Ауыншы мәдениетінің ең жақсы зерттелген қонысын ата

А) Пұшық-Мардан

В) Ақтөбе

С) Қаратал
Д) Талғар

Е) Қанай

99. Құлата қонысы ненің орталығы болған?

А) Егіншілік

В) Зергерлік

С) Сауда
Д) Металлургия

Е) Дін

100. Ұлы Жібек жолының Сырдария, Жайық, Еділ бойы, Кавказ, Қара теңізге өтетін тармақтарын қайсы тайпа өз бақылауында ұстаған?

А)Үйсіндер

В) Қаңлылар

С) Ғұндар
Д) Сақтар

Е) Түріктер

101. Сақ тайпалары қай дәуірде өмір сүрген?

А) Ерте палеолитте

В) Қола дәуірінде

С) Кейінгі палеолитте

Д) Мезолитте

Е) Темір дәуірінде

102. Сақтар діни наным-сенімдерінде кімдерге табынған?

А) Ата-баба аруағына

В) Жартастағы суреттерге

С) Жерлеу дәстүрінің әр түрлі болуы

Д) Митра құдайына

Е) Храмдарға

103.Сақ дәуірінің Орталық Қазақстаннан табылған қоныстарын ата

А) Берел, Майемер, Құлажорға

В) Бөдене, Қызылсу

С) Темір, Шатпаққөл, Құлсары

Д) Тегіскен, Таутары

Е) Тасмола, Қарамұрын, Жалынды

104. Оңтүстік Қазақстанда таралған темір мәдениетін көрсет

А) Тасмола мәдениеті

В) Беғазы –Дәндібай мәдениеті

С) Алакөл, Атасу мәдениеті
Д) Отырар-Қаратау мәдениеті

Е) Құлажорға мәдениеті

105.Қазақстан далаларында аңдық стиль қашан гүлденіп, өркен жайған

А) Б.з.б. ҮІІ ғ.

В) Б.з.б.ҮІ ғ.

С) ІІІ-Ү ғ.

Д) ІІ ғ.

Е) І ғ.

106. Сақтарда жерге алғашқы соқа салу құрметі берілген адам

А) Кедей

В) Шонжар

С) Шаруа

Д) Патша

Е) Феодал

107. Аппасиак-сақтардың астанасын атаңыз

А) Арқайым

В) Александрия Эсхата

С) Шырық-рабат

Д) Бабыш-молда

Е) Баланды

108. Сақтардың Шырық-рабат қаласы

А) Қарағанды

В) Алматы

С) Тараз

Д) Қызылорда

Е) Шымкент

қаласынан 300 шақырым жерде орналасқан

109. Иран жазбалары сақтарды не деп атайды?

А) «Дала скифтері»

В) «Азиялық скифтер»

С) «Көшпелілер»

Д) «Күймелілер»

Е) «Жүйрік атты турлар»

110. Жазба деректерде көрсетілгендей сақтар өз тәуелсіздіктері үшін кімдермен соғысқан?

А) Парсылармен

В) Ғұндармен

С) Эфталиттермен

Д) Гректермен

Е) Үйсіндермен

111. Қазақстан территориясында жалпы тайпалық одақтардың құрылуы қай ғасырда болды?

А) Б.з.б. ҮІІ-ҮІ ғғ.

В) Б.з.б. ІҮ-ІІІ ғғ.

С) Б.з.б. ХҮ-ХІІ ғғ.

Д) Б.з.б. ІІІ-І ғғ.

Е) Б.з.б. ІІ-І ғғ.

112. Геродот не себепті «тарихтың атасы» деген атаққа ие болды?

А) Өйткені, ол дүниежүзін ең көп аралаған адам

В) Өйткені, ол грек-парсы соғыстарының тарихын жазды

С) Өйткені, ол тарихи кітаптарды грек тіліне аударды

Д) Өйткені, ол ең алғаш тарихты жазған адам

Е) Өйткені, ол ең көп шығарма жазған адам

113. Парсы патшасы Дарий І-дің сақтарға жорық жасауы және бағындыруы қай жылы болды?

А) Б.з.д. 620-618 жж.

В) Б.з.д. 417-415 жж.

С) Б.з.д. 519-518 жж.

Д) Б.з.д. 814-812 жж.

