылқының мініске арналған қолтұқымын алды.
Г.Д.Карпеченко-орамжапырақ пен шомырды будандастырып, түраралық буданның тұқым бермеуін жойған.
Г.Мендель 1 заңы? Біркелкілік заңы
Г.Мендель 2 заңы? Белгінің ажырауы
Г.Мендель 3 заңы? Тәуелсіз тұқым қуалау
Г.Мендель будандастыруында қандай белгі жұп болады? Сары және жасыл түсті тұқым
Г.Мендель зерттеуіндегі асбұршақтарға қандай белгілер тән-Өздігінен тозаңданушы өсімдіктер
Г.Мендель-1865 ж тұқым қуалау заңдылықтарын ашты,Тәжірибелерінде белгілердің тұқымқуалаушылығын зерттеудегі қолданған әдісі-гибридологиялық,Г.Мендель зерттеулеріндегі асбұршаққа тән белгі-өздігінен тозаңданушы өсімдіктер.
Г.Мендельдің бірінші заңы: Біркелкілік.
Г.Мендельдің екінші заңы: Белгілердің ажырауы.
Г.Мендельдің тәжірибесіндегі 1-ші ұрпақ гибридтердің генотипі қандай? Гетерозиготалы
Г.Мендельдің тәжірибесіндегі дигибритті будандастыруда жұп гендері қайда орналасқан? Гомологты әр түрлі жұп хромосомада
Г.Мендельдің үшінші заңы:(Белгілердің) Тәуелсіз тұқым қуалау
Г.Рихтер-«Панспермия теориясын» 1865 жылы ұсынды.
Газ алмасу және су буландыруға қатысады-Лептесіктер
Газ алмасудың өтетін жері: Өкпе көпіршігі.
Газдан улану кезіндегі қауіпті іс-әрекет.Газдың исін кетіру үшіе сіріңке жағу.
Газелдер, антилоптар, жирафтар жұптұяқтыларға жатады,осы отрядқа тағы қайсысын жатқызады? Бегемот
Гайморит-Мұрын сілемейлі қабықшасының қабынуы.
Гаметогенез бұл: Гаметалардың дамып жетілуі.
Гаметогенез кезінде дамудың қай аймағында жасушалардың мейоздық бөлінуі жүреді? Пісіліп жетілу аймағында
Гаметогенез кезінде дамудың қай аймағында жасушалардың митоздық бөлінуі жүреді? Көбею аймағында
Гаметофит- жоғары сатылы өсімдіктің жыныстық ұрпақтары
Гастрит (асқазанның қабынуы): Қарынның сілемейлі қабығының ауруы
Гастрит «асқазанның қабынуы» Асқазанның сілемейлі қабығының ауруы.
Гаструла бұл – екі қабатты ұрық.
Гаттерия жорғалаушылар класының мына отрядына жатады. Тұмсықбастылар.
Гельминтоз-ішқұрт ауруы.
Гельминтология ғылымының зерттейтіні. Паразит құрттарды.
Гельминтология-паразит құрттар туралы ғылым.
Гематология-қанды және оның құрамын, қызметін зерттейтін ғылым.
Гемикриптофиттер -жер бетіндегі өркендері қыста үсіп қалатын, ал пиязшықтары сақталатын өсімдіктер.
Гемоглабин қай заттың құрамында болады? Ақуыз
Гемоглобин дегеніміз Күрделі ақуыз
Гемоглобин құрамына кіретін химиялық элемент:Темір
Гемоглобин табиғаты жағынан.Ақуыз (нәруыз)
Гемоглобиннің концентрациясы қандай (г/ 100мл) болады: 14-16
Гемоглобиннің негізгі ролі неде? Оттегін тасымалдау
Гемоглобині бар қан жасушалары. Эритроциттер.
Гемофилия-қан ұйымайтын ауру.
Ген мына 3 формадағы аллель түрінде кездеседі, а1 а2 а3 диплоидты ағзаларды қандай гетерозиготты генотиптер болуы мүмкін а1а2 а2а3 а1а3
Гендер- ақуыздардың 1 реттік құрылымы туралы хабар бар ДНҚ молекуласының бөлігі
Гендердің дрейфі деген не? Кішкене популяциядағы аллельдердің кездейсоқ бағытсыз өзгеру жиілігі
Гендердің жиынтығы: Генотип.
