Сандар,жылдар, ғасырлар 1 страница
... дәрумені жетіспегенде қан аздық ауруына ұшырайды: В12
... дәрумені жетіспегенде қан уюы баяулайды: К
... дәрумені жетіспеуінен қояншық секілдеуауруына себеп болады: В6
... ми сауыты мен бет бөлімдерінен тұрады: Бассүйек қаңқасы
+ 10 градуста өне бастайтын өсімдік:Күнбағыс
+ 10° С температурада өнетін өсімдік тұқымы: Жүгері
+1-5 градуста өне бастайтын өсімдік: Бидай
+ 15 градуста өне бастайтын өсімдік: Қияр
+ 15°-та өнеді: Асқабақ
0-5°С температурада өсетін тұқым: Қарабидай
1-5°С температурада өседі: Бидай
1 г қара топырақта кездесетін бактериялар саны: 5-6 млрд
1 г көмірсу ыдырағанда бөлінетін энергия: 17,6 кДж
1 г ақуыз толық ыдырағанда бөлінетін жылу мөлшері: 17,6 кДж
1 г май ыдырағанда бөлінетін энергия мөлшері: 38,9 кДж
1 см3 спермада қаншаға дейін сперматозойдтар болады: 60-тан 20 млн дейін
1 тәулікте бүйрек 1700 л қан қткізеді. Ал жасөспірім дене салмағының 10 пайызына тең қан өткізеді. Салмағы 50 кг жасөспірімнің бүйрегі қанша ретқан өткізеді: 340
1 тәулікте қажет ақуыз мөлшері: 100-118 г
1 тәулікте қажет май мөлшері: 100 грамм
1 тәулікте қажет көмірсу мөлшері: 450-500 грамм
1 тропикалық белдеуден екіншісіне өткендегі энергия алмасуын біле отырып (10%) құмайдың биомассасын анықтаңыз. өсімдік биомассасы 40 т Өсімдік-шегіртке-бақа-жылан-құмай 0,004т
1 хромосомада орналасқан гендердің тіркес тұқым қуалайтынын анықтаған: Т.Морган
1,5 тоннадан артық салмақ көтеретін сүйек: Ортан жілік
12-16 жас аралығында даму кезеңі: Жасөспірім
14-15 жастағы жасөспірімдердің қалыпты ұйқысының уақыты: 8 сағат
15 жылдық алма ағашының сабағанда неше камбий сақинасы болады: 15
150 млн жыл бұрын тіршілік еткен құстардың арғы тегі:Көнеқұс
15-14 млн жыл бұрын тіршілік еткен ең алғашқы адамдардың арғы тегі:Дриопитектер
1665 жылы алғаш рет өсімдік қабығының жұқа кесіндісін микроскоппен көрген: Роберт Гук
1665 жылы голландиялық ғылым ван Левенгук жасаған ұлғайтқыш құрал: Микроскоп
1735 ж. Адамды сүтқоректілер класы приматтар тобына жатқызған ғалым: К.Линней
1820 ж. Француз ғалымы ... ақуызды ыдырату арқылы амин қышқылы – глецинды алды: А.Браконно
1831ж. Өсімдік жасушасының ядросын ашты: Броун
1838-1839 жж. Жасуша теориясын негізін қалап, қорытынды берді: М.Шлейден және Т.Шванн
1839 ж. жасушаның ішіндегі сұйықтықты протоплазма деп атаған: Пуркине
1844 ж. «көмірсу» терминін енгізген: Шмид
1858 ж. «әрбір жасуша өзіндей жасушаның бөлінуі арқылы пайда болады» деді Вирхов
1862 ж. И.М.Сеченов қандай ірі жаңалық ашты: Орталық жүйке жүйесіндегі қозу мен тежеуді ашты
1863 ж. баспалан кітап болып шыққан «Ми рефлекстері» ғылыми еңбектің авторы И.М.Сеченов
1870-1880 жж. Ұсақ ағзалар бар екенін тәжірибе жүзінде дәлелдеді: Л.Пастер
1870 ж. лейкоциттердің ядросынан нуклейн қышқылын тапқан: Мишер