Е) Б.з.д. 81-12 жж.

114. Сақ тайпалар одағының жоғарғы билеушісін атаңыз

А) Томирис

В) Моде

С) Дарий І

Д) Аттила

Е) Чжи-Чжи

115. Сақ мәдениеті қай кезеңді қамтиды?

А) Мезолит

В) Темір

С) Неолит

Д) Қола

Е) Мыс

116. Б.з.д. ҮІ ғ. сақтар қандай тайпалармен соғыс жорықтарын жүргізді?

А) Аландар

В) Парсылар

С) Ғұндар

Д) Монғолдар

Е) Қытайлар

117. Сақ қорғандарында табылған құрал-жабдықтар қандай стильге жатады?

А) Қытайлық стиль

В) Соғдылық стиль

С) Аңдық стиль

Д) Құс стилі

Е) Ирандық стиль

118. Хаомаварга-сақтар Қазақстанның қай жерін мекендеген?

А) Ертіс өзені бойында

В) Сырдария өзені бойында

С) Орал өзені бойында

Д) Мұрғаб өзені бойында

Е) Арал теңізі бойында

119. Жабғудың орынбасарларын қалай атады?

А) Бұйрықтар

В) Елтебер

С) Сюбашы

Д) Күл еркін

Е) Ябғу

120. Б.з.д. 490 ж. Марафон шайқасында сақтар кімдермен одақтасып, кімге қарсы соғысты?

А) Гректермен одақтасып, Парсыларға қарсы соғысты

В) Ғұндармен одақтасып, Қытайға қарсы соғысты

С) Қытаймен одақтасып ,Парсыларға қарсы соғысты

Д) Парсылармен одақтасып, Гректерге қарсы соғысты

Е) Қытаймен одақтасып ,Ғұндарға қарсы күресті

121. Сақтардың астанасы болған ба, болса қай қала?
А) Суяб

В) Тараз

С) Шигу

Д) Битянь

Е) Шырық - Рабад

122. Сақтарға қарсы соғыста жеңіліп, өлтірілген Парсы патшасы кім?
А) Дарий

В) Камбис

С) Полиэн

Д) Ксеркс

Е) Кир

123.Памирден шығатын лазурит сақ жері арқылы

А) Иран мен Месопотамияға

В) Мысыр мен Персия еліне

С) Византия мен Генуяға

Д) Рим империясына

Е) Қытай мен Қашқарияға

тасылды

124. Сақтар мәдениетінің өркендеуіне қай мемлекеттің мәдениеті ықпал жасады?

А) Грецияның

В) Монғолияның

С) Қытайдың

Д) Үндістанның

Е) Иран ахеменидтерінің

125.Сақ қоғамындағы тұтқындарды қайда пайдаланады?

А) Айырбастау үшін

В) Кеніштерде

С) Үй шаруашылығында

Д) Құрылыстарда

Е) Әскерде

126. Дарий І бастаған парсы әскерін шөл далада адастырған сақ малшысы.

А) Рүстем

В) Спаргапис

С) Исмаил

Д) Ширақ

Е) Бақтияр

127. Жазба деректер сақтардың өз тәуелсіздіктері үшін кімдермен соғысқандығы туралы хабарлайды?

А) Парсылармен

В) Қытайлармен

С) Үйсіндермен

Д) Ғұндармен

Е) Эфталиттермен

128. Сырдария сақтарының грек-македон басқыншылығына қарсы бүкіл халықтық көтерілісінің шығу себебі

А) Аса ауыр салық

В) Сақтардың қасиетті жерлерінің қолдануы

С) Эсхата қаласының салынуы

Д) Басқыншылардың қатыгездігі

Е) Рекрутқа алуы

129.Түгіскен кесенесі салынған құрылыс материалы

А) Халцедон

В) Күйдірілмеген кірпіш

С) Гранит

Д) Тақтатас

Е) Алебастр

130. Сақ қоғамында тайпалар одағы басында

А) Абыз

В) Әсір

С) Ру басы

Д) Тайпа көсемі

Е) Бек

тұрды

131.Сақтар туралы ежелгі ирандықтардың қасиетті кітабы

А) Руникада

В) Шахнамеде

С) Авестада

Д) Махабхаратада

Е) Рамаянада

құнды мәліметтер бар.

