Баг;футбольная команда көл бөмбгин баг
Б
баба (птица) ( см. пеликан)
баба-яга ягц, шулм эмгн
бабник эмсг
бабочка эрвәкә
бабушка 1. эмг эк (эцкин), наһц эк (экин); 2. ээҗ, эмгн
багаж ачлһ, һар тееш
багор дегә, һох
багорщик һохч, дегәч
багровый һал улан
база 1. ул,сүүр; 2.(опорный пункт)сүүрн, сүүрн һазр; *военная база цергин сүүрн; *база промышленности үүлдвр-ахун сүүрн һазр
байбак тарвһн
байдарка (спорт.) хооһш оңһц, зөв
байховый чай җулан цә
бак күв, архд
бакенбарды заһрмгин үсн; *бородка с бакенбардами томһ сахл
баклажан чеес
бал нәр-наадн
балалаечник домбрч
балалайка хулһр домбр, домбр
баланс (фин.) теңцән
балберка холтхсн
балдахин ләвр
балерина балетин биич
балка (обл.) садрг, җалһ, сала
балкон тегт, арңһ
балл 1. дес, зерг; 2. (отметка) темдг
баллада тууль шүлг
баллотировать соңһх, шүүх
баллотировка соңһлт
балобан сәрц (эр), итлг (эм)
баловать алялулх, альвлулх, эрклүлх
баловаться алялх, альвлх
баловень аля, альвн
баловникаля күн, альвн күн
бамбук хан хулсн
банан һадль
банки (мед.) лоңх
банкет тоовр, гиичллт
банкир банкин эзн
барабан (муз.) кеңкрг, дуулвс, дамр (бичкн)
барак хош гер, отр гер, хәәдг гер
барахтаться арвлзх, сарвлзх, көрвлзх
барин һазрин эзн, нойн
баррикада бооц
барсук зорхн, борск;старый барсукборск
бархан улана, элсн бөөрг, маңхн
барыня аһ, хатгта
барышник арсмч, оршч, олзч, олзчрхг күн
барышня окн, гиҗгтә күүкн
бассейн 1. цөөрм, нуурмлг; 2. (геогр.) сав һазр, хотхр
батог шуург
батист индстн
батрак зарц
батрачить заргдх, зарцлгдх
батюшка аав, баав
бахвальство бардмнл, көөрлһн
бахрома цацг
бахча багц
башкиры иштг, иштгүд, иштг-маңһд
башмак башмг, сөөкә
башня цамхг
баюкать бүүвәлх, саатулх
бдительность сагллт, сермҗ
бдительный саг, саг-сергг, цавц
бег гүүлт
бега урлдан
бегать гүүх, орһх
бегающии (хәләц) шилвлздг
беглец орһдл, босхул
бегом гүүҗ, гүүгәд
беготня көл болх, гүүлдән
бегство орһлһн, зуллһн, дуталһн
бегун хурдн күн, урлдач, гүүдг күн
беднеть угарх, ядурх
бедность 1. яду, уга-яду, түрү-зүдү; 2. угарлт
беднота ядучуд, угатянр
бедный 1. яду, угатя; 2. хашл, ховр; 3. хөв тату
бедняга көөрк, угатя
бедняжка көөрк
бедняк яду, угатя күн
бедренный дунд чимгнә, һуйин
бедро дунд чимгн, һуй
беженец зутаһул
безбожие бурхн уга, сүзг уга, ном уга
безбожник сүзг уга күн, ном уга, шүтлг уга
безветрие ээвр, салькн уга
безвозмездно өңгәр
безволосый хоҗһр
бездарность зөнг, билг уга
бездарный зөнсн, билг уга
безделица әрвҗ уга юмн
бездельник аля күн, хара күн
безденежный өңгәр
бездеятельность өгр, дүргүл, хара
