Stress and How to Cope Well With It

Стресс және онымен қалай күресу керек

Стресс – сыртқы ортаның қысымына деген адамдардың реакциясы нәтижесінде пайда болатын эмоциялық және физикалық күй. Стресс қобалжу, ашушаңдық, жайсыздық, үрей, концентрацияны жоғалту, қорқыныш пен байбалам салу, сонымен қоса бас ауруы мен жүректің тез соғуына әкеледі. Ал бұл денсаулықтың нашарлауына алып келеді.Сонымен қатар, стресс жүрек аурулары мен ісіктің дамуына әкелуі мүмкін.

Біздің өмірімізде ажырасу, жұмыссыз қалу, үйдегі немесе жұмыстағы қиындықтар сияқты көптеген стрестік жағдайлар болады. Бірақ, нәрестенің дүниеге келуі, үйлену және жаңа үй сияқты жақсы өзгерістер де стресс тудыруы мүмкін. Мектеп оқушылары мен студенттер мектептегі мәселелер кезінде, құрдастарымен, қатал және талапшыл мұғалімдермен қатынастары нашар болғанда, эмтихан кезінде және т.б.мәселелерде стреске кезігеді.

Стресс кезінде, көптеген адамдар көңілін басқа нәрселерге аударғысы келеді және өз мәселелерінен (проблемаларынан) қашып кеткісі келеді. Олар көп тамақтанып кетеді, темекі шегіп, ішімдік ішіп, тіпті есірткі қабылдауға дейін барады. Алайда мұндай жағдайда сапасыз тағам, темекі, ұйықтататын (тыныштандыратын) дәрілер мен ішімдік көмектеспейді. Керісінше, олар жағдайды одан да бетер ушықтырады.

Стресс біздің физикалық және психикалық денсаулығымызға ғана емес, сонымен қатар айналамыздағы адамдардың өміріне де кері әсерін тигізеді. Ол бізді жиі өз-өзімізден шығып, жұбайларымызға, туысқандарымызға, достарымыз бен әріптестерімізге айқайлап жіберуге мәжбүрлейді. Стресті біздің жақындарымыз бен қымбатты адамдарымызға шығару – олардың намысына тиеді және олардың да күйзелісті сезінулеріне мәжбүрлейді.

Адамдар стреске әртүрлі жауап қайтарады немесе әртүрлі сезінеді. Кейбіреулер басқаларына қарағанда стрестік жағдайға бейім болады. Әрдайым ашуланып жүретін, шыдамсыз және ешкімге сенбейтін адамдар физикалық мәселелерге байланысты стреске шалдығады.

Ең маңыздысы, стрестен аулақ болу керек немесе оны минимумға түсіру керек. Сондықтан да стрестің алғашқы белгілерін байқап және оның кейбіреуін жою керек. Егер сіз бұл мәселені ерте аңғарсаңыз, онда мәселені оңай алдын алуға болады.

Стреспен күресудің тиімді әдістерінің бірі – қиын жағдайларда әзілдітүсіну қасиетін сақтау. Дана адамдар, күлкі – барлық аурулардың емі деп айтады. Ол қан ағысын арттырады, ал ол жүрек-қантамыр ауруларының қаупін азайтады. Сонымен қоса, күлкі денеден қанағаттану химикаттарынының бөлініп шығуын қамтамасыз етеді.

Вопросы:

1) How would you describe stress?

2) Point out the diseases stress might cause.

3) Does a wedding cause stress?

4) Do all people react to stress in a same way?

5) How important is it to avoid stress?

6) Are there any ways to cope with stress?

WWW

What are the Dangerous?

Қандай қауіптер?

Беймәлім технология – генетикалық әзірленетін гендерді бір ағзадан екіншісіне тасымалдайды. Ген ДНҚ ағзасынан нақты мөлшерде кемиді, бірақ ДНҚ-ға белгілі бір мақсатқа арналған ағзаны енгізу шындығында негізсіз болып табылады. Нәтижесінде, мұндағы ағзалардың өмір сүруіне қажетті болып табылатын, басқа ағзалардың қызметін бұзатын үлкен қатер төніп тұр.

Қосалқы нәтиже – гентикалық әзірлену ретінде хирургиялық аспаптың көмегімен жүрекке ота жасау. Ғалымдар әзірге ДНҚ мутациясының жасалуынсыз ота жасауды жүзеге асырудың қоршаған ортаға және денсаулыққа қаншалықты зиян екендігін түсінбейді. Олар табиғи пәрменді күшке сүйене отырып, нәтижесінің қалай болатындығы жайында терең білім болмағандықтан, шебер түрде тәжірибе жасайды.

Кеңінен таралған өнім сәтсіздігі – генетикалық әзірлеудің түпкі ойы патентті генетикалық түрлендірілген тұқымдарға пайда келтіру. Бұл дегеніміз фермердің генетикалық түрлендірілген өсімдіктер тұқымының барлығы бірдей генетикалық құрылымға ие екендігін білдіреді. Нәтижесінде, егер саңырауқұлақ, вирус немесе басқа да зиянкестер одан сайын дами түссе белгілі бір мәдени өсімдік түріне шабуыл жасайды да, кеңінен таралған өнім сәтсіздігі орын алады.

Біздің тамақ қорымызға зиян келтірушілер – шыбын-шіркей, құстар және жел көрші және одан арғы алқапқа генетикалық тұқым өзгерісін қалыптастырушылар болып табылады. Трансгенді өсімдіктер тозаңынан генетикалық табиғи мәдени және жабайы өсімдіктер туысы айқас тозаңданады. Бұл барлық органикалық және бейорганикалық өсімдіктер алқабының айқас тозаңданудағы ең осал тұсы. Денсаулыққа зиянды қысқа уақыт аралығындағы қауіпсіздік сынағы – гендік әзірлеу біз күнделікті қоректеніп жүрген негізі табиғи тағамымызға өзгеріс енгізу үшін, ағзадан адамның тамақтану мүшесі болып табылмайтын мәліметтерді қолданады. Аталмыш қысқа уақыт аралығындағы сынаманың көмегінсіз біз тамақ өнімдерінің қаншалықты қауіпсіздігін біле алмаймыз.

Токсиндер – генетикалық дайындық тамақ өнімдеріндегі жаңа және одан да жоғары токсиндер деңгейінің ағзадағы болжауға келмейтін түрленуіне әкеліп соғады.

Ағзаның тітіркенуі – гентикалық дайындық сондай‑ақ тамақтарда алдын ала күтпеген және белгісіз тітіркенулерді тудырады.

Тамақ құндылығының төмендеуі – трансгенді азық‑түлік тұтынушыларды оның жарамдылығы ескіргенінің жасандылығынан ажырата аламауға әкеліп соғады. Жаңадан піскен, ашық қызыл генетикалық әзірленген қызанақ тамақ құндылығын бірнеше аптада жоғалтады.

Вопросы:

1) Which technology is used to move genes from one organism to another?

2) What can you tell about the side effects of Genetic engineering?

3) Explain the disadvantage of genetically engineered seeds.

4) Can pollen from transgenic plants cross-pollinate with genetically natural crops?

5) Does Genetic engineering use material, which exists in our food?

6) How do you understand “counterfeit freshness”?

Тақырыбы жоқ