Мақсатты өнімдердің түзілуі. 4 страница
Қолдан ұрықтандыру мына негізгі техникалық тәсілдерден тұрады: Сперманы алу және оның сапасын бағалау/ Сперманы сұйылту
Қолдан ұрықтандыру мына негізгі техникалық тәсілдерден тұрады:B) Сперманы алу және оның сапасын бағалауD) Сперманы сұйылтуE) Сперманы сақтау және ұрғашының жыныс мүшелеріне енгізу
Қолдан ұрықтандыру тәсілдері: Жатырлық/ Қынаптық
Қолдан ұрықтандыру тәсілдері:A) ЖатырлықC) ҚынаптықE) Цервикальдық
Қолтық меристемасының өсуін қоздыру *сабақтың ұшын кесу және цитокининмен өңдеу
Қоректік орта құрамына қосылатын витаминдердің маңызы клетка және ұлпа культурасындағы метаболизм реакцияларының тежелмеуіне әсер етеді\\культурадағы клеткалардың өсуіне әсер етеді
Қоректік ортаға активтелген көмірді қандай мақсатпен қосады?Улы заттарды байланыстырып олардың өсімдікке теріс әсерін жояды
Қоректік ортаға қосылатын антиоксидант * барлығы
Қоректік ортаға қосылатын антиоксиданттар аскорбин қышқылы, глютатион\\ диэтилдитиокарбамат
Қоректік ортаға отырғызылатын өсімдік материалы * эксплант
Қоректік ортада амин қышқылының жоғары концентрациясының улылығы неге байланысты?Ол түзілужолы ортақ басқа амин қышқылдарының синтезделуін тежейді
Қоректік ортада өскен клеткалардың ферменттердің қатысуымен арзан және қоры мол бастапқы заттардан биологиялық ырықты қосылыстардың синтезделуі *биотрансформация
Қоректік ортада токсикалық заттардың әсерін болырмау * эксплантты антиоксидант ерітіндісімен 4-24 сағат бойы өңдеу немесе қоректік ортаға адсорбент қосу
Қоректік ортадағы амин қышқылдары аналогтарының улылығы неге байланысты?Амин қышқылының аналогы белоктардың құрамына кіріп, олардың атқаратын қызметін бұзады
Қоректік ортаны қалай залалсыздандырады? Автоклав арқылы
Қоректік ортаның құрамына қосылатын комплексті органикалық қосылыстар экстракттар; шырындар\\ пісіп жетілмеген эндосперм, казеин гидролизаты, амин қышқылдардың қоспалары
Қоректік ортаның 1 литріне әдетте қанша грамм агар қосады?5-7
Қоректік ортаның жоғары температураға шыдамайтын заттардың ерітінділерін қалай залалсыздандырады?Бактериальдік сүзгіден өткізу арқылы
Қоректік ортаның қолайлы рН көрсеткішін белгілеңіз 5-6
Қоректік ортаның құрамына кіреді Тұздар
Қоректік ортаның құрамына кірмейді Гемицеллюлоза
Қосалқы, адвентивтікбүршіктернеденпайдаболады?Каллус клеткаларынан
Қосқабатмембранасыбарорганоидтардыбелгілеңіз Ядро,пластида, митохондрия
Құрамына инактивтелген клеткалар биомассасы және оларды өңделу өнімдері кіретін, биопрепараттар жемдік ашытқылар, саңырауқұлақ мицелиі
Құрамында кейбір органоидтары бар, цитоплазмалық мембранамен қоршалған протопласт бөлігі *субпротопласт
Құрғақ ұнтақ түріндегі жасанды қоректік орталардың құрамында болмайтын қоспалар*гормондар, сахароза, агар-агар
Құрғатқыш шкафта Петри табақшаларын, стакандар мен пробиркаларды залалсыздандыру тәртібі *2 сағат 140оС, ал 30 минут 180оС
Құрқақ тұқымдарды залалсыздандыруға тиімді зат *бром
Құрылымдық гендердің агробактерия плазмидалары арқылы нысанаға тасымалдану әдісі* агробактериалық трансформация
ЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛЛ
Ламинар-боксты не үшінпайдаланады?Өсімдіктердібірыдыстанекіншісінекөшіргенде залалсыздандырылғанжағдайтудыруүшін
Ламинар–бокстықалай залалсыздандырады?Ультракүлгінсәулелерменжәне этил спиртімен
Лизиннің микробиологиялық өндірісінде қолданады Corynebacterium glutamaticum, Brevibacterium flavumауксотрофты штамдары Әрбір штамға жеке арнайы қоректік орта құрамы Биологиялық белсенді заттар көзі ретінде жүгері экстрактін пайдалану
Лимон қышқылын алу өңдірісінде Продуцент ретінде Aspergillus niger қолданылады, Ортаның негізі ретінде глюкозалық шырынды, крахмал мен меласса гидролизатын қолданады Ферментацияны сұйық және қатты фазалық әдістермен жүзеге асырады
ММММММММММММ
Макроэлементердібелгілеңіз?C, Ca, S.
