GAUDEAMUS (студенческий гимн)

1 Gaudeamus igitur,

2 Iuvenes dum sumus!

3 Post iucundam iuventutem,

4 Post molestam senectutem

5 Nos habebit humus.

6 Ubi sunt, qui ante nos

7 In mundo fuere?

8 Vadite ad superos,

9 Transite ad inferos,

10 Quos si vis videre!

11 Vita nostra brevis est,

12 Brevi fmietur;

13 Venit mors velociter,

14 Rapit nos atrociter

15 Nemini parcetur!

16 Vivat Academia,

17 Vivant professores,

18 Vivat membrum quodlibet,

19 Vivant membra quaelibet,

20 Semper sint in flore!

21 Vivat et respublica,

22 Et qui illam regunt,

23 Vivat nostra civitas,

24 Maecenatum caritas,

25 Qui nos hic protegunt.

26 Vivant omnes virgines,

27 Graciles, formosae!

28 Vivant et mulieres,

29 Tenerae, amabiles,

30 Bonae, laboriosae!

31 Pereat tristitia,

32 Pereant osores! (dolores?)

33 Pereat diabolus,

34 Quivis antiburschius

35 Atque irrisores!

КОММЕНТАРИЙ

7 fuere = fuerunt.

10 vis = vultis.

12 brevi (abl. от brevis) = breviter — «коротко, быстро, скоро».

18 membrum = membrum civitatis — «член общества, гражданин».

Текст 65 - АЛЕКСАНДР НЕВСКИЙ (С. Прокофьев)

[Выборка латинского текста]

№ 3. Крестоносцы во Пскове, ц. 15 и далее:

1 Peregrinus, expectavi, pedes meos, in cymbalis.

№ 5. Ледовое побоище, ц. 38:

2Peregrinus, expectavi, pedes meos, in cymbalis est.

ц. 43:

3 Vincant arma crucifera! Hostis pereat!

ц. 48 = ц. 38

КОММЕНТАРИЙ

Текст приводится по изд.: Прокофьев С. Александр Невский: Кантата. Клавир. М., 1971.

1 Бессмысленный набор слов. Судя по всему, использованы фрагменты псалмов 38, 39 и 150 (ср. лат. текст Симфонии псалмов Стравинского, соответственно строки 3, 5, 8 и 22).

2 Прибавленное в конце слово est грамматически никак не связано с предшествующим и входит в тот же набор слов.

3 В отличие от строк 1-2 эта строка представляет собой связное высказывание (см. раздел «Русские переводы»).

Текст 66 -ЖАННА Д'АРК (А. Онеггер)

[Выборка латинского текста]

Пролог ц. XII, с. 13

1 De profundis clamavi ad te Domine,

2 Domine, quis sustinebit?

Сцена 3 ц.8

3 Mulier spiritum pythonis habens,

4 anima quae declinaverit ad magos et ariolos

5 et fornicata fuerit cum eis.

6 Ponam faciem meam contra eam

7 et interficiam eam de medio populi mei.

8 Lex est! Hic est Joanna. Hic, haec, hoc... Hic est Joanna, peccatrix?

9 Stryga! Pereat! Haeretica! Pereat! Relapsa! Pereat!

10 Malis artibus addicta! Inimica regis et populi!

11 Morte moriatur!

12 Prostibulum inferni! Instrumentum Satanae!

13 Comburatur igne! Pereat!

Сцена 4 ц.17

14 Ego nominor Porcus.

15 Porcus! Porcus! Sit Porcus praeses noster!

16 Non habemus alium judicem nisi Porcum.

17 Vivat et semper vivat Porcus porcorum!

18 Dignus est praesidere in nostro praeclaro corpore!

19 Sicut lilia inter spinas ita formosus iste inter cucullos.

20 Quis enim dedit nobis patatas?

21 Ceciderunt stellae de coelo et factae sunt pro nobis patatae.

22 Ecce quam bonum et jucundum est,

23 habitare fratres in unum omnes comedentes patatas,

24 Quis judex sicut Porcus Dorninus noster?

25 Hic est Nasus inter nasos,

26 dijudicans truphas et patatas.