1882 ж. адамның өкпесінде туберкулез ауруын тудыратын бактерияларды анықтады: Р.Кох
1892 ж. вирусты ашқан ғалым: Д.И.Ивановский
1914 ж.гетерозис ұғымды енгізген ғалым: Дж.Шелл
1922 ж. тіршіліктің Жер бетінде шығу тегінің табиғи теориясын тұжырымдады: А.И.Опарин
1922 ж. шығарылған «Жануар» оқу құралының авторы: Х.Досмұхамедов
1931 ж. Электрондық микроскопты ойлап тапты: Девиссон ме Калбек
1938 ж.В.А. Селевин Бетпадала өңірінен тапты. Жалманды
1 кг май тотығы ыдырағанда түзілетін су: 1,1 кг
1 мм3 қанда эритроцит ссны: 5 млн-ға жуық
1 мм3 қанда лейкоциттердің мөлшері: 6-8 мың
1-ші, 2-ші сигналдық жүйе туралы ілімді жасады: И.П.Павлов
2 дара(особь) қатысы көбею: Жыныстық
2-ші топқа жататын адамның қанын құяды: 2 және 4
20-20 метр тереңдікте өсетін балдырлар: Ламинария
225 млн. Жыл бұрын тіршілік еткен құстардың арғы тегі: Ілкіқұс
25-14 млн жыл бұрын тіршілік еткен ең алғашқы адамдардың арғы тегі: Дриопитектер
3000 жылдан бері мақта шаруашылығымен шұғылданатын ел: Үндістан
45-50 жастағы адам қандай қашықтықты жақсы көреді: 33 см
4-7 жас аралығында даму кезеңі: Балалық (естияр)
6-10 см тереңдікте себілетін тұқым – жүгері
В12 витаминінің жетіспеуінен болатын ауру - анемияD дәрумені жетіспегенде пайда болатын ауру – Мешел
2-ші топқа жататын адамға келесі қан тобын құяды: 1 және 2
2-ші топқа жататын адамның қанын құяды: 4 және 2
2-ші жыныстық белгілердіңеттелуі: Жыныс гормоны арқылы
IV-VI мойын омыртқаларында орналасқан: Көмей
РР витамині жетіспегенде кездесетін ауру: Пеллагра
ХI ғасырда Республикамызда мекендейтін жануарлар туралы жазба дерек қалдырған ғалым: Махмуд Қашғари
ХIХ ғ тірі табиғаттың эволюциялық теориясының негізін салған ғалым: Ч.Дарвин
ХVII ғ-дың 70 ж объектіні 3есе үлкейтетін микроскопты жасаған Левенгук
А витамині ақшам соқыр
А.Лаверанның безгек ауруын қоздыратын паразитті ашқан жылы 1880
А дәрумені Балық майында, уылдырықта, сары майда, бүйректе кездеседі
Абиоздық фактор бұл сыртқы ортадағы судың, ауаның құрамы
Абиотикалық экологиялық фактор бұл: Жарық, температура
Авитаминоз болу себебі: Дәруменнің жетіспегендігінен және жоқтығынан
Австралия фермерлерін үлкен шығыннан алып қалған көбелек: Орамжапырақшыл ақ көбелек
Австралопиктердің қаңқа қалдықтары табылған аймақ – Оңтүстік Африка
Австралопиктердің пайда болуы – Қайназой
Автоматтандырылған еңбек түрі мысалына жататын: Тоқыма станогында істеушінің еңбегі
Автономия дегеніміз: Өздігінен құйрығын үзу
Автотрофты ағзалар тізбегі: Мақта, күріш, алма ағашы
Автотрофты жасушалардың гетеротрофты жасушадан айырмашылығы: Пластидтерінде
Автотрофты қоректенетін ағзалар: Өсімдіктер
Автотрофты организм: Балдыр
Агрономиялық әдіске жатпйды: Канал салу
Агроценоз бұл: Егістік жерлер
Агроценозға жататындар – бақша, жасанды егістік,егістік жерлер.