бездна аңһйг, йорал уга
бездыханный әмсхл уга
беззаботно туңхнар
беззаботность туңхн, амрлңһу
беззаботный туңхн
беззаконие буру, йосн уга, зү уга, зөв биш
беззащитный асрлт уга, харсмҗ уга
беззвучный ә уга, тагчг, аньр уга
беззубый 1. амха; 2. зөрг уга
безлюдный эзн уга, эз-без уга
безмерный дүңнш уга, кемҗән уга, цаглш уга
безмолствовать дууһан уурх, ә тасрх, тагчг болх
безмятежность санамр, амулң
безмятежный санамр, төвшүн, амр-җимр
безнадежный эрм уга, өңгәлт уга, нөөллт уга
безоблачный чилгр; безоблачное небо целмг теңгр
безобразный му дүрстә, дүр уга
безостановочный зогсл уга, тасрлт уга
безошибочноэндүрл уга, эндү уга
безразлично алгчлл уга, йилһл уга
безрукавка чееҗмг, ханцн уга
безумно 1. һәрһләд; 2. дегд, маш
безумный 1. адта, һәрг; 2. дегд
безумолчно дууһан таслл уга, нег кииһәр
безымянный нерн уга; *безымянная кость сүүҗ
бекас тотһлҗн, умхн
белена согту бор, земб
белесый цекр, цәәвр
белизна цаһан; белизна зүбов шүднә цаһан
белила о, цаһан шир
белка кермн
белогубый мөңгн урлта
белок 1. (өндгнә) цаһан уург; 2. (биол.) уург; 3. нүднә цаһан
белоногий булг, шиир алг
белуга хорв
бельё 1. дотаҗ; 2. цаһан кергсл (орндгин)
бельмо хонц (нүднә)
берег эрг, эңг, көвә
бережливость өрвлл, һамнл, кемнл
бережливый әрвч, һамта
береза хусм, борхус (баһ)
березовый хусм, хусмин
беременеть саатх, җирмслх, көл күндрх
беременная җирмсн, көл күнд, давхр, саата, көлстә
беременность җирмсн, саатлт, ислән
береста үүсн, (хусмин) дурсн
берилл бендръя
беркут бүргд
берлога кевтүр, ичән
бес шулм, бирд, алмс
бескорыстие шудрһ
бескорыстно шудрһар
бескорыстный шудрһ
бесперебойно тасрлт уга, үрглҗд, зогслт уга
беспечность аңхун, санамр
беспечный аңхун, самһа
бесплодие 1. эрмг, күүср, ууср (мал), үрн уга; 2. шим уга, үрҗл уга
бесплодность аш уга, үр уга, дими, олз уга
бесплодный 1. күүср, ууср, үрн уга, төл уга, эрмг; 2. шим муута, үрҗл уга; 3. аш уга, үр уга, олз уга, ки хоосн
бесповоротно буцлт уга, эрглт уга, хәрүд уга
беспокоиться түүмһлх, саначрхх, түүвдх
беспокойный 1. төвшүн уга, зеткртә; 2. түүмһлсн, тогтвр уга, таас уга, амр уга
беспокойство 1. саначрхл, түүмһ; 2. эс амралһн; *причинять беспокойствосаначрхулх
беспорядок самун, самун бәәдл. диг-даран уга
беспорядочный самһа, диг уга, самурсн
беспрерывыый зогслт уга, тасрлт уга, нег җис
беспризорный асрмҗ уга, өвү, өнчн
бесприютный өвү
беспричинный учр уга, шалтан уга
бессмыслица учр-утх уга, тоолвр уга, зөөцдән
бессодержательный хоосн, утх уга, ки, ки хоосн