27 [Sub ipso erunt radii solis, dicit Job.]

28 Sternutatio ejus splendor ignis.

29 Vivat et semper vivat Porcus praeses noster!

30 Porcus porcorum Porcus praeses noster!

31 Porcus! Porcus porcorum.

32 Ego nominor Pecus!

33 Ecce magnis auribus

34 Adventavit Asinus.

35 Pulcher et fortissimus,

36 Sarcinis aptissimus.

37 [Jeanne], succesit illi praeclaro tribunali,

38 Joanna, filia Romeae,

39 faterisne et confiteris

40 te tenerrimam puellam non naturali auxilio

41 victoriam de manibus Regis nostri evulsisse

42 et fortes exercitus ejus sicut paleam in probrosissimam fugam versisse?

43 Joanna, filia Romeae,

44 faterisne et cofiteris

45 te auxilio Diaboli potentissimi

46 alapum dedisse Regi Nostro

47 et fortes exercitus ejus in probrosissimam fugam versisse?

48 Pecus, quid dicis?

49 Habemus confitentem reum.

50 Docti et sancti fratres,

51 sic vobis justum et aequum videtur

52 ut Joanna, filia Romeae, Stryga, morti condemnetur?

53 Moriatur Stryga. Fiat voluntas Regis Nostri!

54 Audivistis Sententiam.

55 Stryga! Pereat! Haeretica! Pereat! Relapsa! Pereat!

56 Inimica Regis et totius generis humani!

57 Morte moriatur! Joanna Stryga, filia Romae! Comburatur igne!

Сцена 7 ц.44

58 Comburatur igne!

59 De profundis clamavi ad te Dornine.

60 Spera - spira - Jesus - Maria.

61 Libera me, Domine, de ore leonis,

62 dum veneris judicare saeculum per ignem

63 Spira - spera - Jesus - Maria.

Сцена 8 ц. 56

64 Adspisiens a longe,

65 ессе video Dei potentiam venientem

66 et nebulam totam terram tegentem.

67 Ite obviam ei et dicite!

68 Nuntia nobis si tu es Ipse,

69 Qui regnaturus est in populo Israel.

70 Qui régis Israel [qui deducis velum ovem Joseph.]

71 Nuntia nobis si tu es Ipse...

72 Pereat Stryga! Morte moriatur! Comburatur igne!

Сцена 9

73 Spera! Spira!

КОММЕНТАРИЙ

Лат. текст приводится по изд. клавира: Honegger A. Jeanne d'Arc au Bucher. Poeme de P. Claudel. Paris: Editions Salabert. S. а. Фр. текст либретто опущен. В квадратных скобках — оригинальный текст Клоделя.

1 См. Пс 129 (текст 11).

19 Пародия на Песнь песней (Песн 2:2-3); ср. Canticum canticorum Палестрины (текст 49, мотет 11).

59 Ср. Пс 129 (текст 11).

61 Ср. соответствующие строки из текстов Реквиема «Domine Jesu» (текст 19, строка 8: libera eas de ore leonis!) и «Libera me» (текст 24, строка 4: dum veneris judicare saedum per ignem), a также возможный источник для оборота de ore leonis. II Tim 4:17 (Dominus autem mini adstitit et confortavit me ut per me praedicatio impleatur et audiant omnes gentes et liberatus sum de ore leonis).

Текст 67 - ОГНЕННЫЙ АНГЕЛ (C. Прокофьев)

[Действие V, ц. 552]

Хор: Ессе andila Domini!.. <...>

Инквизитор1:Spiriti2 maligni, damnati, interdicti, exterminati, extorsi, jam vobis impero et praecipio, in ictu oculi discedite omnes qui operamini iniquitatem!

КОММЕНТАРИЙ

1 «Произносит один из самых сильных средневековых экзорцизмов» — ремарка Прокофьева.

2 Сущ. spiri tus относится к 4-му склонению и согласно грам. норме имеет в vocat. pl. окончание -us; здесь оно изменяется по парадигме 2-го склонения и имеет в vocat. pl. окончание -i.

Наши рекомендации