132. Сақтардың мал шаруашылығындағы ең маңыздысы

А) Шошқа бағу

В) Ешкі бағу

С) Түйе бағу

Д) Жылқы өсіру

Е) Ірі қара мал бағу

133. Сарматтардың шаруашылық қызметінің негізгі түрі

А) Егіншілік

В) Жартылай көшпелі мал шаруашылығы

С) Отырықшы мал шаруашылығы

Д) Балық аулау

Е) Көшпелі мал шаруашылығы

134. Сақ қорғанынан табылған «Алтын киімді адамды» археологтар қай жылы қазып алды?

А) 1950-51 ж.ж.

В) 1989-90 ж.ж.

С) 1940-41 ж.ж.

Д) 1979-80 ж.ж.

Е) 1969-70 ж.ж.

135. Шырық-рабат қаласының цитаделі храмнан басқа қандай орынның қызметін атқарды?

А) Патша тағайындайтын

В) Сауда жасайтын

С) Атақты адамдар жерленетін

Д) Сот процестерін өткізетін

Е) Жиналыс өткізетін

136.Сақ тайпаларында мал шаруашылығының қандай түрі басым болды?

А) Түйе шаруашылығы

В) Қой шаруашылығы

С) Жылқы шаруашылығы

Д) Мүйізді ірі қара өсіру

Е) Құйрықты қой өсіру

137.«Сақ кезеңінде» (б.з.б. 1 мың жылдықтың ортасы) шаруашылықтың қай түрі кең тарады?

А) Көшпелі мал шаруашылығы

В) Үй шаруашылығы

С) Отырықшылық шаруашылығы

Д) Айырбас сауда

Е) Қала мәдениеті

138.Кімдерді «шошақ бөріктілер» деп атаған?

А) Хаомаварга сақтарын

В) Тиграхауда сақтарын

С) Массагеттерді

Д) Аландарды

Е) Савроматтарды

139.Кімдерді «теңіздің арғы жағынан келгендер» деп атаған?

А) Парадарайа сақтарын

В) Хаомаварга сақтарын

С) Массагеттерді

Д) Аландарды

Е) Савроматтарды

140.Сақтар өздерінің ат мифологиясын немен байланыстырды?

А) Дауылмен

В) Желмен

С) Найзағаймен

Д) Вулканмен

Е) Күн және отпен

141.Қазақстанда ең алғаш пайда болған тайпалық одақтар қалай аталады?

А) Ғұндар

В) Сақтар

С) Түркілер

Д) Үйсіндер

Е) Қаңлылар

142.Сақ мәдениеті қай кезеңде кең тарады?

А) Энолит

В) Қола

С) Мезолит

Д) Темір

Е) Неолит

143.Сақтар Қазақстан жерінің негізгі бөлігін

А) Б.з.д. ҮІІ-ІҮ ғғ

В) Б.з.д. ҮІІ-ІІІ ғғ

С) Б.з.д. ҮІІІ-ҮІ ғғ

Д) Б.з.д. Х-ІХ ғғ

Е) Б.з.д. ҮІ-ІІІ ғғ

жайлады.

144.Сақ тайпаларының Шырық-рабат, Бабыш- молда, Баланды ескерткіштері туралы мағлұматтарды

А) Страбон

В) Тараз

С) Сократ

Д) Птоломей

Е) Плиний

айтқан.

145.Иран жазбалары сақтарды

А) «Дала скифтері»

В) «Азия скифтері»

С) «Көшпелілер»

Д) «Күймелілер»

Е) «Жүйрік атты турлар»

деп атайды.

146.Диадордың айтуы бойынша қай тайпа Скиф жеріне басып кіріп, жер-суын басып алады да, халқын қырғынға ұшыратады?

А) Сақтар

В) Ғұндар

С) Сарматтар

Д) Қарлұқтар

Е) Үйсіндер

147.Б.з.д. 519-518 жж. тиграхауд сақтарына қарсы

А) Александр Македонский

В) Кир

С) І-Дарий

Д) Ксеркс

Е) Атилла

жорыққа аттанды.

148. Қола дәуірінде Қазақстанның далалы аймақтарында қандай өзгерістер болды?

A) Қолөнер дамыды

B) Көшпелі мал шаруашылығы дамыды

C) Бау-бақша дамыды

D) Қалалар көбейді

Е) Сауда дамыды.