Агроценоздар: Жасанды биогеценоздар.
Агроценоздарға жататындар:Жасанды егістік.
Агроценоздарда – Тыңайтқыш қолдан беріледі.
Агроценоздың биогеоценоздан айырмашылықтары. Қосымша энергия жұмсауы
Агроценоздың биогеценоздан айырмашылығы- Қосымша энергия жұмсауы.
Ағаш діңінде дамитын саңырауқұлақ:Дінқұлақ
Ағаш діңінің су өткізгіш бөлігі:Сүрек
Ағаш діңінің су өткізгіштік қабығы: Сүрек
Ағаш қабығының қабаттары-Тоз, тін ,өң
Ағаш сабағында өсетін паразит саңырауқұлақ: Діңқұлақ.
Ағаш сүрегін бүлдіретін ағашқұлақ (трутовик) орман шаруашылығына, бақтармен парктерге үлкен зиян келтіреді, ағаштар қалай зақымданады: Споралары арқылы.
Ағаш сүрегін зақымдайтын паразит саңырауқұлақ – Ағашқұлақ
Ағашқұлақ саңырауқұлағының жемісті денесі ағаш діңінде қанша уақыттан кейін дамып жетіліді? Бірнеше жыл өткенде дамиды.
Ағашқұлақ саңырауқұлағының жемісті денесінің басқа саңырауқұлақтардан қандай ерекшелігі бар? Жеместі денесі тұяққа ұқсайды , әрі өте қатты болып келеді.
Ағашқұлақ саңырауқұлағының зақымданған ағаштын сүрегі- сүрегі үгілгіш, опырылғыш болады.
Ағашқұлақ саңырауқұлағының спора ағаш сүрегіне қалай түседі? Ағаш қабының зақымдалған жерінен
Ағашқұлақ(трутовик) саңырауқұлағының ағаштарды зақымдауы:Спораларымен
Ағаштардың сабағында өсетін паразит саңырауқұлақ: Діңқұлақ
Ағаштардың тамырларымен симбиоздық тіршілік ететін саңырауқұлақтар: Қайыңқұлақ
Ағаштармен бұталарды сабақ қалемшелері арқылы көбейту үшін алынатын қаламшенің ұзындығы. 25-30см
Ағаштың діңіне, тасқа жабысып өсетін қына қабық тәрізді (қаспақты-қабыршақты)
Ағаштың діңіне, тасқа жабысып өсетін қына: Қабық(қаспақ) тәрізді.
Ағаштың діңіне, тасқа жабысып өсетін қына:Қабыршақты. Қабық(қаспақ) тәрізді.
Ағаштың қабығына, тасқа жабысып өсетін қынаның түрі:Қабыршақты
Ағза денесінде паразиттік жолмен тіршілік ететін жәндіктер;Эктопаразиттер
Ағза қызметінің реттелу жолдары:Жүйке гуморальдық
Ағза мен мүшелердің пішінін, құрылысын зерттейтін ғылым. Анатомия.
Ағза мен сыртқы орта арасында жүретін барлық химиялық реакциялардың жиынтығы. Зат алмасу.
Ағза мен сыртқы орта байланысын, қорғану әрекеттерін жүзеге асырады. Жүйке жүйесі.
Ағза мүшелерінің қызметін зерттейтін ғылым. Физиология.
Ағза тыныс алудың реттелу жолдары:Органикалық қосылыстардың ыдырап тотығуы үшін
Ағзаға ауру тудыратын микроптар енсе. Бүкіл ағзаны уландырады.
Ағзаға әсер етуші өлі табиғат жағдайы. Бейбиотикалық (абиоздық)
Ағзаға енген бөгде заттарға қарсы ерекше нәруызды зат. Антидене.
Ағзаға енген бөгде заттарға қарсы түзілетін ерекше нәруызды зат. Антидене.
Ағзада болатын қанның мөлшері: 4,5-5 л.
