БиосфераныҢ ҚҰрылымы мен эволюциясы і нҰсҚа
1.Биосфера туралы түсінік берген ғалымдар:
A)Аристотель
B)Б. Арениус
C)Фридрих Ницше
D)Кан Ю-Вэй
E)Артур Древе
Ғ)Ж. Бюффон
G)Огюст Конт
2.Биосфера концепциясына үлес қосқан ғалымдар:
A)В.И. Вернадский
B)В.Н. Сукачев
C)Карл Линней
D)Жан Батист Ламарк
E)Э.Леруа мен Теяр де Шарден
3.«Панспермия» теориясының мәні:
A)тіршілік ғарыш кеңістігінде күн сәулелерінің кысымы арқылы бір аспан денелерінен екіншісіне ауысуынан пайда болды
B)тіршілік бейорганикалық заттардан пайда болды
C)тіршілік ғарыш кеңістігінен таралған
D)тіршілік нуклеин қышқылдарының құрамдас бөліктерінен пайда болды
E)тіршілік судан пайда болды
4.Тіршіліктің шыгу тегі туралы А.И.Опариннің теориясын одан эрі дамытқан галымдар
A)С.Фокс
B)Б.Палисси
C)С.Миллер
D)В.И.Вернадский
E)Д.Холдейн
5.Жер бетіндегі тіршіліктің өркендеу кезеңі :
A)пермь
B)триас
C)бор
D)ордовик
E)силур
6.Фанерозой эонда тіршілік еткен агзалар:
A)бактериялар
B)кок-жасыл балдырлар
C)балықтар
D)плаун тәрізділер
E)микроагзалар
F)ішек- қуыстылар
7.Биохимиялық құбылыстардың нәтижесінде органикалық заттардан эволюцияда пайда болғандар:
A)марганец кендері
B)қорғасын
C)кадмий
D)тыңайтқыштар
E)балшықты минералдар
8.Биосферадағы биохимиялық эволюция дегеніміз:
A)зат, куат алмасуы
B)тотықсыздану құбылысының тез дамуы
C)фотосинтез нәтижесінде бос оттегінің пайда болуы
D)тотыгу кұбылысының ұлғаюы
E)ақпараттың қозгалуы
9.Макроэволюцияның негізгі бағыттары:
A)катаморфоз
B)акклимация
C)ароморфоз
D)адаптация
E)регресс
F)идиоадаптация
G)прогресс
10.Биохимиялық эволюцияның 3 кезеңінде болган процестер:
A)РНК ның одан кейін ДНК-ның өзін-өзі молайту
B)Коацерваттардың өзін-өзі молайту
C)Көміртектің пайда болуы
D)Актиннің пайда болуы
E)Сутектің ыдырауы
F)Судыц булануы
G)Цитоплазманыц цалыптасуы
11.Питекантроп адамныц бойы:
A)155см
B)150 см
C)200 см
D)100 см
E)190 см
F)99см
G)230 см
12.Вернадскийдің қызмет атаулары:
A)Украина гылыми академиясының президенті
B)Мэскеу университетінің профессоры
C)Космос институтыныц директоры
D)Минералогия институтыныц директоры
E)Fидрология институтыныц директоры
F)Украина гылыми академиясының президент!