бессрочный хуһцан уга, болзг уга
бестолковый дими, тома уга, наку уга
бесформенный дүрсн уга, янз уга
бесхитростный генн, нилхсг, мек-тах уга
бесцельный дими, зөрлһ уга, күсл уга
бесценный 1. оран чимг, үнтә, хәәртә; 2. кимд
бетономешалка бетона хутхур
бечева мишүл, арһмҗ
бечевка шиҗм, шидмсн
бешеный һалзу, адрсн
библиограф ном-зууч
библиографический ном-зүүһин
библиография ном-зү
библиотека номин саң, судрин гер, деггрин саң
библиотечка цүврл бичг
бивак кеер амрлһн, хонлһн (церг)
бидон бүркәстә суулһ
бизнес бедрг
бизнесмен бедргч
билетер биләтч
бинт боодһа
биограф намтрч
биографический намтрин
биография намтр
биота восточная арцн
бирюза ою чолун
бис дәкәд нег
битва бәәрллдән, туллдан, бәәр бәәрллдән
биток (шаһан) сах
бить нишх, зодх, цокх, гүвдх
бич 1. аратньг, маля; 2. һамшг, һә
благоволение хәәр, сойрхл, таалл
благоволить хәәрлх, сойрхх, таалх
благовоние бөөвр, каңкнм үнр
благоговейный бишрңһү, бишрлтә
благоговение бишрл
благоговеть бишрх
благодарность ач, ханлт, ханмҗ, талрхл
благодарный 1. ханмҗта, талрхлта, ачллта; 2. байсхлң, бүтмҗтә
благодатный евәлтә, байн элвг
благоденствие эңк, менд-амулң
благодетель ачлгч, өглгин эзн, буйнч
благодетельный ачт, евәлтә
благодеяние ач, сән үүл, буйн; *оказывать благодеяние ачлх, хәәрлх
благожелание өлзә, дембрл
благозвучный эгшг дун, ирү айс
благополучие амулң, амр-менд
благополучный амулң, тиньгр, хөвтә
благоприятный айта, тааста, таалмҗта, ирү
благородные цаһан ястн, сәәд тохмтн
благословение әдс, одстд, йөрәл
благословить әдслх, йөрәх, сәәшәх
благосостояние амр төвшүн, байн чинәлг
блаженный җирһлтә, хөвтә
блаженство амулң, җирһлң, җирһл
блаженствовать җирһх, амрад җирһх
бланк алвн хуудсн, шаңга цаасн
бледнолицый үмсн өңг, цеңкр чирә
бледный цәәвр, цеңкр
блеск 1. туя, мелмә; 2. цог җивхлң
блестеть гиллзх, гилвкх, ярлзх
блестящий дулвң, гиллзсн, гилвксн
ближний дөт, төср, өөрхн, шидр
близкий 1. өөрк, өөрхн, дөт; 2. дота, дотна, иньг; 3. төстә, өөрлцә, әдлвтр
близнец икр
близорукий өөрхн үзәч, өөр харан, эгр нүдн
близость 1. өөр, дотна, иньг; 2. өөрлцә, төсә; 3. өөр шидр; *поблизости алднд
блокада бүслүр, бүтмҗллт, бүсллт
блоха бүүрг, нохан бөөсн
блудить 1. альвлх, алятх; 2. төөрх, тенх
блюдо 1. тавг; 2. идән, хот
боб бурцг
бобр минҗ
бобровый минҗ, минҗин
бобыль һанц бий (күн), һоонь
богатство байлг, элвг; богатство языка үгин байлг
богатый байн, өнр, элвг
богатырь баатр, бодң, арвс
Богиня-дева Окн теңгр
богородская трава эрвң, аһин һуй
богослужение хурл, мүргүл
