Iii. праца над тэмай урока

(Ролю Зімы выконвае дзяўчынка-важатая, падрыхтаваная раней.)

Стук у дзверы.

Н а с т а ў н і к. Хто гэта стукае? Заходзьце хутчэй!

Адчыняюцца дзверы. Заходзіць 3 і м а.

3 і м а. Я не спазнілася? Гэта ў вас гаварылі пра снег і ўспаміналі пра мяне? (Адказы вучняў.)

Ведаеце, дзеці, што з далёкай поўначы я ехала да вас, але больш кваеамоўна апісала маё вандраванне пісьменніца Зоська Верас уапавяданні «Чараўніца» (с. 64).

IV. Чытанне апавядання настаўнікам

— Якой прыйшла да нас зіма?

Бюро даведак:

спавітая — закручаная;

зачаравала — рус. заколдовала;

бязлітасная — жорсткая, суровая.

V. Чытанне апавядання вучнямі

1. Чытанне хорам.

2. Бінарнае чытанне (адзін тэкст чытаюць два вучні адначасова).

VI. Аналіз твора

— Хто і адкуль да нас прыехаў?

— Што яна зрабіла?

— Як Зіма адчувала сябе?

— Што адбывалася з наваколлем пасля яе ўсмешкі?

— Але, нягледзячы на ўсю яе прыгажосць, якая Зіма? Чаму?

Х в і л і н к а а д п а ч ы н к у (пад музыку)

3 і м а. Дзеці, вы, мабыць, стаміліся, і я вас запрашаю пагуляць. Дапамагаць мне будзе... (назваць імя хлопчыка).

Гульня «Сцеражыся! Мароз!»

Усе вучні становяцца ў кола адзін каля аднаго. Хлопчык станові спіной да дзяцей і крычыць: «Сцеражыся! Мароз!» Усе выбягаюць з кола і стараюцца забегчы ў яго зноў, каб не злавіў Мароз. Каго зловіць Дзед Мароз, той выходзіць з кола.

З і м а. Малайцы! Мне прыемна было з вамі пазнаёміцца, але мне спяшацца да дзяцей у другую школу, а вы працуйце далей.

3 і м а выходзіць.

— Пра ўчынкі зімы расказвае нам і народны пісьменнік Беларусі Якуб Колас (паказаць партрэт) у вершы «Зіма» (с. 55-56).

VII. Пазакласнае чытанне. Чытанне верша настаўнікам

— Якія зімовыя карціны вы ўяўляеце пры праслухванні верша? Бюро даведак:

шэрань — рус. иней;

маркотна — рус. печально.

VIII. Чытанне верша вучнямі

1. Чытанне верша з растаноўкай паўз.

2. Чытанне і знаходжанне ўрыўка да малюнка.

IX. Аналіз зместу твора

— Што зрабілі маразы? А вятры?

— Як выглядае лес?

— Растлумачце выразы: «Мяккая пярына вочы адбірае» і «Рэчка анямела». Як вы іх разумееце?

— Што адбывалася ў палях? Ад чаго ўсё гзта адбывалася?

— Як яшчэ можна назваць гэты верш?

X. Актуалізацыя ведаў вучняў

— А зараз падумайце, ці правільна зрабілі гусанькі, што паляцелі ў вырай? Чаму? Прачытайце аб гэтым у тэксце верша.

— Ці можна параўнаць прыроду восені і зімы? Чаму?

— Мне здаецца, што восенню прырода засыпае, а зімой знаходзіцца ў глыбокім сне. Як лічыце вы? Чаму?

XI. Падвядзенне вынікаў урока. Рэфлексія

— Што прыносіць зіма людзям, прыродзе?

— Як вы гэта ўяўляеце?

— Які настрой выклікае ў вас зіма?

— Што вас зацікавіла на ўроку?

— Чаго не хацелася рабіць на ўроку?

XII. Дамашняе заданне(с. 64 -66)

Вывучыць верш на памяць.

Выразнае чытанне тэксту З. Верас «Чараўніца».

Прачытаць творы аб прыкметах зімы.

Тэма: Зімовыя змены ў прыродзе.МАКСІМ БАГДАНОВІЧ «ЗІМОЙ». СКЛАДАННЕ ТЭКСТУ ПА СЕРЫІ МАЛЮНКАЎ

«ШТО ЗРАБІЎ МАРОЗ?»

Мэты:

Ø фарміраваць навык арфаэпічна правільнага чытання, уменне маляваць словамі карціну прыроды з твора, удасканальваць уменне чытаць выразна;

Ø развіваць уменне эмацыянальна ўспрымаць тэкст, вызначаць эмацыянальны настрой аўтара твора, ствараць умовы для развіцця пазнавальнай актыўнасці вучняў;

Ø садзейнічаць развіццю жадання назіраць за прыродай роднага краю, выхаванню беражлівых адносін да прыроды.

Тып урока: традыцыйны.

Абсталяванне: магнітафон, малюнкі, партрэты пісьменнікаў.

ХОД УРОКА

I. Арганізацыйны момант

Гукавая размінка

Ма-ма-ма — прыйшла халодная зіма.

Ме-ме-ме — але рады ўсе зіме.

Му-му-му — вельмі любім мы зіму.

II.Праверка дамашняга задання

— Успомніце, аб чым мы гаварылі на мінулым уроку?

— Перадайце інтанацыйна свае адносіны да зімы (верш Я. Коласа «Зіма»).

— Прачытайце аб дзеянні чараўніцы Зімы з апавядання «Чараўніца» З. Верас.

— Раскажыце, што стала з наваколлем ад яе ўсмешкі.

III.Новая тэма

— Які настрой выклікала ў вас усмешка Зімы? (Суровасці і радасць.) Чаму? (Таму што холадна, але ў той жа час можна пакатацца на санках, лыжах і каньках.)

— У зімовыя дні вы вучыцеся ў школе, а калі ж вы гуляеце ў свае зімовые гульні? (Вечарам.)

— Ці не было ў вас жадання прывітацца з зімовым вечарам?

— Гэта жаданне з'явілася і ў паэта Максіма Багдановіча (паказаць партрэт), і ён напісаў верш «Зімой» (с. 67-68), які я зараз прачытаю.

IV. Чытанне верша настаўнікам

Бюро даведак:

мары — жаданні, імкненні.

V. Чытанне верша вучнямі

1. Выразнае чытанне верша з растаноўкай лагічных паўз.

2. Настаўнік чытае знаёмы тэкст і замяняе некаторыя словы сінонімамі. Вучні шукаюць гэту замену.

Прывет, марозны, шумны вечар!

Прывет, скрыпучы, пульхны снег!

Завіруха не вые, супакоіўся вецер,