149.Сақ қорғанынан табылған «Алтын адамды» археологтар

А) 1979 жылы

В) 1950 жылы

С) 1940 жылы

Д) 1969 жылы

Е) 1989 жылы

ашты.

150.Сақтардың б.з.д. ҮІІ ғасырлардағы «от храмдарын» археологтар

А) Балхаш маңында

В) Батыс Қазақстанда

С) Жайық өзені маңында

Д) Жетісуда

Е) Арал теңізі маңында

ашты.

151.Сақ қоғамында тайпалар одағының басында

А) Абыз

В) Әмір

С) Ру басы

Д) Тайпа көсемі

Е) Бек

тұрды.

152.Парсы патшасы І Дарий қай жылы сақтарға жорық жасаған, оларды өзіне бағындырды?

А) Б.з.д. 620-618 жж

В) Б.з.д. 519-518 жж

С) Б.з.д. 517-516 жж

Д) Б.з.д. 515-514 жж

Е) Б.з.д. 510-509 жж

153.Сақ қоғамындағы билеуші

А) Патша

В) Ата-баба рухы

С) Бақсы

Д) Абыз

Е) Көсем

154. Түгіскен қорымы қай ғасырда салынған?

А) Б.з.б Х-ІХ ғасырлар.

В) Б.з.б. ІХ-ҮІІІ ғасырлар.

С) Б.з.б. ҮІІІ-Ү ғасырлар.

Д) Б.з.б. Ү-ІІІ ғасырлар.

Е) Б.з.б. ІІІ ғасырда.

155.Темір дәуірінің Қарамөңке,Терең қорымдары Қазақстанның қай өңірінде табылды ?

А) Жетісу

В) Балқаш көлінің оңтүстік жағалауы

С) Сырдарияның төменгі ағысы

Д) Маңғыстау және Үстірт аймағы

Е) Оңтүстік Қазақстан

156.Іле Алатау бөктеріндегі Есік обасының диаметрі қанша?

А) 60м

В) 50м

С) 40м

Д) 30м

Е) 20м

157.Есік обасынан табылған }Алтын адамның~ бойының биіктігі?

А) 125м

В) 165м

С) 100м

Д) 105м

Е) 110м

158.Жетісу мен Оңтүстік Қазақстандағы сақтардың археологиялық ескерткіштерінде кездесетін }дромос~термині нені білдіреді?

А) дәліз тәріздес кіретін жер

В) ас үй

С) үйдің астындағы жер

Д) есік алдындағы жер

Е) төбенің үстіндегі жер

159.Тасмола мәдениеті неше кезеңге бөлінеді?

А) 2

В) 3

С) 4

Д) 5

Е) 1

160. Мәйемер кезеңінің аты неге байланысты аталған?

А) Нарым өзенінің жоғарғы ағысындағы обалы қорымның аты

В) Шу өзенінің жоғарғы ағысындағы обалы қорымның аты

С) Іле өзенінің жоғарғы ағысындағы обалы қорымның аты

Д) Талас өзенінің жоғарғы ағысындағы обалы қорымның аты

Е) Ертіс өзенінің жоғарғы ағысындағы обалы қорымның аты

161.Сақтарда мемлекеттіліктің маңызды рәміздерінің бірі

А) жазу

В) сызу

С) ту

Д) елтаңба

Е) әнұран

162.}Алтын адам~ бас киіміндегі бейнелердің «алтын таулар мен ағаштар» қандай символдың мәні болды?

А) айға бағынышты әлем

В) күнге бағынышты әлем

С) жұлдызға бағынышты әлем

Д) бағалы тастарға

Е) табиғат күштеріне

163.Сақтардың Үлкен Жетісу құрбандық тасының салмағы қанша болған?

А) 164кг

В) 174кг

С) 184кг

Д) 154кг

Е) 134кг

164. Қызыл-ауыз қорымы қай тайпаға жатаады?

А) Үйсін тайпасына

В) Сақ тайпасына

С) Ғұндарға

Д) Қаңлыларға

Е) Сарматтарға

165.Қазіргі уақытта Шу алабынан Үйсіндердің қандай қоныстары ашылды?