Макроэлементтерді белгілеңіз Mg, K, P
Макроэлементтерді белгілеңіз N, Ca, Mg
Макроэлементтерді белгілеңіз S, Mg, K
Мақсатты өнімдердің түзілуі.
Мақсатты өнімді тазалау жолында алғашқы кезең дақылдық сұйықтықпен биомассаның ажыратылуы болып табылады Сепарация
Мақта, дәке, фильтр қағазын, халаттарды автоклавта залалсыздандыру * 2 атм.қысымда, 25-30 минут
Мал шаруашылығында биотехнологиялық ресурстарды пайдалануға қолданады: Ұдайы өндіріс биотехнологиясы
Мал шаруашылығында биотехнологиялық ресурстарды пайдалануға қолданады:C) Молекулалық биотехнологияF) Ұдайы өндіріс биотехнологиясыG) Клеткалық биотехнология
Мал шаруашылығында эмбриодақылдық зерттеулер көмектеседі: Эмбриоинженерия әдістерінің дамытуға
Мал шаруашылығында эмбриодақылдық зерттеулер көмектеседі:A) Эмбриоинженерия әдістерінің дамытуғаB) Экстракорпоральды ұрықтандыру көмегімен жануарлар жынысын қадағалауғаH) Жануарлар генофондын сақтау үшін гаметалар мен эмбриондар банкін жасауға
Мал шаруашылықтарында ұрықтарды жуып алудың әдістері: A) Ұрғашы-донорларды өлтіру әдісі B) Хирургиялық F) Хирургиялық емес
Мал шаруашылықтарында ұрықтарды жуып алудың әдістері: Ұрғашы-донорларды өлтіру әдісі \\ Хирургиялық
Маманданған, бөліну қабілетінен айырылған клеткалардың жаңадан пролиферацияға көшу процесі дедифференциация
Маркерлік гендер * селективтік және репортерлық гендер
Мацерация деген не?Клеткааралық зат гидролизге ұшырап, ұлпа жекелеген клеткаларға ыдырауы
Медециналық емес антибиотиктерді ауылшаруашылығында қолдану ерекшелігі:дайын өнім продуценттердің жоғары биомассасын көрсетеді//антибиотиктерден басқа,продуценттің биологиялық белсенді заттары болады//Дайын өнім құрғатылған қоректік орта болып келеді.
Меристема деген қандай ұлпа?Түзуші
Меристемаларды индукциялау әдістері сабақ ұшар басындағы меристеманы кесіп тастау және өркенді in vitro жағдайында гормонсыз қоректік ортада бірнеше рет микроқалемшелеу\\ қоректік ортаға табиғаты цитокининдік әсері бар заттарды қосу арқылы қолтық бүршіктердің қаулап өсуін индукциялау
Метандағы, метанолдаға, этанолдағы микробтық белоктың продуцентіне қайсысы жатады Methylococcus, Pseudomonas\\ Hansenula, Candida \\Mycobacterium, Methanomonas
Метанды алу Шикі затты анаэробты жағдайда өңдеу\\ Метанотенк
Микробиологиялық жолмен амин қышқылдарын өндіру қай даму кезеңінде мүмкін болды: Басқарылатын биосинтез
Микробиологиялық өндірістегі тереңдік әдіс беттік әдіспен салыстырғанда тиімді,себебі:ферментацияның бақыланатын жағдайларында жүреді//фермент стнтезі температура төмен болғанда,әр түрлі әдістердің консентрациясын қолданғанда жүреді.
