Дебиеттер

Белок инженериясы» пәні бойынша

Жеке студентке бағдарланған әдістеме қолданған» МӨЖ жұмыстары

Мамандығы –«6М070100 – Биотехнология» 2 курс

Оқытушы – б,ғ.д, профессор Бейсембаева Р.У.

Жеке студентке бағдарланған әдістеме қолданған» МӨЖ жұмыстары эссе түрінде тапсырылады

Эссежазғанда магистрант өзінің көрінісін келтіру керек.

МӨЖ 1

Тақырып «Ақуыздың қасиеттері мен кеністік құрылымының өзара байланысы»

Тапсыру эссе түрінде 2 аптада (10 балл).

Тірі ағзаларда қызмет атқаратын ақуыздардың қасиеттері мен қызметі молекуласының құрылымына тәуелді. Глобулярлы белоктар су ортада жақсы ериді, каталитикалық (ферменттер), қорғаныш (иммуноглобулиндер), тасымалдаушы (гемоглобин) т.б. қызметтер атқарады. Фибрилярлы белоктар кеністік құрылымына байланысты талшықтар түрінде болады, суда еримейді, мысалы фибрин, коллаген, кератин, құрылымдық, қызмет атқарады.

Ақуыз молекуласының кеністік құрылымының өзгеруі нәтижесінде ақуыздың конформациясы өзгереді, ерімейтін белоктық агрегаттар түзіледі, клеткада фибриллар, агрегаттар, амилоидтар түрінде жиналады, ауру дамиды. Мысалы, прион ақуыздың кеністік құрылымы өзгергенде молекулалары өзара байланысып кешендерді құру қабілеті пайда болады, нәтижесінде ауру дамиды.

Эссе сұрақтары:

- Табиги ақуыздардың кеністік құрылымының өзгеру себептері.

- Ақуыздың кеністік құрлымының өзгерісі оның қандай қасиеттерінін өзгеруіне себеп болады, мысалдарды келтіру керек

- Ақуыздың кеністік құрлымының өзгерісі ағзаға қандай әсері болады.

Дебиеттер

1. Карпенюк Т.А., Бейсембаева Р.Ұ., Гончарова А.В.- Ақуыз инженериясы: оқу құралы. Алматы: Қазақ университеті, 2009. - бет.

2. Попов Е.М., Демин В.В., Шабанова Е.Д. Проблемы белка, М. Наука- 1996. Т.2. –С.410-423.

3. Лондер Ю.Я., Будько С.П., Месянжинов В.В. Суперспиральные белки: структура и функция // Успехи биологической химии. –1999. –Т. 39. –С. 45-76.

4. Финкельштейн А.В. Введение в физику белка. Курс лекций 1999-2000 гг. Интернет. http://phys.protres.ru/lectures/protein_physics/index.html

МӨЖ 2

Тақырып: Ақуыз фолдингіне көмектесетін ақуыздар.

Тапсыру эссе түрінде 4 аптада (10 балл).

Жаңа түзілген ақуыздардың фолдинг процесінеерекше ақуыздаркөмектеседі. Бұл көмекші ақуыздар бақылайды:

- дисульфидтік байланыстардың дұрыс түзілуін - дисульфидизомераза,

- пролин қалдығы қатысумен пептидтік байланыстын кеністікте орналасуын - пептидил-прлил изомераза,

- полипептидтік тізбегінің кеністікте дұрыс орналасуын - шаперондар.

Жұмыстын нәтижесінде магистранттар жаңа түзілген олипептидтік тізбегінің дұрыс фолдингіне көмектесетін ақуыздардың қызметтің түсіну керек.

Эссе сұрақтары:

1. Пептидил-прлил изомераза, сипаттамасы, қасиеттері, фолдинг процесте атқаратын қызметі.

2. Дисульфидизомеразалары, сипаттамасы, қасиеттері, фолдинг процесте атқаратын қызметі.

3. Шаперондар, турлері, клеткада атқаратын қызметтері.

4. Жылыту шок ақуыздары, сипаттамасы, фолдинг және рефолдинг процестерде атқаратын қызметі.

дебиеттер

1. Карпенюк Т.А., Бейсембаева Р.Ұ., Гончарова А.В.- Ақуыз инженериясы: оқу құралы. Алматы: Қазақ университеті, 2009. - бет.

2. Мюлберг А.А. Фолдинг белка: Учеб. Пособие – СПб: Изд-во С-Петерб. Ун-та. Л. 2004. 156 с..6.

3. Хан Р.Х., Хан Ф. Модели фолдинга белков и выбор белков в качестве катализаторов в живой природе // Биохимия. –2002. –Т. 67. –Вып. 5. –С. 624-630.

4. Наградова Н.К. Сворачивание белков в клетке. О механизмах его ускорения (обзор) //Биохимия – 2004. – Т 69. Вып. 8. С.1021-1037.

5. Плиев Б.К., Гурвиц Б.Я. Структура и функции пептидилпролил-цис-транс-изомераз // Биохимия. –1999. –Т. 64. –Вып. 7. –С. 883-898.

6. Наградова Н.К. Внутриклеточная регуляция формирования нативной пространственной структуры белков.//Соровский образовательный журнал – 1996. – N 7. С.10-18.

7. Интернет материалдары

МӨЖ 4

Тақырып: Пептидтердің химиялық синтез - ақуыздарды алу әдісі ретінде

МӨЖ тапсыру эссе түрінде 10 аптада (10 балл).

Пептидтердiң химиялық синтезi –химиялық әдiстердi қолдана отырып, пептидтiк тiзбек құру.

Бұл әдіспен алынған пептидтерді қолданады: пептидтердiң құрылым-функциясын, ақуыздардың антигендік қасиеттерін зерттегенде; биологиялық белсендi пептидтердiң аналогтарын және белок молекуласының құрамына кiрмейтiн аминқышқылы қалдықтары бар пептидтiк аналогтарды алу үшін. Пептидтік синтез әдісті пайдаланып әртүрлі препараттары алынған, мысалы окситоцин, инсулин,кортикотропин

Эссе тақырыптары:

1. Пептидтердің химиялық синтезінің сатылары
2. Пептидтердің химиялық синтезінде пайдаланатын қорғаныш топтары
3. Пептидтік байланысты құру химиялық әдістері