Ағзада бүйректің атқаратын қызметі. Су мен улы қосылыстарды бөліп шығаруға қатысады.
Ағзада диссимиляция процесінің өнімдерімен артық заттар қай мүше арқылы шығарылады? Бауырдан басқасы
Ағзада енді қайта пайдаланбайтын зат алмасудың соңғы өнімдері-Ыдырау өнімдері
Ағзада жетіспегенде мешел ауруы болатын дәрумен: Д.
Ағзада жетіспегенде тері ауруы дерматит пайда болады – Н
Ағзада жұқпалы аурулардан кейін түзілетін иммунитет. Жүре пайда болатын.
Ағзада зәр түзіледі-Бүйректе.
Ағзада мүшелер қызметінің гормондар арқылы реттелуін... деп аталады. Гуморальдық реттелу
Ағзада оттегінің сіңіріліп, көмірқышқыл газының сыртқа шығарылуы. Газалмасу.
Ағзадағы ең ірі асқорыту без – Бауыр
Ағзадағы ең ірі без – Бауыр
Ағзадағы ең ірі сүйек – Ортан жілік
Ағзадағы зат алмасу дегеніміз? Заттың сыртқы ортадан түскенінен бастап ыдырау өнімдерін шығарғанға дейінгіжүретін күрделі процесс
Ағзадағы заттардың түзілуі– ассимиляция
Ағзадағы заттардың ыдырауы – диссимиляция
Ағзадағы көмірсудың қызметі? Энергетикалық (қуат көзі)
Ағзадағы күрделі биологиялық сүзгіштер: Бүйрек
Ағзадағы мүше дегеніміз – Белгілі құрылысы бар, үйлесімді қызмет атқаратын дене бөлігі
Ағзадағы негізгі энергия көзі-Көмірсу.
Ағзадағы өттің қызметі-Майды қорытуға көмектеседі
Ағзадағы тіршілік құбылыстарын және мүшелердің қызметін зерттейтін ғылым-Физиология.
Ағзадағы ішек құрты – Бүкіл ағзаны уландырады
Ағзадан кейінгі жоғары биологиялық жүйе: Популяциялық
Ағзадан несеп арқылы қандай заттар шығарылмайды? Көміртегінің қос тотығы
Ағзадан шығарылатын ақырғы ыдырау өніміне жатпайтын – ақуыз (нәруыз)
Ағзалаодың тіршілік етуіне әлде қайда қолайлы жағдай туғызатын фактор қалай аталады? Оптималды фактор
Ағзалар жүйесіндегі негізгі құрлымдық өлшем бірлігі: Түр
Ағзалар мен популяцияларға сан алуан сыртқы орта факторларының әсерін зерттейтін экология бөлімі-Аутаэкология
Ағзаларға жіктеу кезінде туыстық екі атау беру- Қосарлы атаутізім.
Ағзаларда әр түрлі жергілікті тіршілік жағдайларына сәйкес алуан түрлі бейімділіктердің пайда болуы: Идиоадаптация
Ағзаларда белгілі бір тіршілік жағдайларына сәйкес ауан түрлі бейімділіктердің пайда болуы жайлы эволюциялық өзгерістер- Идиадаптация
Ағзаларды жіктеу кезінде туыстық екіатау беру. Қосарлы атау тізім
Ағзалардың бейімделушілігі салыстырмалы сипатта болады, себебі: Кез келген адаптация белгілі жағдайда ғана пайдалы.
Ағзалардың бір-біріне тигізетін өсерлері жататын орта жағдайы. Биотикалық.
Ағзалардың бірдей тіршілік ортасының бірдей тіршілік жағдайларына көшкен кездегі ұқсас белгілерінің дамуы. Конвергенция.
Ағзалардың жеке даму процесі:Онтогенез
Ағзалардың жеке дамуындағы ішкі ұрық қабаты. Энтодерма.
Ағзалардың кейбіреуіне өзге жануар түрінің денесі немесе солардың мекен орны:Патерлестік.