Микробиологиялық синтез өнімдерін тазарту және бөлудің келесі әдістері қолданылады Сусыздандыру әдісі\\ Құрғату әдісі
Микробтық белок алу үшін бірнеше ұрпақтарға бөлуге болатын түрлі көміртегісі бар субстраттардың әр түрін қолданады 3- ұрпағы – көміртек оксидаты, газ тәрізді көмірсулар, көмірқышқыл газ, көміртекті қоспалар \\1- ші ұрпағы – көмірсулар\\2-ші ұрпағы ие – сұйық көмірсулар
Микробтық биопрепараттарды кептіру әртүрлі әдістермен жүзеге асадыКонвективт\\ Терморадиациялық
Микробтық биотехнологиядағы маңызды компоненттер:Бионысандар//Микроорганизмдер.
Микроклондық көбейтуде жасанды қоректік ортадағы токсикалық заттардың әсерін болдырмау эксплантты антиоксидант ерітіндісімен 4-24 сағат бойы өңдеу\\ қоректік ортаға антиоксидант, адсорбент (0,5-1 % активтелген көмір) қосу
Микрокөбейту процесінің сатылары *эксплантты in vitro жағдайында өсіру, микрокөбейту, өркендерді тамырландыру және оларды сақтау, өсімдіктерді топыраққа отырғызу
Микроқалемшелерді тамырландыру үшін қолданылатын экзогормондар НСҚ\\ ИМҚ,ИСҚ
Микроорганизм клеткалары биомассасын сұйық фазадан бөледі Седиментациямен және сүзу арқылы\\Тұндыру мен флотация арқыл
Микроорганизмдер метаболизмінің тазартылған өнімдері негізіндегі биопрепараттар: на витаминдер, ферменттер, антибиотиктер
Микроорганизмдерді мерзімді дақылдау кезінде Қоректік орта құрамы өзгермелі\\ Қоректік заттар концентрациясы азаяды
Микроорганизмдерді мерзімді дақылдау кезіндегі технологиялық қиыншылықтар – Үрдістің циклды өтуі Технологиялық мерзімдердің ауысуы\\Процесті бақылау реттеу қиындығы
Микроорганизмдерді үздіксіз культивирлеу үшін қажет қоректік орта ағымының жылдамдығын\\ жүйеден культуралдық сұйықтықтың ағуын қамтамасыз ету
микроорганизмдердің продуцент ретінде бірінші реттік таңдаудағы белгілері: мақсатты өнімді синтездеу
Микротүйнектер деген не?Пробиркалық картоп өсімдікте пайда болған түйнектер
Микроэлементерді белгілеңіз?B, Zn, Co
Микроэлементтерді белгілеңіз Cu, Zn, B
Микроэлементтерді белгілеңіз.B, I, Cu
Микроэлеметтерді белгілеңіз Cu, Mn, Co
Минитүйнектер деген не?Әдеттегі картоп егістігіндегі пайда болған ұсақ түйнектер
Мобильдік генетикалық элемент деген не?Орташа қайталанатын бір локустан басқа локусқа ауысуға қабілеті бар ДНҚ бөлігі
Модификацияланған өнімнің бірнеше периодты тәсілдері периодты культиверлеудің құнарландыру әдісі\\ диализ арқылы культивирлеу
Модификациялаушы (метилдеуші) және АТФ-ке тәуелді эндонуклеазалық белсенділік қасиеттеріне ие ферменттар*рестриктазалардың 1-ші және 3-ші кластары
Моноклональді антиденелерді мына практикалық мақсаттарда қолданады:A) Т- және В-лимфоциттердің идентификациясы және қасиеттерін анықтаудаF) Антигендер мен антиденелерді табудың заманауи әдістерін жүзеге асырудаG) Антигендерді және оларға дәрілік заттарды жеткізуді анықтауда
Морфогенді каллустың тығыздығы қандай болады? Тығыздығы орташа және борпылдақ
МС қоректік ортаның құрамына кіретін витаминдер: С; В1
МС қоректік ортаның құрамына кіретін макроэлеммент:В)C,Са,SC)S,К,F)N,Мg.