Гендердің тізбектелу ілімі бойынша алынған қай факт хромосоманың тұқымқуалаушылық теориясын анықтайды? Тізбектелу тобының саны гаплоидтық хромосомалардың жиынтығының санына сәйкес келуі
Гендердің хромосомаларда орналасатынын дәлелдеген: Т. Морган.
Гендері жыныстық хромосомаларда болатын белгілер: Жынысқа тіркес.
Генді химиялық жолмен қолдан синтездеуді алғаш жүргізген. Х.Г.Корана.
Гендік инженерияның негізгі мақсаттары қандай? Рекомбинантты ДНҚ-ның алынуымен белок, ферметтер синтездейді
Гендік клондау деген не? Гендердің көшірмесін синтездеу
Гендік мутация- жеке гендердің сапалық өзгеруі,ДНҚ молекуласындағы нуклеотидтердің орналасу ретінің өзгеруі
Гендік мутацияның мәні неде? ДНҚ молекуласының бойындағы нуклеотидтердің орналасу ретінің өзгеруінде
Гендік рекомбинация ұғымы не мағына береді? Кроссинговер кезінде немесе хромосомалар түйісінде гендердің жаңадан құрылуы
Генетика ғылымы зерттейді. Тұқым қуалаушылық пен өзгергіштікті.
Генетика ғылымындағы қандай жаңалықтар гендік инженерия методологиясының негізін қалады? Ферменттердің, ДНҚ-ның кесетін эндонуклеаздардың
Генетика мен молекулалық биологиялық жетістіктері негізінде қалыптасқан биология ғылымының жаңа саласы-Генетикалық инженерия
Генетика мен молекулалық биологияның жетістіктері негізінде қалыптасқан биология ғылымының жаңа бір саласы. Генетикалық инженерия.
Генетика- тұқымқуалаушылық пен өзгергіштік туралы ғылым;
Генетикалық белгілердің сырттай пайда болуы-Фенотип
Генетикалық зерттеу әдістеріне жатпайтыны? Салыстырмалы анатомиялық әдіс
Генетикалық зерттеу әдістеріне жатпайтыны-Биохимиялық
Генетикалық зерттеулер жүргізуге қолайлы жәндік-Дрозофила шыбыны
Генетикалық зеттеулер жүргізуге қолайлы жәндік. Дрозофила шыбыны.
Генетикалық инженерияның тарихын тұңғыш ашқан ғалым.Е.Сирс.
Генетикалық немесе ген инженериясы? Генетикамен молекулалық биология негізінде қалыптасқан ғылым , бұрын табиғатта болмаған жаңа генетикалық бағдарламалар жасау
Генетиканың негізін салушы? Мендель
Геннің кодтық бөлімінде неше нуклеотид бар, егерде соған қарап синтезделетін ақуыз 300 аминқышқылдарынан тұрса? 900
Геннің өзгеруіне байланысты өзгергіштік қалай аталады? Мутациялық
Геномды мутация деген – хромосоманың бір бөлігінен екінші бөлігіне ауысуы
Геномдық мутация-Жасушадағы хромосомалар санының өзгеруі
Генониппен бірдей доминантты немесе рецесивті гендермен көрсетілетін болса, ондай ағза аталады? Гомозиготалы
Генотип- Ағза гендерінің жиынтығы.
Генотип- ата-анадан алынған гендер жиынтығы
Генотип және фенотип ұғымдарын қалыптастырды: В.Иогансен.
Генотип-Ағза гендерінің жиынтығы
Генотиппен фенотип қандай будандастыруда 1:2:1 формуласы бойынша ажырайды? Моногибритті толық емес доминанттылықта
Генотиптері бірдей доминантты немесе рецессивті гендермен көрсетілген болса, ондай ағза аталады-гомозиготалы
Генотипінде бір геннің екі аллелі болатын ағзалар. Гетерозиготалы.
Генотипінде тек бір іріктеме аллелі ғана болатын тіршілік иесі-Гомозигота
Генотипіне байланыссыз өзгергіштік: Модификациялық.
Генотипіне бір геннің екі аллелі болатын ағзалар. Полимерия.
Геологиялық мерзімнің ең ірі бөлігі-Заман
Герантология-қарт адамдар мен ұзақ өмір сүру туралы ғылым.
Гермафродит дегеніміз: Аналық және аталық бездері бір ағзада орналасқан дене.
