Ішкі аурулар» пәні бойынша негізгі тәжірибелік дағдылар
| Пән атауы | № | Тәжірибелік дағдылар | Деңгейлер | Мұғалімнің қолы | ||||
| I - білу керек (тыңдау, оқу) | II – орындалу жолын білу керек (көру) | III – жүйелі түрде жасалынады | IV – Тікелей бақылау аясында жасалынады | V –– Тікелей емес бақылау аясында жасалынады | ||||
| «Ішкі аурулар» пәні | ||||||||
| Пульмонология | 1. | 1.Тыныс алу жүйесінің қалыпты және патологиялық жағдайдағы анатомиясы, гистологиясы, физиологиясы, жас бойынша ерекшеліктері. 2. Тыныс алу жүйесі ауруларының иммунопатологиясы: инфекциялық (пневмония,бронхиттер) гранулематозды (туберкулез, саркоидоз), интерстициальды (альвеолиттер, әкпелік фиброз) 3.Бронхоальвеолярлы лаваждың диагностикалық мәнін білу және көрсеткіштерін анықтау. | * | |||||
| 4. Микробтарға қарсы препараттардың классификациясы , әсер ету механизмі, фармакокинетикасы, зиянды әсерлері, показания и қарсы көрсеткіштері. Микробтарға қарсы терапияны таңдау әдістері. 5. Муклоциллиарлы клиренске әсер ететін препараттардың классификациясы , әсер ету механизмі, фармакокинетикасы, зиянды әсерлері, показания и қарсы көрсеткіштері. Физиотерапии әдістері. 6.Арнайы аллергодиагностика (терілік, провакационды тесттер, лобаторлы әдістер) арнайы және арнайы емес иммунотерапия жүргізу әдіс-тәсілдері. 7. Визуализация әдістерінің мәліметтерін сараптау ( (МРТ, КТ, бронхоскопия, бронхография, ангиография, радиоизотопты зерттеу)осындай зерттеулердің диагностикалық мәнін , көрсеткіштерін, жүргізу жолдарын білу. 8.Биопсия көрсеткіштерін анықтау, бронх-өкпелік аурулардың морфологиялық диагностикасын анықтау үшін алынған зерттеу тіндерінің және биопсия әдісін таңдау мәнін түсіну. | * | |||||||
| 9.Респираторлы аллергозбен ауыратын науқастарды тексеру және МТҚ(ЛОР) мүшелері патологиялырының симптомдарын анықтау. 10.Кеуде қуысы мүшелерінің рентгенологиялық тексерулер мәліметтерін сараптау, және осы зерттеу әдістерінің көрсеткіштері мен жүргізу жолдарын білу, өкпе патологиясы кезіндегі негізгі Р-синдромдарды табу: қараю, ошақты көлеңке, диссеминирленген өзгерістер, өкпе түбірінің өзгерісі, өкпелік суреттің өзгерісі,ағарулар. 11.Спирометрия-сыртқы тыныс жолдарын зерттеу мәліметтерін сараптау.Тыныс бұзылуының обструктивті, рестриктивті и аралас түрлерін және оның деңгейін анықтау 12.Плевраға сұйықтық жиналу және пневмоторакс кезінде плевральды пункция жасау. 13. Инфекциялық-токсикалық шок кезінде жедел көмек көрсету. | * | |||||||
| 14.Бронх-өкпелік жүйесінің патологиясымен ауыратын науқастарға тексеру жүргізу және негізгі өкпе зақымдану синдромдарын анықтау: жөтел, ентігу, өкпе тінінің тығыздануы, өкпенің диссеминирленген зақымдануы,плевраға сұйықтық жиналу, тыныс жетіспеушілігі. 15. Өкпе патологиясымен ауыратын науқастардағы лабораториялық әдістерінің мәліметтерін сараптау (гемограмма, билхимиялық анализ, қанның газ құрамы және т.б.) 16.Қақырықты және риноцитограмма зерттеулерінің мәліметтерін сараптау. 17.Пульмоногиядағы негізгі синдромдардың екшеу диагностикасын жүргізу : жөтел, ентігу, өкпе тінінің тығыздануы, өкпенің диссеминирленген зақымдануы,плевраға сұйықтық жиналу, тыныс жетіспеушілігі. 18. Бронходилятациялық пробасын жасау 19.Трахеяның интубациясын жасау. 20.Коникотомия жасау 21. Пневмоторакс кезінде жедел көмек көрсету. 22. Тыныс жолдарының өткізгіштігінің жедел бұзылысындағы алғашқы көмек. | * | |||||||