МС қоректік ортасының құрамына кіретін микроэлементтер: Zn,B; I,Co,Cu; B,Zn
Мурасиге және Скуг ортасына азот қандай түрде қосылады?NH4NO3, KNO2
Мурасиге мен Скугтың әйгілі қоректік ортасы дайындалған жыл*1962 ж.
Мурасиге-Скуг (МС) пен Линсмайер-Скуг (ЛС) ортасының өзара айырмашылығыЛС ортасына пиридоксин- HCl қосылмайды
Мурасиге-Скуг қоректік ортасына ең аз мөлшерде қосылатын элементтер CuSO4 x 5H2O; CoCl2 x 6H2O
Мурасиге-Скуг пен Линсмайер-Скуг ортасының өзара айырмашылығы *витаминдердің табиғаты мен мөлшерінде
Мутагеннің әсерінен кейін клеткалар тіршілігі сақталуының сандық сипатын қалай анықтайды? Клеткаларды витальдік бояулармен бояу арқылы
Мутагеннің әсерінен кейін клеткаллардың өміршеңдігін анықтау:клеткалардың тіршілік қабілетін анықтайтын бояулармен бояу; клеткаларды флуоресценттік бояулармен бояу
Мутант клеткалардың in vitro пайда болуының себебі (теріс жауапты белгілеңіз).Биотрансформацияның әсері.
Мутация салдарынан өз тіршілігіне қажетті қандай да бір заттың биосинтезіне қабілеттілігінен айырылған биохимиялық мутантар *ауксотрофтар
Мұздатылған ұрықтанбаған тышқанның жұмыртқаларын модель ретінде қолданады: Адам ооциттерін консервациялау әдістерін өңдеуде\ Төменгі температураларға клеткалық реакцияны зерттеуде
Мұздатылған ұрықтанбаған тышқанның жұмыртқаларын модель ретінде қолданады: B) Адам ооциттерін консервациялау әдістерін өңдеудеF) Төмен температураларға клеткалық реакцияны зерттеудеH) Іn vitro ұрықтандыру әдісін жасауда
Мүшелерді культивирлеу техникасының негізгі түрлері:A) «Сағаттық шыны техникасы»D) Агар қоймалжыңы бар сағаттық шыны әдісіF) Троувеллдің модифицирленген әдісі
Мүшелерді культивирлеу техникасының негізгі түрі: «Сағаттық шыны техникасы»
НННННННННН
Неге қуаңщылыққа төзімді клеткалық линияларды алу үшін селективтік агент ретінде полиэтиленгликольді пайдаланады?Себебі ол осмостық активті зат
Неге өсімдіктердің клондық микрокөбейтуі қолтық меристемалардың активтенуі арқылы өткені ұтымды болып саналады?Олар генетикалық тұрғыдан қарағанда тұрақты болады
Нуклеаза ферментінің жұмысы қандай?Нуклеин қышқылының тізбегіндегі фосфодиэфир байланысын ыдырататын фермент
Нуклеин қышқылдарының генетикалық рөлі дәлелденген нысана: Бактериофагтар
Нуклеин қышқылдарының генетикалық рөлі дәлелденген нысаналар:A) ПневмококктарD) Мозаикалы табактардың вирустарыF) Бактериофагтар
Нуклеотидтер синтезінің ферменттерін кодтайтын гендердің маркерлері: B) Дигидрофолатредуктазаға (ДГФР) төзімді генF) Гипоксантин-гуанин фосфорибозилтрансферазaға (ГФРТ ) төзімді генG) Тимидинкиназаға (ТК) төзімді ген
Нуцеллустан ұрықтың түзілуі тән өсімдіктер * цитрустар және манго
ООООООООООООО
Огранизмнің ұрықтанбаған жұмыртқа клеткасынан дамуы *партеногенез
Онтогенезде тұтас геном құрылымы сақталып, ал гендер активтілігінің тұқым қуалай озг*биохимиялық өзгергіштік
Оның ортаға түзілуін жоғарылататын, пенициллиннің алғы заты: Фенилсірке қышқылы
Ооциттерді дақылдауға қойылатын биологиялық алғы шарттар: Аналық жыныс бездерінде ооциттердің үлкен қорының болуы
