Пайдаланған Әдебиеттер

ЕСЕП БЕРУ

Орындаған:Гарифоллаев Б.

АБ-33

Тексерген: Кишубаева А.Т.

Астана 2016

Зертханалық жұмыс № 12-13

Сумматордың жұмыстарын модельдеу

Жұмыстың мақсаты:Сумматор схемаларын модельдеу жұмыстарымен танысу. Сумматорларды зерттеу, әмбебап сумматорлар – есептегіш, инкременттер және декременттер.

Негізгі түсініктер

Сумматор – бұл электронды қондырғы, ол екі санның арифметикалық қосындысын орындайды. Сумматорлар азайту операциялары үшін де орындалады және қолданылады, бірақ ол үшін сандардың кодтарының толықтай түрлендіру жүргізу қажет.

Есептеу шығару жүйесінде мынадай айырмашылықтар бар:

- Екілік сумматорлар

- Екілік – ондық

- Ондықтар

- Және басқалар

Сумматорлар бір уақытта разрядтар өңдеуінде қосылған сандар санына байланысты:

- Бірразрядты

- Көпразрядты

Зертханалық жұмысты орындауға арналған тапсырмалар

1.1 Бірразрядты жарты сумматор жұмысын шындық кестесі бойынша зерттеу:

A	b	p	S

«ИЛИ – исключающее» және «И» элементтерінен бірразрядты жарты сумматор жинау.

Зерттеулі кітапханалы жартысумматор қолдану арқылы қайталау: бірминутты 2 санды беру үшін екі топтағы ажыратқыш басқаруын қарастыру керек; берілген разрядтың кодтарын орнату үшін және екінші тізбекті жарты сумматор кірісіне берілген ажыратқыш.

2.2 Шындық кестесінен бірразрядты сумматордың толық жұмысын зерттеңіздер:

a	b	p	P	S

2.1 кестесінде орналасқан екі жарты сумматордын толық сумматор сызбасын жинау. Кітапханалы жарты сумматор зерттеуін қайталау.

Орытынды сұрақтар

1.Толық сумматордағы кіріс және шығыс аусытыру көрсеткіштері?

Екі жартылай сумматордан және НЕМЕСЕ логикалық элементінен толық

бірразрядты сумматор құруға болады. Бірразрядты сумматорлардың (БС) үш кірісі (a,b-қосылғыштар, p-төменгі разрядтан өту үшін) және екі шығысы (S-сумма, P-келесі разрядқа өту үшін )болады.Келесі разрядқа өту мына формуламен есептелінеді

P = ab + ap + bp

2.Сумматор қолдануымен азайту операциялары қалай жүзеге асады?

Екілік сандарды азайту кезінде мыналарды есте сақтау керек:

0-0=0 0-1=1

1-0=1 1-1=0

3.Толық және қайта код сумматорларының жұмыс принципін мысал ретінде қарастырыңыз.

Азайту амалын орындаудың екі тәсілі бар: а)кері код арқылы және ә) қосымша код арқылы.

а)Кері код арқылы: бұл әдісте алдымен азайтатын санның кері санын алып, қарапайым қосындыны орындаймыз.

Мысалы: 10₁₀ (1010₂)-6₁₀ (0110₂) =4₁₀ (0100₂).

10 санының кері саны -10₁₀(0101₂).

1010 + 1001 = 1 0011

1-ді жоғары разрядтан аламыз:

0011 + 0001 = 0100

ә) қосымша код арқылы:

А_қос = А_кер+1

7₁₀ (0111₂)-4₁₀ (0100₂)=3₁₀ (0011₂)

7_қос = 1000+0001=1001

4_қос=1011+0001=1100

1001+1100=0011

Орытынды

Бұл зертханалық жұмыста біз сумматор схемаларын модельдеу жұмыстарымен таныстық. Мультиплексор шығысын индекатордағы Probe лампаларын қосып, жиналған схема бойынша бірлік сигналдарын беріп, шынайылық кестесі бойынша шарт орындалғанын бақыладық.

Пайдаланған Әдебиеттер

1. Новиков Ю.В., Скоробогатов П.К. Основы микропроцессорной техники. Курс лекций. М.ИНТУИТ.РУ,2003.

2. Мишунин В. В., Микорпроцессор и цифровая оброботка сигналов. Учебно-методическое пособие. Белгород, издательство БелГУ, 2010,210с

3. Болтон У. Справочник метролога. – М.: Додека ХХI, 2002.

4. Раннев Г.Г., Тарасенко А.П. Методы и средства измерений. Учебник для вузов. 2-е изд.-М.: АСАДЕМА, 2004.

5. Түсеев Тұрғара профессор, ф-м., ғ.д.., Макешева Куляш Кунусбаевна доцент, ф-м., ғ.. к. «Бақылау-өлшеу аспаптары»