| 23.Науқастарды мөлшерленген аэрозольды спейсерлер, ингаляторлар, небулайзерлермен қолдануын үйрету. 24.Тыныс демікпесі және ӨСОА кезінде науқастарды пикфлоуметрия әдістеріне үйрету. 25. Анафилактикалық шок, астмалық статус, тыныс ұстамасы кезінде жедел көмек көрсету | * | |||||||
| Кардиология | 1. Қалыпты және патология жағдайында қанайналым жүйесінің анатомиясын, гистологиясын, физиологиясын білу, тәждік қанайналым реттелуінің ерекшеліктері, жастық ерекшеліктері. 2. Кардиологияда қолданылатын препараттардың классификациясы , фармакокинетикасы , әсер ету механизмі , көрсеткіші мен қарсы көрсеткіштері . Мына препараттардың зиянды әрекеттері: антиангинальды, аритмияға қарсы, гипотензивті, гиполипидемиялық, ЖСЖ кезінде қолданылатын препараттар.Қанайналым жүйесі ауруларының дәрілік және дәрілік емес емінің негізгі . | * | ||||||
| 3.Кардиологияда қолданылатын емдеу тәсілдері: инвазивті, хирургиялық, эфферентті, электрлік кардиоверсия. Кардиологиялық аурулардың реабилитация әдістері . | * | |||||||
| 4. Физикалды тексерулер жүргізу . 5.Жүрек ырғағының бұзылысы синдромын анықтау. 6.Жүректің патологиялық тондары мен шуларын анықтау. 7. Тұрақты күш түсу стенокардиясының функционалды топтарын, тұрақсыз стенокардиясының топтарын анықтай білу . 8. Миокардтың лабораторлы маркерлерін анықтау; Миокард және эндокардтың қабыну аурулары кезіндегі жедел көрсеткіштерді анықтау. | * | |||||||
| 9. Қанның биохимиялық және жалпы анализдерінің мәліметтерін сараптау. Гиперферментемияны; гиперлипидемияны; гипергликемияны, инсулинге тұрақтылықты, электролиттік баланст бұзылысын анықтау. | * | |||||||
| 10.Инфекциялық эндокардит, миокардиттер, миокарда инфарктісі кезіндегі қанның иммунологиялық тексерулеріннің мәліметтерін сараптау. | * | |||||||
| 11.Жүректің ЭКГ-диагностикасын жүргізу. | * | |||||||
| 12. Визуализация әдістерінің мәліметтерін сараптау (коронарография, эхокардиография, жүректің сцинтографиясы; магистральды және перифериялық тамырлардың УДЗ ; МРТ,КТ, іш қуысы мүшелерінің УДЗ) | * | |||||||
| 13. ЖҚЖ патологиясы кезіндегі кеуде қуысы мүшелерінің рентгенологиялық зерттеулері мәліметтерін сараптау. | * | |||||||
| 14. ЭКГ зерттеу 15. 6- минуттық жүрістік тест 16. Жүрек-өкпе реанимациясы | * | |||||||
| 17. АҚҚ өлшеу | * | |||||||
| Гастроэнтерология | 1. Қалыпты және патология жағдайында асқорыту жүйесінің анатомиясын, гистологиясын, физиологиясын білу, жастық ерекшеліктері. | * | ||||||
| 2.Ішек аутоиммунды және бауырдың аутоиммунды ауруларының иммунопатогенезі | * | |||||||
| 3.Гастроэнтерологияда қолданылатын төмендегі препараттардың классификациясы, әсер ету механизмі , фармакокинетикасы, зиянды әсерлері, көрсеткіштері мен қарсы көрсеткіштері: асқазан сөлі секрециясын төмендететін,гастропротекторлар, антибактериальды препараттар и паразиттерге қарсы препараттар; АІЖ моторикасына әсер ететін препараттар, іш айдағыштар , пре- және пробиотиктер, диареяға қарсы препараттар, ферменттер, протеолитикалық ферменттердің ингибиторлары, өт айдайтын ,гепатопротекторлар. | * | |||||||
| 4. Асқазан-ішек ауруларымен ауыратын науқастарды тексеру : төсектегі қалпы, терісінің түсі, сілемей қабықтарының жағдайы. Шеткі лимфа түйіндерін , ішті, бауырды, талақты пальпациялау. Бауыр мен талақтың көлемі мен консистенциясын анықтау. | * | |||||||