Ооциттерді дақылдауға қойылатын биологиялық алғы шарттар:A) Аналық жыныс бездерінде ооциттердің үлкен қорының болуыC) Фолликулаларда ооциттердің пісіп-жетілуіG) Репродукция гормондарының жеткілікті деңгейі
Опиндер деген не?Агробактериялар еңгенде өсімдіктің ісік клеткаларында синтезделетін заттар
Организмдердің жыныссыз жолмен көбеюі *апомиксис
Организмнің барлық гендерінің жиынтығы *идиотип
Организмнің мутант күйінен жабайы типке кері көшуі *реверсия
Организмнің немесе клетканың тұқым қуалаушылық негізін құрайтын гендер жиынтығы* геном
Организмнің немесе клетканың тұқым қуалаушылық негізін құрайтын гендердің жиынтығы * генотип
Органикалық қышқылдарды алудағы микробиологиялық үрдістердің ферментациялық әдістері Қатты фазалық, Сұйық фазалық, Ағынды
Органогендік элементтерді белгілеңіз N, Р, S
Органогенез деген не?Мүшелердің түзілуі
Орталық Қазақстан эндемигі тықыр жусаннан (Artemisia glabella Kar.) алынатын, ісік ауруын емдеуге қолданылатын препарат* арглабин
ӨӨӨӨӨӨӨӨӨӨӨӨӨӨ
Өз алдына репликацияла алатын және бөтен генетикалық информацияны клеткаға тасымалдай алатын генетикалық элемент * вектор
Өндіріске жануарлар биотехнологиясының әдістерін енгізудің алғы шарты: Соңғы өнімнің үлкен шығымды болуы
Өндіріске жануарлар биотехнологиясының әдістерін енгізудің алғы шарттары:A) Соңғы өнімнің үлкен шығымыD) Жануарлардың жаңа түрлерін алуF) Мал шаруашылығында экотехнологияның дамуы
Өндірісте аминқышқылын алуда қажет Барлық кезеңді қоректік орта мен ауаның жоғарғы залалсыздануы Сорбциялық әдіс арқылы культуралдық сұйықтықты ферментация сатынан кейін тазарту Барлық құралдарды залалсыздандыру
Өндірістік биотехнологияда 3 тип шатаммдар қолданылады: Мутантты штаммдар\\ Ген-инженерлік штаммдар
Өндірістік жануар биотехнологиясының әдістерін еңгізудің шарттары: соңғы өнімнің үлкен шығымы,;жануарлардың жаңа түрлерін алу; мал шаруа. Экотехнологияныің дамуы
Өндірістік штамдарды өсіру мен қолдауға арналған қоректік орталарға қойылатын талаптар Физиологиялық талаптармен сәйкестігі\\ Залалсыздандыру жеңілдігі
Өндірістік штаммдар келесідей талаптарға сай болуы керек Қызмет көрсетушілер мен тұтынушыларға қауіпсіздігі\\ Қол жетімді және арзан субсртатта өсу қабілеттілігі
Өніп келе жатқан тозаңның ішіндегі клетканың бірі, одан екі спермий түзіледі де, қосарлана ұрықтану процесіне қатысады*генеративтік клетка
ӨӨӨӨӨӨӨ
Өсу дегеніміз, ол Клеткалардың, мүшелердің және бүкіл организмнің жаңа құрылымдық элементтер түзу нәтижесінде өлшемі мен салмағының қайтарымсыз ұлғаюы
Өсуші ұлпада екі немесе одан да көп генотип клеткалары бар өсімдіктер * химералар
Өсуші ұлпада екі немесе одан да көп генотип клеткалары бар өсімдік*химера
Өсімдік биотехнологиясында «морфогенез және регенерациясы» деген ұғымды ұсынған ғалымдар: мурасиге\\скуг
Өсімдік биотехнологиясының дамуы мынандай қолданбалы және іргелеі ғылымдармен байланысты:өсімдіктер физиологиясы; генетика,;микробиология
Өсімдік биотехнологиясының дамуына өз үлесін қосқан ғалымдар:С)Бутенко Р.Г.,Рахимбаев И.Р.F)Глеба Ю.,Ленинджер Дж.