А) Қапшағай-2

В) Қарабалта,Аламедин

С) Есік

Д) Тасмола

Е) Шілікті

166.Үйсіндердің астанасы Чигуге қосарлана айтылатын }чин~сөзі қытай тілінде қандай мағына береді?

А) қала

В) қорған

С) бекініс

Д) жайлау

Е) күзеу

167. Қырғызстан археологтары су басып қалған Ыстық көлдің оңтүстік жағалауынан қандай үлкен қоныстың қирандысын зерттеді?

А) Сарықұдық

В) Сарықала

С) Сарыбұлын

Д) Сарықамыс

Е) Самұрық

168.Үйсіннің Теңлік обасынан табылған алтын қаптырмада не бейнеленген?

А) шоқтығы биік айғыр мінген салт кісі

В) қос қанатты ат

С) пырақты аттар

Д) қос арбалар

Е) қабан бейнесі

169.Отырықшы сақтар неге табынған?

А) күнге

В) жерге

С) отқа

Д) суға

Е) айға

170.Көшпелі сақтар неге табынған?

А) күнге,отқа,соғыс құдайына

В) суға, аспанға

С) жұлдызға, отқа

Д) соғыс құдайына,суға

Е) жерге,суға

171. Сақтардың тілі қандай болған?

А) шығыс ирандық

В) түркілік

С) монғолдық

Д) латындық

Е) қытайлық

172.}Жетісу михрабы ~деп аталатын құрбандық жозысы қайдан табылды?

А) Алматыдан

В) Өскеменнен

С) Тараздан

Д) Ақтөбеден

Е) Оралдан

173. Сақтар шаруашылығында ерекше суару жүйесі бар егістік аймақтар

А) Шу өзені бойында Суяб қонысы

В) Сырдарияның оңтүстьік аңғарындағы Шірік-Рабат,Бәбіш-молда қоныстар

С) Маңғыстау жеріндегі Дақылтан,Бәйте қорымдар

Д) Орталық қазақстандағы Тасмола ескерткіші

Е) Шығыс Қазақстандағы Бағанат қорымы

174. Бектеніс,Карлуга, Кеңөткел қорымдары қай тайпаға жатады?

А) үйсін

В) сақ

С) қаңлы

Д) ғұн

Е) сармат

175.Жетісу сақтарының ескерткіштері неше кезеңге бөлінеді?

А) екі

В) үш

С) төрт

Д) бес

Е) алты

176. Ұлыбай-Тасмола мәдениетінің бірінші кезінінің хронологиясын анықта

А) б.з.б IX-Xғ.ғ

В) б.з I -б.з Iғ.ғ

С) б.з.б.VI-Vғ.ғ

Д) б.з.б V-б.з.IIғ

Е) б.з.б VIII-VIIғ.ғ

177. Дықылтас қорымының мерзімделуі

А) б.з.б. VIIIғ.

В) б.з. I ғ.

С) б.з. IҮғ.

Д) б.з. II ғ.

Е) б.з. IIIғ.

178. Белгілі археолог-тарихшы Әлкей Марғұланның зерттеуі бойынша аргипейлер қай жерлерді мекендеген?

А) Сарарқаның солтүстік-батысын

В) Сарарқаның орталығында

С) Сарарқаның шығысында

Д) Солтүстік Қазақстанда

Е) Оңтүстік Қазақстанда

179.Исседондар қай жерді мекендеген?

А) Сарыарқаның орталығы

В) Сырдарияның орта ағысында

С) Сарыарқаның ортасында

Д) Сырдарияның төменгі ағысында

Е) Сырдарияның жоғарғы ағысында

180.Үйсін тайпалары қай тілде сөйледі?

А) Үнді-иран

В) Ежелгі түрік

С) Араб

Д) Монғол

Е) Қыпшақ

181.Үйсіндер жайлы деректерді қай ежелгі тарихшы қалдырды?

А) Геродот

В) Сыма-Цянь

С) Страбон

Д) Плиний

Е) Птоломей

182.Қарғалы диадемасында бейнеленген пырақты аттар нені білдіреді?

А) Жерді

В) Аспанды

С) Айды

Д) Күнді

Е) Жұлдыздарды

183.Ақтас тұрағы қай тайпаға жатады?

