Физика пәні және оны зерттеу әдістері

Коммерциялық емес акционерлік қоғам

АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС УНИВЕРСИТЕТІ

Физика кафедрасы

ФИЗИКА 1

(5В071900- Радиотехника, электроника және телекоммуникациялар,

5В070400 - Есептеу техникасы және бағдарламамен қамтамасыз ету,

5В070300-Ақпараттық жүйелер мамандықтарының күндізгі оқу бөлімінің студенттеріне арналған дәрістер жинағы)

Алматы 2011 ж

ҚҰРАСТЫРУШЫЛАР: Т.С. Байпақбаев, Р.С. Қалықпаева, Г.К. Наурызбаева. Физика 1. (5В071900- Радиотехника, электроника және телекоммуникациялар, 5В070400 – Есептеу техникасы және бағдарламамен қамтамасыз ету, 5В070300 – Ақпараттық жүйелер мамандықтарының күндізгі оқу бөлімінің студенттеріне арналған дәрістер жинағы . – Ал­маты: АЭжБИ, 2010. – 70 б.

Бакалавриаттың (5В071900-Радиотехника, электроника және телекоммуникациялар, 5В070400 – Есептеу техникасы және бағдарламамен қамтамасыз ету, 5В070300 – Ақпараттық жүйелер мамандықтары үшін «Физика 1» пәні бойынша дәрістердің қысқаша мазмұны берілген. Оқу материалын меңгеру деңгейін анықтайтын оқу мақсаттары келтіріледі. «Физика 1 дәрістер жинағы» пән бойынша оқу үрдісін әдістемелік қамтамасыз ету жүйесінің элементі болып табылады және дәрістік сабақтарда, сондай-ақ студенттердің өзіндік жұмысында теориялық материалдармен жұмыс істеуде, машықтандыру, зертханалық сабақтарына және емтиханға дайындық кезінде таратпа материал ретінде қолдануға болады. Студенттер мен жас оқытушы-ларға ұсынылады.

Без. -21.

Пікір беруші: физ.-мат. ғыл. канд., доц. Искаков Ж.

«Алматы энергетика және байланыс институтының» коммерциялық емес акционерлік қоғамының 2010 ж. баспа жоспары бойынша басылады.

Ó «Алматы энергетика және байланыс университетінің» КЕАҚ, 2011 ж

Мазмұны

Кіріспе 3

1 дәріс. Кіріспе. Материялық нүкте мен қатты дененің кинематикасы 4

2 дәріс. Материялық нүкте мен материялық нүктелер жүйесінің динамикасы 8

3 дәріс. Қатты дененің айналмалы қозғалыс динамикасы 11

4 дәріс. Энергия және жұмыс. Қуат 13

5 дәріс. Механикадағы сақталу заңдары 15

6 дәріс. Салыстырмалылықтың арнаулы теориясы элементтері 19

7 дәріс. Релятивтік динамика элементтері 23

8 дәріс. Статистикалық бөлінулер 24

9 дәріс.Термодинамика негіздері 32

10 дәріс. Теңгерілмеген термодинамикалық жүйелердегі тасымалдану құбылыстары 38

11 дәріс. Вакуумдегі электрстатикалық өріс 43

12 дәріс. Электрстатикалық өрістегі диэлектриктер 48

13 дәріс. Электрстатикалық өрістегі өткізгіштер 52

14 дәріс. Тұрақты электр тогы. 56

15 дәріс. Вакуумдегі магнит өрісі 59

16 дәріс. Зат ішіндегі магнит өрісі 62

Кіріспе

Ұсынылып отырған дәрістер жинағында бакалавр (5В071900- Радиотехника, электроника және телекоммуникациялар, 5В070400 – Есептеу техникасы және бағдарламамен қамтамасыз ету, 5В070300 – Ақпараттық жүйелер) мамандықтары үшін «Физика 1» пәні бойынша дәрістердің қысқа мазмұны берілген.

Әр дәрісте тақырыпқа сәйкес қарастырылатын басты сұрақтары мен олардың қисындылық байланысы және құрылымдық тұтастығы математикалық дәлелдеусіз немесе мысалдар келтірмей-ақ көрсетіледі. Сондықтан оқу-әдістемелік құрал студенттің машықтану, зертханалық сабақтарды орындау барысында, аудиториядан тыс өзіндік жұмыстар сияқты оқу іс-әрекеті үшін жетекші құрал болып табылады.

Әр дәрістің мақсатының нақты берілуі, оқу материалының мазмұндалу формасы оның мазмұнына сай келеді, ол «Физика 1»курсын меңгеруде ЕГЖ-тарды жүйелеуге, жақсы меңгеруге көмек береді.

Дәрістер жинағы негізінен радиотехника, электроника және телекоммуникациялар, есептеу техникасы және ақпараттық жүйелер мамандықтарының студенттеріне арналған. Осы мамандықтар үшін «Физика 1» курсы жалпы мазмұнға ие, алайда бұл жинақтың барлық ТЖОО студенттері үшін де пайдасы зор.

Дәріс. Материялық нүкте мен қатты дененің кинематикасы

Дәрістің мақсаты:

- физика курсы тараулары мен оны зерттеу әдістері және физика ғылымы пәнінің мағынасын ашу ;

- механиканың құрамы, физикалық ұғымдар мен модельдеулерді келтіру;

- ілгерілемелі және айналмалы қозғалыс кинематикасын сипаттайтын физикалық шамалар мен кинематикалық теңдеулерді көрсету.

Физика пәні және оны зерттеу әдістері

Техникалық жоғары оқу орнындағы физика жалпы білім беруші пән болып табылады. Физика заттар мен өрістер қозғалысының жалпы қасиеттерін оқытатын ғылым болғандықтан, ол болашақ маманға негізгі базалық білім береді, оның инженерлі-техникалық ойлау қабілеті және әлемнің қазіргі жаратылыс-ғылыми бейнесі жөнінде жалпы түсінігін қалыптастырады.

Физика- тәжірибе арқылы іске асатын ғылым, яғни оның заңдары тәжірибе арқылы алынған фактылармен бекітіледі. Табиғатта орын алатын, физикалық шамалардың арасындағы байланысты көрсететін, орнықты болып қайталана беретін объективті заңдылықтар физикалық заңдар болып табылады.

Физикалық құбылыстар өтетін кеңістіктің аймақтары мен физикалық объектілерінің саны жағынан өзгеруінің маңыздылығы оларды сипаттайтын заңдардың сапалық өзгеру сипатына байланысты. Табиғаттағы жылдамдықтың табиғи масштабы вакуумдегі жарықтың таралу жылдамдығы с = 3∙10⁸ м/с болып табылады. Релятивистік емес (v<<c) қозғалыстардың релятивистік қозғалыстардан ( v~с) сапалық айырмашылығы осы жарық жылдамдығына байланысты. Физика заңдарының кванттық және классикалық шектелуі Планк тұрақтысымен ħ = 1,054∙10^-34 Дж·с байланысты.

Физика – эксперименттік ғылым және жан-жақты теориялық түрде зерттелген. Нақты физикалық заңдар негізінде кейбір негізгі физикалық заңдар мен принциптерден маманның кәсіби іс-әрекет саласында практикалық мәнге ие ақпаратты қорытындылаудың тиімді әдістері алынды.