Ағзалардың күн сәулесінің ұзақ түсуіне қайтаратын реакция? Фотоприодизм
Ағзалардың қосарланған атауын-қосарлы атаутізімді ғылымға енгізді-К.Линней
Ағзалардың нақтылы орта жағдайынды аз-аздап, жеке бейімделуі макроэволюцияның мына бағытына жатады. Идиоадаптация.
Ағзалардың оттегін сіңіріп, көмір қышқыл газын сыртқа шығаруы. Газ алмасу.
Ағзалардың оттегін сіңіріп, көмір қышқыл газын сыртқа шығаруы. Тыныс алу.
Ағзалардың өз ата тектеріне ұқсау және кейбір белгілерін өз ұрпақтарына беру қасиеті. Тұқымқуалаушылық.
Ағзалардың өз ата-енелерінен айырмашылығындағы ортақ қасиеті-Өзгергіштік
Ағзалардың өзара селбесіп тіршілік ету факторы-Биотикалық
Ағзалардың өзге түрді тіршілік орны ретінде ғана емес, тұрақты қоректену көзі ретінде де пайдаланады. Арамтамақтық.
Ағзалардың тәулік ішінде күн мен түннің ұзақтығына жауап қайтаруы? Биологиялық сағат
Ағзалардың тіршілік етуіне ең қолайлы факторлар әрекетінің қарқындылығы. Оңтайлы.
Ағзалардың ұрықтан дамуын зерттейтін ғылым. Эмбриология.
Ағзаны әкелетін құрылысының қарапайымдауына эволюциялық өзгеріс Дегенерация
Ағзаны микробтардың енуінен сақтайды. Лейкоцит.
Ағзаның жұқпалы ауруларға қарсы тұру реакциялары – Антидененің түзілуі.
Ағзаның «Реакция ережесі» дегеніміз не? Генотиппен анықталған белгілердің түрленіп өзгеруінің шегі.
Ағзаның антидене түзуі қабілеті, ағзаны немен қамтамасыз етеді? Иммунитет
Ағзаның арнаулы қызметін атқару жүйесі туралы теория жасуша, ағзаның өзін- өзі реттеу идеасын дамытушы академик- П.К.Анохин
Ағзаның ауру қоздырғыштарын қабылдамайтын қасиеті- Иммунитет
Ағзаның гуморальдық реттелу қызметі дегеніміз- Қан арқылы жеткізілетін медиатор иондар және гормондар есебінен реттелуі.
Ағзаның гуморальдық реттелуі дегеніміз Мүшелер қызметінің гормондар арқылы реттелуі.
Ағзаның гуморальдық реттелуіне қатысатын ұлпа-Дәнекер
Ағзаның жаға белгілерге ие болу қасиеті. Өзгергіштігі.
Ағзаның жасушаларынан ағзалық заттарды сорып қоректенетін бактериялар: Паразиттер
Ағзаның жұмыртқа қабығын жарып шыққаннан кейінгі кезеңі. Постэмбриогенез.
Ағзаның зиготадан бастап қартайып өлуіне дейінгі дамуы қалай аталады? Онтогенез
Ағзаның иммундық қасиетінің төмендеуі...гормоны жетіспегенде пайда болады: Тимозин
Ағзаның иммундық қорғаныш қасиетін қамтамасыз етеді? Қанның ерекше ақуызды заты – Антиденелер
Ағзаның иммунитет жүйесін құрайтын қан компоненті:Лейкоцит
Ағзаның иммунитетке жауап беру реакцияларын зерттеген орыс ғалымдарының қайсысы? И.И.Мечников
Ағзаның қорғану реакциясы-Фагоцитоз.
Ағзаның қоршаған орта жағдайларында тіршілік ету үшін белгілі қасиеттерінің пайда болуы. Бейімделгіштік.
Ағзаның өз тұтастығын және биологиялық даралылығын қорғайтын жасуша. Иммундық жасуша.
Ағзаның өзінде түзілетін иммунитет. Табиғи туа біткен.