Герпетология- бауырымен жорғалаушыларды зерттейтін ғылым.
Гетерозиготалы ағзада екі жұп белгісі бойынша түзілетін жұп гаметасы. 4.
Гетерозиготалы генотип. Аа.
Гетерозис бірінші ұрпақтан қалай байқалады? өшеді
Гетерозистің биологиялық маңызы қандай? Бірінші ұрпақта гибридтің өміршең болуында
Гетеротрофты ағзалар. Тұтынушылар.
Гиалоплазма: Цитоплазманың түп негізі
Гибридтік бірінші ұрпақ түсімі өте жоғары және әртүрлі линияларда өзара будандастырып мол өнім алу? Гетерозис.
Гибриттердің бірінші ұрпағында байқалатын белгі:Доминантты
Гибриттік 1-ші ұрпақ түсімі өте жоғары және әр түрлі линияларда өзара будандастырып мол өнім алу-гетерозис
Гигантизм (алыптық)-гипофиз безі өсу гормонын артық бөлгенде болады.
Гидра ағзасына тән емесі. Мүшелер түзілуі.
Гидра аралық жасушалары- денесінің зақымданған жерін қалпына келтіреді
Гидра аралық клеткаларының (жасушаларының) қызметі. Денесінің зақымданған жерін қалпына келтіруге көмектеседі.
Гидра денесі жасушаларының сыртқы қабаты: Эктодерма.
Гидра денесі зақымданғанда өсуі күшейе түседі.Аралық жасуша.
Гидра денесі сыртқы қабатының атауы: Эктодерма.
Гидра денесін қаптайтын жасуша? Жүйке\Гидра денесінде астың қорытылуы. Дене қуысында.
Гидра денесіндегі сөл бөлетін талшықсыз жасуша-безді жасуша
Гидра денесінің ішкі қабаты. Энтодерма.
Гидра жазда қалай көбейеді? Бүршіктену арқылы
Гидра жемін аулағанда пайдаланатыны: Атпа жасушаларын.
Гидра қорегінің қорытылатын жері-Ішкі қабатта және қуыста
Гидра құрылысының басқа қарапайымдылардың құрылысынан қандай айырмашылығы бар? Денесі екі қабаттан тұрады: жасушалардың сыртқы және ішкі қабаты
Гидра тыныс алады-Бүкіл денесімен
Гидрада қорытылмаған қорек қалдығының шығарылуы: Аузы арқылы
Гидраның асқорыту және қозғалыс қызметін атқаратын қабаты? Энтодерма
Гидраның асқорыту қызметін атқаратын қабаты: Энтодерма
Гидраның асқорыту-бұлшықет және безді жасушалары орналасқан қабат: Энтодерма
Гидраның асқорытуы; қуыстық жасуша ішілік
Гидраның атпа жасушалары орналасқан. Эктодермада.
Гидраның атпа жасушаларының көп шоғырланған жерлері. Эктодермада.
Гидраның атпа жасушаларының шоғырланған жерлері? Аузы, қармалаушында
Гидраның дене қуысының саны:1
Гидраның денесіне инемен әсер еткенде, тітіркенуге жауап беретін жасушалар. Жүйке.
Гидраның жабын және қорғаныш атқаратын қабат?Эктодерма
Гидраның жауынан қорғану және жемін аулауға әсер ететін жасаушалары. Атпа.
Гидраның жыныс жасушалары неден түзіледі? Эктодермадан
Гидраның жыныссыз жолмен көбеюі: Бүршіктену.
Гидраның жыныссыз көбеюі. Бүршіктену.
Гидраның жынысты жолмен көбеюі. Қолайсыз жағдай туғанда.
Гидраның жынысты көбеюі. Күзде
Гидраның зақымдауынан жойылған жасушаларының қайта пайда болуы. Аралық жасушадан.
Гидраның қармалауыштарының орналасқан жері. Ауыз қуысының айналасында.
Гидраның қозғалуы. Адымдап
Гидраның қозғалуын қамтамасыз етеді: Бұлшық ет жасушалары
Гидраның қозғалыс қызметін атқаратын жасушалары: Тері-бұлшық ет жасушалары
Гидраның қорғаныш және қорегін аулау қызметін атқаратын жасуша? Атпа жасуша
Гидраның қорегі:Ұсақ шаян, су бунақденелерінің дернәсілі
Гидраның қорегі? Майда су омыртқасыздармен.