бодание мөрглдән
бодать мөргх, өлчх, саҗх, ольх
бодаться мөрглдх, ольгдх, өлчлцх
бодливостъ мөргүл
бодливый мөргәч, мөргмтхә
бодрый 1. сергг, чаңһ; 2. сермҗтә, серглң
боевой 1. дәәнә; 2. дәәч; 3. чухл, эркн
божба андһар (теңгрт андһарлх)
божество шүтән, бурхн; *божество-лекарь отч бурхн
божиться андһар тәвх
бой 1. туллдх, дәәллдх, бәәрллдх, мөрглдх; 2. зодх, цокх, гүвдх; 3. һарһх (мал алх)
бойкий 1.шудрмг, шамдһа, олмһа; *бойкий на язык олмһа келтө; 2. көл көгҗәнтә; *бойкая улица көл көгҗәнтә һудмҗ
бойкот хәрлцәһән таслх, хәрцәһән уурх
бойница (воен.)шаһавр, шаһалт
бок 1. сүвә, хәврһ; 2.(сторона)эткәд, хаҗу
бокал цөгц, хундһ, җунз
бокс чичлдөн
более үлмҗ, нең, даву, үлү;более интересный нең соньн
болезненность өвткүр
болезнь өвчн, ям, гем (шалтг-повод)
болеть 1. чилркх, өвчлх, өвдх; 2. седкл зовх
болечувствительный эмзг
болотистый шивртә, улмта, намгта, шигдәртә
болотный бекасцөгд
болото 1. шивр, улм, намг; 2. шигдәр, унул
болт эр эрәсн
болтать чалчх, бурх
болтливый 1. үгсг; 2. задһа амта
болтовня чалчан
болтушка түр (заһсна шөлтә хот)
боль өвдкүр, хатхлан, зөвүр
больно өвдт, өвдкүртәһәр
больной өвчтә, өвчтн (өвчтә күн), гемтә, хуучта
большинство нурһн, олңк, икңк, нурһлҗ, ик зу
бомбардировать бомбдх
бомбардирсвщик бомбдач
бонза хуврг (бурхни шаҗни)
борец 1. ноолдач, темцгч;2. (спорт.) бөк
борзая шург ноха, көвлг
борзый шүрүн, шулун, агсм
боров асмн һаха
бородач сахлт
бородавка үйн
бородка наһл (доод урлын)
бороться 1. ноолдх, бәрлдх; 2.(против)темцх, булалдх
борт (одежд.) өвр, эңгр
борьба 1. (политика)темцл;борьба за мирэвин темцл; 2. ноолдан, бәрлдән;
босой көл нүцкн
ботинки башмг
бочка торх
бочонок багвр
боязнь әәх, эмәх, әәдс күрх, аюл
боярышник доланг
бояться әәх, эмәх, сүрдх
браво хәдрис
брак шаар, шаг, тамтг
бракер шаглач
браковать шаглх, һолх
браковщик шаарлач, шалһгч
бракодел шагч
браконьер сем аңнач
брань харал, цүүглдән
брахма эср, эсрвә теңгр
брахманнизм бирмни шаҗн
брахманы бирмн
бредень йовһн шүүгүл, шүүгүл
бредить зүүлх, нөөрмглх
бредни дими үг, цалһа үг
бредовый цалһа, дими бала, һәргтә
брезговать җигшх, игзәрлх
брезгливый җигшәч, һолмтха, игзәртә
брезент нигт өрмг, нашар
бремя дармт, ацан, даҗрл
бриз эргин салькн, җөөлн җивр
бритва тоңһрг, хусур
брить үс авх, хусх
бровь көмсг
брод һатлһн, олм
бродить заһс гөлмдх
бродяга тенүл, орһдл, елдң
бродяжничать елдңнх, кесх, тенх
бродячий зольвн, тенүл, елдң
бронза күрл
броня хуйг
бросаться шивлдх, орклцх
бросить 1. шивх, хайх; 2. үлдәх, хайх, оркх.
