Сіреспеге бактериологиялыҚ зерттеу жҮргізу схемасы

Зардаптыматериал

(жарадан бөлінген экссудат, ірің, өліеттенген ұлпа)

Жағындыларды микроскоптау	Жарадан бөлінген экссудатты
(Грам әдісімен бояу)	физиологиялық ерітіндіде
		сұйылтып, сүзу. Лабораториялық
		жануарларға сүзіндіні егу
Қанды агарға	Китт-Тароцци
себу	ортасына себу
		Сүзіндіде токсин болған
		жағдайда зақымдалған
		жануарларда сіреспе
Типті шоғырлардан		аурудын клиникалық
себінді жасау.		белгілері байқалады
Таза өсіндіні	Өсіндіні сүзу.
идентификациялау	Биосынама қою

58 сурет. Сіреспеге бактериологиялық зерттеу жүргізу схемасы

Бақылау сұрақтары:

1. Сіреспе қоздырушысын атаңыз?

2. Сіреспеге жануарлардың қай түрлері сезімтал?

3. Сіреспе қоздырушысының қандай морфологиялық ерекшеліктері бар?

4. Сіреспе қоздырушысын өсіру үшін қандай жағдай мен қоректік орталар қажет?

5. Сіреспе қоздырушысын патогенді факторларын атаңыз.

6. Сіреспенің патогенезі қалай өтеді?

7. Сіреспеге тән клиникалық белгілер?

8. Сіреспе кезіндегі патологанатомиялық көрініс?

9. Жануарлардың сіреспемен ауруына қандай жағдай қажет?

10. Сіреспеге диагноз қоюдың негізгі әдісі.

11. Сіреспені басқа ұқсас аурулардан қалай ажыратады?

Тест-сұрақтары:

1. Сіреспенің қоздырушысы А) Clostridium chauvoei

B) Listeria monocytogenes

C) Pasteurella multocida

D) Mycobacterium murium

E) Clostridium tetani

2. Сіреспе қоздырушысының пішіні қандай? А) кокк тәрізді В) иректелген

С) алқа шарлары тәрізді Д) барабан таяқшасы тәрізді Е) жуан таяқша

3. Сіреспе қоздырушысының тыныс алу типі? А) анаэроб В) қатаң анаэроб С) аэроб

Д) факультативті анаэроб Е) факультативті аэроб

4. Сіреспе қоздырушысының культурасын өсіруге арналған қоректік орталар А) Эндо ортасы В) ЕПА С) ЕПС

Д) Терских, Уленгут ортасы Е) Китт-Тароции ортасы

5. Сіреспе қоздырушысы қандай токсин синтездейді? А) Нейротоксин В) Гемотоксин С) Экзотоксин Д) Эндотоксин Е) Альфа-токсин

6. Тетаноспазминнің әсері

А) аяққа әсер етіп, ақсау туғызады В) ішекке әсер етіп, диарея туғызады С) теріде некроз пайда болады

Д) жүйке жүйесіне әсер етіп, бұлшық ет жиырылады Е) коньюктивит туындайды

7. Тетанолизиннің әсері А) лейкоциттің гемолизі В) лимфациттің гемолизі С) эритроциттің гемолизі Д) Фагоциттің гемолизі Е) макрофагтың гемолизі

8. Ауру малда болатын басты өзгерістер? А) көкірек аумағының домбығуы В) бас аумақтың домбығуы

С) бұлшықеттің тетаникалық дірілдеуі Д) аяқтың зақымдалып, ақсауы Е) арқа аумағының тері некрозы

9. Жануарларға аурудың басты жұғу жолы? А) аэрогенді В) алиментарлы

С) несеп – жыныс арқылы Д) жыныс арқылы

Е) тері аумағындағы жарақаттар арқылы

10. Қандай жануарлар көбінесе сіреспеменен ауырады? А) жылқы В) шошқа

С) ірі қара, шошқа, бұғы Д) қой, үйрек, қаз Е) ит, буйвол

11. Қандай белгілерге қарап құтырықты сіреспеден ажыратамыз?

А) агрессия, салданулар, тризмнің болмауы В) өлу алдында температурасының көтерілуі С) жақтың сіресуі Д) құлақтың қимылсыз тұруы

Е) жіті өтуі, жаппай ауруы, қатерсіздігі 12. Сіреспеге қарсы вакцина?

А) СТИ штамынан жасалған вакцина В) ВР-2 штамынан жасалған вакцина С) Формолвакцина Д) вакцина әлі зерттелмеген

Е) Концентрациялық анатоксин

а

59 сурет.

Cl.tetani. Грам бойынша боялған. а- споралары

60 сурет. Cl.tetani- дің өсінділік қасиеттері

а - Cl.tetani- дің 24-сағаттық Китт-Тароцци ортасындағы өсіндісі;

б - Cl.tetani- дің қантты агардағы өсіндісі;

в - Cl.tetani- дің ми қосылған ортадағы өсіндісі (ортаның қараюы)

а б в

а	б	в
70 сурет.

а- Cl.tetani – дың қанды-қантты агардағы S -формалы тізбектері; б- Cl.tetani – дың қанды-қантты агардағы R-формалы тізбектері;

в- Cl.tetani – дың қанды-қантты агардағы R-формалы тізбектерінің шілтер тәрізді шеттері;

71 сурет. Бұзауда сіреспенің клиникалық 72 сурет. Ақ тышқанға

белгісі: басы мен мойны алға және жоғары биосынама қою нәтижесі:

созылады (опистотонус), жағы қарысады денесі материал егілген жағына

(тризм), танауы делдиеді, құлақтары тартылуы

қимылсыз қалады, құйрығы қатып қалады