Гидраның қорегін аулау қызметін атқарады. Атпа жасушалары.
Гидраның қорегін аулау қызметін атқарады. Атпа.
Гидраның қорегі-Ұсақ шаянтәрізділер, балық шабағы, бунақдене нернәсілі
Гидраның орын ауыстырып қозғалуы-Адымдап қозғалады.
Гидраның регенерациясы: Дененің жойылған бөлігінің қалпына келуі
Гидраның сыртқы қабаты? Эктодерма
Гидраның сыртқы қабатындағы қорегін ұстаушы жасушасы: Атпа.
Гидраның сыртқы ортамен байланысын тек – сыртқы қабатындағы клеткалар арқылы
Гидраның тері-бұлшықет, апта жасушалары орналасқан қабат: Эктодерма.
Гидраның тіршілік ететін мекені? Тұщы суда
Гидраның шекаралық және қозғалыс қызметін атқаратын жасушалары? Тері бұлшықет жасушалары
Гидраның ішкі қабаты: Энтодерма.
Гидраның энтодермасындағы жасушалар. Асқорыту, безді жасушалар.
Гидраның энтодермасындағы жасушалар. Асқорыту, сөл шығару.
Гидраның энтодермасындағы жасушалардың ролі. Асқорыту.
Гидратектес жануарлар: Маржандар.
Гидросфераның ең терең жері-Мариан қазан шұңқыры
Гинекология-аналық жыныс мүшелерінің ауруларын емдейтін ғылым.
Гипервитаминоз-ағзада шамадан тыс көп болуы.
Гипертония-қан қысымының жоғарылауы.
Гиподерма қабаты? Сірқабықты астарлап жатады
Гиподинамия-қимыл-қозғалыстың төмендеуі.
Гипоталамус – ішкі мүшелерді қадағалайтын аралық мидың бөлімі
Гипотония--қан қысымының төмендеуі.
Гипофиз, бүйрекүсті бездері, қалқанша безі зақымданғанда Ергежейлілік.
Гипофиздің артқы бөлігінен бөлінетін гормон. Жартық бұлшықетінің жиырылуын күшейтеді.
Гирудин деп аталатын ерекше зат бөліп шығарады. Сүлік.
Гистон. Хромосомадағы құрылыс қызметін атқаратын нәруыз.
Гистондар кездеседі: Жануарлар мен өсімдіктердің жасушаларының ядросында.
Гликоген көп кездеседі? Бауыр мен бұлшықетте
Гликоген қор заты болып жиналады. Бауырда.
Гликоген өзінің табиғаты жағынан ... жатады: Көмірсуға.
Гликолиздің оттекті ыдырауы кезінде түзіледі. 2600 кДж.
Гликолиздің оттекті ыдырауы-Аэробты
Гликолиздің спирттік ашудың айырмашылығы?сүтқышқыл көмірқышқылына (ІІ) және этил спиртіне ыдырайды
Гликопротеидке жатады. Муцин.
Глколиздің оттекті ыдырауы кезіндегі процесте глюкоза молекуласының АТФ формасыннда қанша энергия кДЖ түрінде бөлінеді? 1520
Глюкоза көмірсуларнына жатады. Моносахарид.
Глюкоза ыдырауының оттексіз сатысы-Гликолиз
Глюкоза: Моносахарид.
Глюкозаны сіңіру қай жерде өтеді? Ұлтабар ұшында және аш ішекте
Глюкозаны сіңіру-Ішектің барлық бөлімдерінде
Глюкозаның қандағы тұрақты құрамын реттейтін гормон қай безден бөлінеді? Ұйқы безі
Глюкозаның оттекті және оттексіз ыдырауы кезінде түзілген потенциалды энергия. 1520 кДЖ.
Глюкозаның ыдырауына оттегі қатыспаса? Анаэробты ыдырау
Глюколиздің оттексіз ыдырауы: Анаэробты.
Гольджи жиынтығын 1898 жылы жүйке жасушаларынан тапқан ғалым. К.Гольджи.
Гольджи жиынтығын ашқан ғалым: К.Гольджи
Гольджи жиынтығының жасушада атқаратын қызметі. Биосинтез кезінде заттарды тасымалдау, өнімдерді жасушадан шығаруы.