А) Үйсін тайпаларына

В) Сақ тайпаларына

С) Ғұндарға

Д) Қаңлыларға

Е) Сарматтарға

184.Қытай жылнамаларындағы көшпенділерге қатысты деректерді ең алғаш орыс тіліне аударған ғалым:

А) Н.Я.Бичурин

В) Н.Э.Масонов

С) А.Г.Максимова

Д) П.Агапов

Е) Н.В.Кюнер

185.Көне Қытай тіліндегі «Шин-Го» сөзі қандай мағына береді?

А) «Отырықшы мемлекет»

В) «Көшпелі мемлекет»

С) «Жартылай көшпелі мемлекет»

Д) «Қала тұрғындары»

Е) «Астананың аты»

186.Үйсіндер тайпасының көсемін ата

А) Қазыбек би

В) Төле би

С) Ханды би

Д) Әйтеке би

Е) Мұқан би

187.Үйсін байларында қанша жылқы болған?

А) 4-5 мың жылқы

В) 2-3 мың жылқы

С) 1-2 мың жылқы

Д) 5-6 мың жылқы

Е) 7-8 мың жылқы

188.Үйсіндердің шығыс бөлігі кімдермен шектесті?

А) Аландармен

В) Сақтармен

С) Қаңылармен

Д) Сарматтармен

Е) Ғұндармен

189.Н.Я.Бичуриннің Үйсін мемлекетіне байланысты мәліметтер қандай еңбегінде келтірілген?

А) «Китайские известия о народах Южной Сибири, Центральной Азии и Дальнего Востока»

В) «Собрание сведений о народах, обитавших в Средней Азии в древние времена»

С) «Летопись трех тысячелетий»

Д) «Гунны»

Е) «Тюрки»

190. Б.з.д. ІІ ғасырдағы үйсіндердің билеушісі

А) Әйтеке би

В) Елжау би

С) Нәнду би

Д) Қазыбек би

Е) Төле би

191.Қазақстан территориясында құрылған ең алғашқы мемлекеттік құрылымды ата

А) Үйсін мемлекеті

В) Сақ мемлекеті

С) Түрік мемлекеті

Д) Ғұн мемлекеті

Е) Қаңлы мемлекеті

192.Үйсін қоғамында жылқы малы, арғымақ ат, тұлпар ненің символы болды?

А) Байлықтың, ерліктің, сұлулықтың

В) Теңсіздіктің

С) Жеке меншіктің

Д) Кедейліктің

Е) Батылдықтың

193.Қытай билеушісі үйсін жылқысын қалай деп атады?

А) «Жерді жаратушы»

В) «Күн бұратаналары»

С) «Шоқ жұлдыздар»

Д) «Көкпен жалғастырушы»

Е) «Тәңір тау сәйгүлігі»

194.Үйсіндерде жоғары билікте қандай әулет тұрды?

А) Көсемдер әулеті

В) Билер әулеті

С) Патшалар әулеті

Д) Шадтар әулеті

Е) Хандар әулеті

195.Б.з.б. 44 жылы үйсіндерге кімдер шабуыл жасайды?

А) Сарматтар мен сақтар

В) Сақтар

С) Ғұндар мен қаңлылар

Д) Қаңлылар мен сақтар

Е) Ғұндар мен сарматтар

196.Үйсін қоғамында лауазымды кісілердің қолындағы биліктің символы не?

А) Жер

В) Жебе

С) Оқ

Д) Мал

Е) Мөр

197.Үйсін қоғамындағы меншіктің түрі

А) Жеке меншік

В) Ортақ меншік

С) Аралас меншік

Д) Көпшілік меншік

Е) Жоғарғы меншік

198.Үйсіндерде қандай мал шаруашылық жүйесі болған?

А) Жартылай көшпелі мал шаруашылығы

В) Көшпелі мал шаруашылығы

С) Отырықшы мал шаруашылығы

Д) Жаздық мал шаруашылығы

Е) Күздік мал шаруашылығы

199.Үйсін қоғамындағы әлеуметтік теңсіздік неден көрінеді?

А) Қолөнерден

В) Қару-жарақтардан

С) Археологиялық ескерткіштерден

Д) Саудадан

Е) Қалалардан

200.Үйсін қорғандары көлемі жағынан нешеге бөлінеді?

А) Екіге

В) Төртке

С) Үшке

Д) Беске

Е) Алтыға