брошюровать дегтрлх
брызнуть цацрх, өсрх
брыкать ишклх (мөрн); хәәрх (үкр, хөн), девсх (темән), тиирх
брынза ээзгә
брюзга чалча
брюзжать чалчх, томһлх
брюква манҗн
брюхан (брюхач) әрвңтә (күн)
брюхастый әрвңтә
брюхатый 1. әрвңтә; 2. давхр, җирмсн, гестә
брюхо элкн, гесн-гүзән
бубен кенкрг, дуулвс
бубенчик (бубенец) 1. ярка, шарка, таҗгнур; 2. хонх цецг
бугристое адрг
будильник серүлгч цаг, серүләч
будка бүгнг
будущий иргч, хөөтн (җил)
будущность иргч, ирх цаг
буерак бөөрг, садрг, сала
бузина һәндһәр, сев, сарм, медг
буй көвүл
буйвол маҗ, усн үкр
буйный агсм, өгтм, догшн, азд; *буйные травы шуура
бук хар модн, буһр, хар аһр
букашка шавҗ
букварь үзглл
букет бут, багла, цомрлг
буксир чирүл
булавка көшүр
буланый халюн
булка хальш, цаһан өдмг
булыжник шихл чолун, бәәвң чолун
бульон шөлн
бумажник (мөңгнә) түнгрцг
бумажная ткань бөс
бунт эвдрл, үүмлдән
бунтовать эвдрл һарһх
бунтовщик эвдрл һарһач
бур (тех.) бурһу, өрм
бура дуңшу (туңса)
бурав бурһу
буравить бурһудх, цольгх, өрмдх
бурдюк бортх, архд (әәрг, чигәнә)
буревестник салькч шовун
бурилыцик бурһуч, өрмч
бурка занч, кемнг
бурливый шүрүн, догшн, сандач
бурлить 1. шуугх; 2. деврх
бурозубка (землеройка) модн һала
бурундук солңһ
бурьян шарлҗн, буя
буря һалв салькн, шуурһн
бусина сувсн, зүүлт
бутон манцу, цомрлг
бутылка шил, лоңх
буффонада хөкр наадн
бухгалтер бодач, нигтлн бодач (нибо)
буян керүлч, агсмч, өгтмч
буянить агсмнх, аздлх, өгтмнх, керлдх
бывалый дамшлһта, хашр; *бывалый человек хашр күн
бык (зоол.) бух
было билә, буй, бии
быль үнн учр, болсн керг
быстрый түргн, шүрүн, хурдн;*быстрое течение шүрүн урсхл
быт бәәц, санср
бытие 1. (филос.) аху, оршху (оршвр);*бытие определяет сознание оршху ухмсриг тогтадг;
бытие 2. бәәлг, бәәлт
бытовой бәәцин, бәәлгин, сансрин
быть ах (аху), бәәх, оршх
бычок-сосунок бозлг
бычок (бык) I. бүрү бух
бычок (рыба) II. җирмәхә
бюджет төсв;
бюджетный төсвин, ору-һаругин
бюллетень туңхг медә, шавх
бюро зөвчән, товчан
бюрократ арнҗлач, нойнч
бюрократизм арнҗллт, нойнч суртл
бюст бәрмл чееҗ, шавмл чееҗ
бюсгалтер көквч
бязь бөс
В
важничать омрхх, дегүрдх, икркх
важность 1. чухл, эркн; 2. ик санан, деегүр заң
важный 1. эркн, эркм, чухл; 2. икркг, деегүр
ваза савл, шииртә савл, бумб, цар
вал I. 1. далң, дернә; 2. күркрә, дольган
вал II. (тех.) бул
валежник дарк
валек давдр, җундрин модн
валенки ишкә һосн
валет китд
валик (тех.) бичкн бул
валун үкр чолун, күрд чолун
валять 1. эргүлх, көрвүлх, көлврүлх; 2. дарх, кех; *валятъ войлок ишкә дарх
ванна цур, тевш, һадр
ванная цурин өрә
вар баар, (һосна) тосн, будг
варан мигүл
варвар зерлг күн, хәргс