| 5.АІТ аурулары кезіндегі қанның биохимиялық анализдерінің мәліметтерін сараптау. | * | |||||||
| 6.Копрология, үлкен дәреттін бактериологиялық зерттеуінің мәліметтерін сараптау. 7.Эзофагогастродуоденоскопия, колоноскопия, ректороманоскопия зерттеулерінің мәліметтерін сараптау. 8.Іш қуысы мүшелерінің УДЗ мәліметтерін сараптау. | * | |||||||
| 9.Helicobacter pylori-мен жұққандығын анықтау және бақылау эрадикациясын жүргізу. 10.АІТ ауруларымен ауыратын науқастарға тамақтану жоспарын құру . 11.Асқазан жүйесі ауруларымен ауыратын науқастардың уақытша еқбекке жарамсыздығын жүргізу сараптамасы. | * | |||||||
| 12.Іш қуысы мүшелерінің КТ, МРТ мәліметтерін сараптау. | * | |||||||
| Ревматология | 1.Ревматологияда қолданылатын препараттардың классификациясын, әсер ету механизмін, фармакокинетикасын, зиянды әсерлерін көрсеткіштерін және қарсы көрсеткіштерін білу : БҚҚП, кортикостероидтар, иммунносупрессорлы препараттар, иммунномодуляторлар, гипоурекемиялық препараттар, остеопороздың емі мен алдын-алу үшін берілетін препараттар. | * | ||||||
| 2. Сүйек-буын жүйесі ауруларымен ауыратын науқастарды тексеру (буын формасының өзгерісі, аурушаңдылық , пассивті және активті қозғалыстар көлемін, жергілікті температурасын , крепитациясын, байлам, бұлшықет аппаратының деңгейін) 3.Таңертеңгілік құрысу симптомын , аурушаңдылық синдромын, Томайер симптомын, Шобера, Отта, Форестье симптомдарын ; синовит пен сакроилеит белгілерін анықтау. 4. Қабыну кезіндегі жедел лабораторлы маркетлерді анықтау (ЖҚА,СРБ ) | * | |||||||
| 5. Буын мен омыртқаның рентгенологиялық тексерулерінің мәліметтерін сараптау және осы тексеруге көрсеткіштерін білу. Артрит пен артроздың, остеомиелиттің Р-белгілерін , артриттің Р-кезеңін анықтау. | * | |||||||
| 6. Синовиальды сұйықтықты зерттеу мәліметтерін сараптау ; Артроцентез жасауға көрсеткіштер , қарсы көрсеткіштер және жасау жолдарын , асқынуларын білу. | * | |||||||
| 7. Ревматологиядағы негізгі симптомдар мен синдромдардың екшеу диагностикасын жүргізу: көп буынды зақымдану, қызбалық синдром. | * | |||||||
| 8. Ревматологиялық аурулармен ауыратын науқастардың жалпы жағдайын анықтау , уақытша және тұрақты еңбекке жарамсыздығын жүргізу, функциональды статустың жалпы жіктеу критериилерін қолдану. | * | |||||||
| Эндокринология | 1.Қалыпты және патология жағдайында эндокрин жүйесінің анатомиясын, гистологиясын, физиологиясын білу, жастық ерекшеліктері., жүктілік кезінде эндокрин жүйесінің ерекшелігі. | * | ||||||
| 2.Пальпация арқылы қалқанша безінің патологиясын және оның ұлғаю деңгейін анықтау. | * | |||||||
| 3.Көмірсу алмасу , гликемиялық деңгей, гликозирленген гемоглобин, С-пептид, иммуннореактивті инсулин зерттеулері мәліметтерін сараптау. 4.Гормональды статусты бағалау зерттеулері мәліметтерін сараптау (қалқанша безі гормонын, бүйрек үсті безі , жыныстық, тропты, гипофиз, гипоталамус гормондары) | * | |||||||
| 5.Қалқанша безі, бүйрек үсті безі, жыныс бездерінің УДЗ мәліметтерін сараптау және осы зерттеуді орындау көрсеткіштері мен жасау жолдарын , патологиялық көріністерді білу, | * | |||||||
| 6. Визуализация әдістері мәліметтерін сараптау ( Р-графия, МРТ, КТ, радиоизотопты зерттеу) және жасау жолдары мен көрсеткіштерін білу. | * | |||||||