G)СССР гылыми академияның академигі
13.Вернадскийдің айтуы бойынша биосфера ол :
A)Жалпы планеталық қабықша
B)Тіршілігі бар жер бөлігі
C)Белгілі аймақты ғана қамтиды
D)Биогенді элементтер
E)Тірі организмдер
F)Химиялық қосылыстар
G)Қоршаған орта
14.Биосфераның тұрақтылығын қамту үшін, өсімдіктердің эволюциясындағы қалыптасқан маңызды қүбылыстар:
A)өсімдіктерінің құрғақшылыққа бейімделуі
B)өсімдіктердің тыныс алуы мен көбеюі
C)ағаштардың пайда болуы
D)өсімдіктердегі фотосинтез
E)табиғи ландшафтардың қызметі
F)пайдалы өсімдіктердің көбеюі
G)ауыл-шаруашылық өсімдіктерінің молаюы
15.Эволюцияда қалыптасқан биосферадағы өте маңызды биохимиялық құбылыстарға қатысатындар:
A)сульфаттар
B)су асты минералдары
C)сульфидтар
D)теңіз тұздары
E)күрделі фосфаттар
Ғ)карбонаттар
G)кальцийлі оксолаттар
16.Биосфераның түрақтылығын қамтамасыз етеді:
A)хемосинтез
B)биологиялық алуантүрлілік
C)энергия айналымы
D)зат миграция
E)редуценттердің қалыпты қызметі
F)зат айналымы
17.Биосферадағы зат айиалым түрлері:
A)Химиялық
B)Үлкен
C)Орта
D)Ашық
E)Кіші
Ғ)Жазық
18.Жер шарында топырақтың сарқылуының себептері:
A)Шөлге айналу
B)Геофизикалық себептер
C)Климаттың өзгеруі
D)Жауын-шашындардың азаюы
E)Эрозия
Ғ)Сукцессиялар
19.Биосфералық үдерістердің негізінде жататын биотикалық алмасудың нэтижелері:
A)қоршаған ортада бос элементтердің болуы
B)абиотикалық жэне биотикалық факторлардың байланысы
C)қарама-қарсы құбылыстардың (синтез-ыдырау) бірлігі
D)онтогенездің қалыптасуы
E)биосферада химиялық алмасу
Ғ)космостық кеңістіктен түрлі сэулелердің енуі
20.Ноосфераның негізгі мақсаты:
A)Табиғатты кеңінен пайдалану
B)Сотые атаулыны болдырмау
C)Қарсы пікірлерді шешу
D)Дүние жүзіндегі бүкіл адамзатты бір арнаға жинау
E)Экологиялық білім беру жүйесін жетілдіру
F)Адамды қуатты геологиялық күшке айналдыру
21.Биосфераның негізгі қасиеттері:
A)Адамзаттың ғылыми еңбектері биосфераны өзгертетін жаңа фактор
B)Жердегі ауа-райы мен климат атмосферадағы жылу мен қысымның таралуы
C)Биосфера-өзін-өзі реттеуші жүйе. Бүл жүйеге ұйымдастық гомеостаз тэн
D)Биосферада өтетін процесстерде адамның геологиялық рөлінің артуы
E)Биосфераның өмір сүруі сырттан келетін энергиясыз мүмкін емес
F)Биосфера- орталықтантан жүйе. Биосфераның орталық буыны тірі ағзалар болып табылады
22.Биосфераның экологиялық жағдайын өте жоғары деңгейде нашарлататын антропогендік жэне техногендік эсерлер:
A)далалық жолдардың тығыздалуы
B)дегумификация
C)қышкылдық жауын шашынның түсуі
D)қоршаған ортаны ауыр металлдармен ластау
E)тас көмірді жагу
F)пайдалы қазбаларды өндіру
23.Әлеуметтік- экологиялық дағдарыс нэтижесінде биосферадаты биоалуантүрлілікке қатты эсер ететіндер:
A)түрлі байланыстың заттық формалары
B)гидросфераның токсиканттары
C)түрішілік күрес қүрамы
D)топырактың ластануы
E)байланыстың энергетикалық формалары
F)байланыстың ақпараттық формалары
24.Планета денсаулығын жақсартатын антропогенді геологиялық қоғамның мақсаттары:
A)озықты технологияларды қолдану
B)адамзатқа қолайлы биосферада орта кұру
C)өте қауіпті аурулармен күресу
D)ғылыми, философиялық, діни көз-қарастардың ең тиімділерін іске асыру
E)эволюцияны тылыми тұрғыдан талдап, нәтижелерін дұрыс қолдану
25.Адамзаттың қоғамдық дағдарысында ғалымдар болжайтын құбылыстар:
A)азық-түліктің ластануы
B)ландшафттардың ауысыу
C)биосфералық өзіндік реттелудің төмендеуі
D)биологиялық айналымның циклділігінің бұзылуы
E)адамзаттың гомеостаздық көрсеткіштерінің нашарлауы