варварство хәргс, зерлг, модьрун
варежки эркә беелә
варениики бөрг боорцг
вареный чансн, болһсн, чанмл
варенье чандцн
вариант хувлвр; *вариант проекта төслин хүвлвр
варить 1. болһх, чанх, кех; 2. нерх (әрк); 3.(тех.)хөәлүлх; 4. җиңнх;*варить напару уурар җиңнх
варка 1. чанлһ, болһлт;
варка 2.(тех). Һаңнлт
варовая веревка олсн арһмҗ, олсн деесн
вассал харъят, харльг
вата көвң
ваучер (хувчллин) таслвр
вбить шаах, хадх
вблизи өөгур, эн алднд, шидр, өөр хәвәр
введение (предисловие) оршл, көтлвр үг
ввернуть эргүлх, эрәслх, эрҗ орулх
вверху өөдэн, деегшән, деер
вводить орулх; вводить в соблазн автулх, авлх
вделать шигдкх
вдесятеро арвн хүв; арвулн
вдова белвсн гергн, белвсн эм
вдоветь белвсрх
вдовец белвсн эр, белвсн залу
вдоль 1. һудс, утлң; 2. даху
вдохновение урмд, омгшл, дүсрән, билг цоорлт
вдохновенный өргмҗтә, урмдта, омгшлта
вдохновитель омгшагч, урмддач, урмшулач
вдохновить омгшулх, урмшулх
вдохновиться омгшх, урмшх
вдумчивый керсү, тоолврта, кинән
ведать 1. харъялх, һардх; 2. медх, әәлдх
ведение медл, медән, харъя
ведомо эш; с ведома эштә, эштәһәр; *без ведома эш уга.
ведомство шаңга һазр, шаңгалг, алвн һазр, медл, эш һазр
вёдро ээвр, чилгр
ведьма ягц
вежливость һольшг, эйлдг
вежливый һольшг, күндлсн, хадмлсн; *вежливое выражение эйрүлсн үг
век арвҗн, зун (столетие); тринадцатый век 13-ч зун
веки зувк, аньсх
великан том бийтн, аврһ әмтн, аср күн
великодушие ууч седкл
величавый ик сүртә, сүрлг, сүркә, икмсг
величать нерлх, цоллх
величие җивхлң, сүр җивхлң
величина 1. дүңгә, чинән; 2. (мат.) кемҗән; 3. нертә күн
вельможасәәд, икс
венгер мадьяр, маҗар
Венера Цолвн (күүндәни), Цолмн (бичгин), Суһр, Басң
венец титм
веник сәвүр
вентилятор дуһраш
вепрь бодң
веранда арңһ
верба бурһсн, хөн бурһсн
верблюд темән, май (одногорбый), торм (двухлетний), тәәлг (трехлетний), атн(кастрированный), буур (производитель)
верблюдица иңгн, хәәмл (жеребая)
верблюдоводство темән аху
верблюжатник темәчн
верблюжатина темәнә махн
верблюжина темәнә махн/арсн
верблюжонок ботхн (1 наста)
вербовать элсх
вербовщик элсгч
веревка деесн, керәсн, шидмсн, амһлҗ
веред хатьг
вернуться (возвратиться) эргх, хәрх, хәрү ирх
верный урвшго, итклтә
вероисповедание шаҗн шүтлг, шүтлг, сүзг-бишрл
версия хүвлвр
верста дууна, дууна һазр, мод һазр
вертел (төмр) шор; *жарить мясо на вертеле мах шорлҗ шарх
вертеть эргүлх, дуһрулх, ээрх
вертикальный һозһр, эгц, боса;*вертикальная линия боса шуһм
вертолет эгц нискл, дуһрул нискл
вертушка дуһрул
верующий шүтлгтн, сүзгтн, шаҗнтн;*верующие ислама исламин шаҗнтн; *католики католик шаҗнтн
верх шубы девлин һадр