| 7.Қант диабетінің 1 және 2 түрімен ауыратын науқастардың жалпы функциональды жағдайын анықтап, арнайы асқынуларын табу. (нефропатия, ретинопатия, диабетикалық табан), уақытша және тұрақты жұмысқа жарамсыздық сараптамасын жүргізу , қант диабетімен ауыратын науқастарды жүргізу жолдарын енгізу (диетикалық режим, қант тқмендететін препараттар, инсулинотерапия, физикалық жүктемелер, гликемияны бақылау, АҚҚ, липидемия және т.б.) науқастардың медициналық қайта қалпына келуін жүргізу. | * | |||||||
| Нефрология | 1. Қалыпты және патология жағдайында зәр шығару жүйесінің анатомиясын, гистологиясын, физиологиясын білу, жастық ерекшеліктері., жүктілік кезінде бүйрек функциясының ерекшелігі. | * | ||||||
| 2. Бүйрек ауруларының иммунопатологиясы: бүйрек зақымдануының антидене-тәуелді и клеткалық-опосредованные механизмдары . 3.Қалыпты және қызметі бұзылған бүйректің метаболизмі мен дәрілік заттарды шығару жағдайы. Нефротоксикалық препараттар. | * | |||||||
| 4. Зәрді зерттеу мәліметтерін сараптау және протеинурияны бағалау. | * | |||||||
| 5.Бүйрек ауруларының негізгі синдромдарын, бүйректік жетіспеушілікті көрсететін лабораториялық маркерлерді анықтау 1. биохимиялық, электролиттер, гормондар 2.нефротикалық , нефритикалық синдромдар | * | |||||||
| 6. Бүйректің УДЗ мәліметтерін сараптау және осы зерттеуді орындау көрсеткіштері мен жасау жолдарын және бүйрек дамуының аномалияларының , жарақаттарының , ісіктерінің, қабыну үрдістерінің, бүйрек туберкулезінің, нефролитиаздың, гидронефроздың, нефроптоздың УДЗ көріністерін білу. | * | |||||||
| 7. . Визуализация әдістері мәліметтерін сараптау ( Р-графия, МРТ, КТ, радиоизотопты зерттеу, ангиография, бүйрек тамырларының доплерографиясы) және жасау жолдары мен көрсеткіштерін білу . | * | |||||||
| 8. Нефрологиядағы негізгі симптомдар мен синдромдардың екшеу диагностикасын жүргізу: гематурия, протеинурия, нефритикалық синдром, нефротикалық синдром, СБЖ, ЖБЖ, дизурия, артериальды гипертензия, аурушаңдылық синдромы, тубулоинтерстициальды синдромы | * | |||||||
| Гематология | 1.Ішкі мүшелердің қызметтерінің зерттеу мәліметтері, иммунологиялық зерттеу мәліметтері, қан көрінісі мәліметтерімен берілген қан жүйесі аурулары белгілерінің екшеу- диагностикасы | * | ||||||
| 2.Гематологияда қолданылатын емдеу әдістері – сәулелік ем, экстракорпоральды ем. | * | |||||||
| 3.Жалпы қан анализі , қанның биохимиялық анализі, гемограмма көрсеткіштерінің, қандағы ферритин, сарысулық темір және қан сарысуының темір байланыстырушылық қасиеттерінің мәліметтерін сараптау | * | |||||||
| 4.Синдромдарды анықтап, екшеу диагностикасын жүргізу: қансыраудың түрін анықталған геморрагиялық синдром, анемиялық. Диссемирленген қан тамыры ішіндегі қанның ұюы синдромын анықтау 5.Қан аурулары кезінде ішкі мүшелер жағдайын зерттеу мәліметтерін сараптау. 6. Талақтың УДЗ мәліметтерін сараптау және осы зерттеуді орындау көрсеткіштері мен жасау жолдарын және талақ дамуы аномалияларының , жарақаттарының , ісіктерінің, қан ауруларындағы қабыну үрдістерінің УДЗ көріністерін білу 7. Стернальды пункцияға, трепанобиопсияға көрсеткіштерді анықтау және мәліметтерін сараптау. Биопсия көрсеткіштерін және қарсы көрсеткіштерін , асқынуларын білу. | * |
Кафедра жетекшісі м.а. доцент, м.ғ.к. Жакиева Г.Р.