Өсімдік дәнінде ұрықтың алғашқы өсуіне қажет қоректік заттар жиналатын ұлпа *эндосперм
Өсімдік кдеткаларын криосақтау үшін қолданылатын криопротекторлар диметилсульфоксид (ДМСО), глицерин\\ Пролин\\ Сахароза
Өсімдік клеткаларын биореакторларда өсіргенде кездесетін қиындықтар суспензияны араластырған кезде клеткалар оңай зақымданады\\ биореакторлардың қабырғасына және былғауыштарға оңай жабысады\\ өсімдік клеткалары ыдыстың үстіңгі жағында көбік болып жиналады
Өсімдік клеткаларын жасанды жағдайда өсіру үшін қолданылатын қоректік орталары:Гамборг-Эвелег В5//Мурасиге –Скуг.
Өсімдік клеткаларын өсіретін қоректік ортаның құрамына кірмейді. Стерильдейтін заттар
Өсімдік клеткаларын өсіру деген не?Залалсыздырылған жағдайда қоректік ортада өсімдік клеткаларын, ұлпалары мен мүшелерін өсіру
Өсімдік клеткаларының полиморфизмі қандай факторларға байланысты клеткалардың түріне, жас ерекшелігіне және клеткалардың плоидтылығына\\ қореткік орта әсеріне және өсіру жағдайының әсеріне\\ коррелятивтік байланыстардың жойылуына
Өсімдік клеткаларының ретсіз бөлінуі нәтижесінде пайда болатын ұлпа каллус
Өсімдік материалын залалсыздандыру үшін пайдаланылатын зат Сутегінің асқын тотығы
Өсімдік материалын қалай залалсыздандырады?Химиялық әдіс арқылы
Өсімдік мүшелері мен ұлпаларын залалсыздандыруға арналған заттар * барлығы
Өсімдік организмдерінің гендік инженериясында қандай бактерияның плазмидалары пайдаланады?Agrobacterium tumefasiens.
Өсімдіктегі бұрыннан бар меристемаларды ырықтандыру үшін қолданылатын объектілер апикалды меристемалар\\ латералды және интеркалярлы меристемалар
Өсімдіктер биотехнологиясында бионысандар ретінде қолданылатын субклеткалық құрылымдар: ферменттер; ядролық ДНҚ
Өсімдіктердегі өсу процесі:Клеткалардың,мүшелердің және бүкіл организмнің жаңа құрылымдық элементтер түзу нәтижесінде өлшемі мен салмағының қайтарымсыз ұлғаюы//Жаңа құрылымдық элементтердің түзілуі мен байланысты клетка параметрлерінің сандық өзгерістері.
Өсімдіктерден оқшауланып алынған экспланттардың лайықты қоректік орталарда жетіспейтін мүшелерді қайта қалыптастырып, толыққанды өсімдіктің регенерациялау *экспланттан тікелей адвентивті бүршіктердің пайда болуы
Өсімдіктерді in vitro жыныссыз жолмен көбейту әдісі *клондық микрокөбейту
Өсімдіктерді вирустардан сауықтыру әдістері өсімдіктерді меристемалық ұлпалардан өсіріп алу\\ өсімдіктен эксплант алмас бұрын алдын ала термотерапиялық өңдеуден өткізу\\ жасанды ортаға отырғызылатын эксплантты оқшаулап алмас бұрын өсімдікті алдын ала хемотерапиялық өңдеуден өткізу
Өсімдіктерді вирустардан сауықтыру мақсатында қандай ұлпа қолданылады меристемалық ұлпа\\ апикалды меристема
Өсімдіктерді клондық микрокөбейту әдістері:сомалық эмбриондардың түзілуі арқылы.