Ағзаның өсуін реттейтін гормонды бөлетін без.Гипофиз
Ағзаның өсуіне және дамып жетілуіне әсерін тигізеді-А дәрумені.
Ағзаның өсуіне және дамып жетілуіне әсерін тигізеді-В дәрумені
Ағзаның сыртқы ортамен байланысы: Сезім мүшелері арқылы
Ағзаның тіршілік ортасының жағдайына бейімделуі байланысты. Жүйке жүйесіне.
Ағзаның тіршілік процестеріне жұмсалатын қуатты «Өндіретін » жасушаның «Энергия станциясы»- Митохондрия
Ағзаның тітіркендіргішке жауап реакциясы- Рефлекс
Ағзаның тітіркендіргішке жүйке жүйесі арқылы қайтаратын жауабы: Рефлекс.
Ағзаның ішкі қуыстарында орналасқан мүшелер: Ішкі мүшелер.
Ағзаның ішкі ортасы, дене температурасы, тынысалу, қан қысымының тұрақты болуы – Аралық миға байланысты
Ағзаның ішкі ортасы: Лимфа.
Ағзаның ішкі ортасы-Қан, лимфа, жасушааралық (ұлпа) сұйықтығы
Ағзаның ішкі ортасына жатпайтыны- Асқорыту сөлі
Ағзаның эволюциясында көбею формаларының қайсысы ең соңынан дамыған – Жыныс
Адам «Ақшам соқыр» ауруы кезінде – Кешкі уақытта заттарды ажырата алмайды.
Адам «Алып» (бойы екі метр жоғары) ауруына қай гормонның көп бөлінуінен ұшырайды. Өсу гормоны
Адам 1 мин неше рет тыныс алып, дем шығарады: 16-18 рет
Адам 1 минутта неше рет тыныс алып, дем шығарады.15-18 рет.
Адам абайсызда ойлы-шұқырлы жерден аяғын ыңғайсыз басудан болады-Сіңірдің созылуы
Адам ағзасы мүшелер қызметіне қарай бөлінеді? 12
Адам ағзасы ненің есебінен жылынады? Метаболизм есебінен
Адам ағзасына су мен тағамның құрамына йод жетіспегенде Алқым ісуі (эндемиялық зоб)
Адам ағзасында «А дәрумені » жетіспесе – Ағзаның өсуі баяулап, көздің көруі нашарлайды.
Адам ағзасында «В2» дәрумені жетіспесе: Ауыздың кілегейлі қабықшасы зақымданады.
Адам ағзасында «Д» дәрумені жетіспесе: Сүйектер қисайып, ондағы тұздардың мөлшері азаяды, іші үлкен болады.
Адам ағзасында «С» дәрумені жетіспесе – Қызыл иек қанауға бейім болып, қаназдық пайда болады.
Адам ағзасында D витаминнін синтездеуге қатысатын сәулені белгілеңіз. Ультракүлгін.
Адам ағзасында ас толығымен қорытылады? Аш ішекте
Адам ағзасында витаминдердің жетіспеуінен туатын ауру. Авитаминоз.
Адам ағзасында ең кіші жасушаларды көрсетіңіз. Лимфоциттер
Адам ағзасында ең негізгі қорғаушы жасушалар-Лимфоциттер
Адам ағзасында өт ыдыратады. Майды.
Адам ағзасында өттің қызметі- Майды ыдыратады.
Адам ағзасында тыныс алу орталығы орналасқан: Сопақша мида.
Адам ағзасындағы ас қорыту жолының жұқпалы ауруы: Қантышқақ(дизентерия).
Адам ағзасындағы гормондардың ролі – Зат алмасу, өсу, даму процестері
Адам ағзасындағы ең кіші жасушаларды көрсетіңіз-Тромбоциттер.
Адам ағзасындағы ең үлкен ас қорту безі. Бауыр.
Адам ағзасындағы ең ірі жасушаларды көрсетіңіз-Жұмыртқа және жүйке жасушалары