верховный лама богд лам
верховье (реки) экн
вершина ора, өргл
вершок бәрм, сөм
вес 1. күндц, күндин кемҗән; 2. нер күнд, нер нөлә
веселиться нөөрлх, цеңгх, зуһах
веселость зуһа, цеңгл
веселый зуһата, сергмҗтә, цеңглтә, байсңһу
веселье җирһлң, байсхлң
весить чиңнүрдх, чиңнх, татх
весло хөөв, селвүр
весовщик чиңнүрч
вестибюль үүдни тәңкм
вестник зарлач
вестовой зәңгч
весть зәңг, медә, чимән
весь нарма, бүк, хотл, дайн, көвчн, даяр, цуг, цуһар
весьма маш, нең, дегд
ветвь ац, бүчр, сала, мөчр, бүр, гешүн
ветеран дархтн, дадмг дәәч
ветла удн
вето хөрлт, хөрг; эс зөвшәрлһн
ветхий хуучн, өгрсн, өмкрсн, ууль
веха 1. бө; 2. (вехи) шат үй, *основные вехи истории түүкин (тууҗин) һол шат үй
вечер 1. аяр, асхн, ора; 2. оран нөр, үдшлг, асхлһ
вечеринка асхлһ, үдшлг, асхна нәр
вечно ашд, мөнк, оньдин, кезәчн, үрглҗд
вечность мөңк, эгнгт, үрглҗ
вещество бод, бодьс, юмн
вещь эд, юмн, өлг-эд
веялка аарх
взаимный хоорндан, хәрлцн, нег-негнләһән; *взаимное согласие хәрлцн зөвшәрлт
взаимозависимость шүтлцән, түшлцән
взаимоотношение хөрлцән
взаймы далдар, өгйәһәр
взбалмошный балмд, сүүдртә
взбунтоваться терслх, үүмх
взволнованный өвсклтә, сандрсн, седкл көдлсн
взволновать 1. дольгалулх, 2. өвскүлх, седкл көндәх, догдлулх
взгляд үзл, харц, хәләц
вздор дими юмн, дими үг, хоосн керг
вздох әмсхл, шуукран, саналдл
вздохнуть өмсхх, саналдх, шуукрх
вздремнуть эрг-дург гих, дуг гих, үрглх
вздуться 1. орхах, деврх; 2. хавдх, көөх, булцах, йолхах
видный 1. дүрстә, ил, үзгддг; 2. нертә, алдршсн; 3. турлг, тург, бийлг
видоизменение хүвлһән, ондарлт, сольлт
видящий үзгч
виза зөвшәлт
визгчишкән, һаңһнлт, гиңшән
визгливый һаңняч, чишксн
визига заһсна нуһрсн
визит әәлчллт; *государственный визит төрин әөлчллт; *научный визит эрдм-номин әәлчллт
вилка серә
вилы савр, ценг
вина уршг, зем, буру, гем
винить землх, бурудхх
вино дарсн, чаһр
виновник гемтн, бурутн
виноград (уста) үзм, усн үзм
винодел чаһрч, дарсч
винокур әрк нерәч
винт эрәсн, иш эрәсн
винтить эрәслх
виселица дүүҗлүр
висеть 1. өлгх, дүүҗлх; 2. унҗх,
вискоза 1. торһнцр; 2. зуурмг
висок заһрмг, цох
висюлька хоңһрцг
висячий унҗу, дүүҗң, шавшдг, унҗһр
витрина һәәхц; *витрина магазина делгүрин һәәхц
витязь күлгтн, мөрт баатр
вихрь хү салькн, хавсрһ
вице дед, орлгч
вишня чи, интр
вкусить амтлх, зооглх
влагалище үткн
влага чиг
владение 1. эзлл; 2. эзлүр, харъят һазр, нутг *владыка ада эрлг номин хан
владычество эзркл, нойрхл
владычествовать эзркх, нойрхх, эркшх
влажный чиигтә, нөөтн, умср
властвовать эзркх, эркшх, эрклх, закрх
властные эрктн
власть засг, эрк, эркс, өөн, йосн
влезть әврх, давшх
влечь урмдлх, урмшулх
влияние нөлв, хальдмҗ, үлмә, нилч
вложение тәвц
вместимость багтац, багтамҗ
внешний 1. һазад; 2. һазак, зулха
внешность янз, чирә; *одна внешность хоосн сүр
вникнуть аңхарх, оньглх
внимание 1. аңхарл оньг; 2. аҗг
внимательно аңхарлтаһар, оньгтаһар, килмҗтәһәр, болһамҗтаһар
внимательность аҗг, болһамҗ, аңхарл, оньг, килмҗ
внимать аңхарх, оньһх, оврах, болһах
внутренний дотр, дотад; *внутренняя политика дотад бодлһ; *внутренние болезни дотр гем
внутрипартийныйй намин дотад
внушать 1. иткүлх, йитхх; 2. сана өгх, сурһмҗ өгх
вобла башңһ (заһсн)
вобрать сорх, шиңгәҗ авх, ивт
вовлечение элслт
вовлечь элсх
вовсе огт, тас, төрүц, мел
водитель залурч, җолач
водоворот уульһн, эрглһн
водоем нуурм, цөөрм, боодг, күв
водопад самрлһн, цокан
водопровод ус түгәһүр
водород ус төргч
водосбор (бот.) ноһан удвал
водоросль замг
водохранилище усна саң
водянка усн хавңһ, усн хавдр
военнослужащий цергин алвн
военный 1. цергин; *военная служба цергин алвн
военный 2. дәәч, цергч
вожделение хөрцл, тачал, шунл
вожделеть хөрцх, тачах
вожжи җола
воз ачлһ, тергн
возбудитель (биол.) үүскәч, көндәһәч
возбудить үүскх, көндәх, күргх (ур, дурн)
возвеличить өндрдкх, өргмҗлх, буульх, магтх
возврат хәрүлт, хәрүд, хәрү
возвратиться эргх, хәрү ирх, хәрҗ ирх
возвращение хәрлт, буцлт
возвыситься (о голосе) дүңгнх
возвышать 1. дуңхах; 2. өндрдкх, өөдлүлх
возвышаться өндәх, дүңгәх, товах
возвышение 1. дүңгәлт, товалт; 2. өөдм
возвышенность 1.(геогр.)хамр, шох; 2. эркн деед
возвышенный дуңхң, өөдм, деегүр
воздержавшийся түдглзсн
воздержанность бийән борлт, татмҗ
воздержанный татмҗта, бийән бәрдг
воздержаться 1. бийән бәрх; 2. түдглзх
воздухонагнетательный ки дүүргдг
воздушный 1. аһарин; 2. гиигн, эрвң; *воздушное платье эрвң бүшмүд
возле дергд, хаҗуд
возлюбленный иньглсн, иньг, хәәртә
возмездие ач-үр, үүлин үр
возможность болмҗ, нөкцл
возмужалый идр, идр наста
возмужать идр болх
возмужалость идр
возмутитель хутхур, хутхач, хатхач, эгдү күргәч
возмутительный җигшүртә, эгдүтә, эгдүцүлдг
возмутить эгдүцүлх, ур күргх, хоринь буслһх
возмущение 1. эгдү, җигшл; 2. дольгасл
возмущенный эгдүтә, җигшлтә
вознаградить шаңнх, ач хәрүлх, ачлх (ач тусин төлә хәрү тус күргх)
вознаграждение шаңнх, ач хәрүлл, ачлл (эк-эцкдән)
возникновение үүсл, үүдл, үүдлт, бүрлдл; *возникновение жизни на земле һазр (делкә) деерк өмни үүсл
возникнуть үүсх, үүдх, тогтх, бүрлдх
возок күүмт цан
возомнить би гих, бийән тоох, ик санх, томрхх
возразить 1. өрцх, эрцх, хәрүцх; 2. татһлзх
возрасти әрвҗх, өсх, немгдх; *население возросло күн-әмн өсв
возражать өскх, әрвҗүлх, немгдүлх
возродиться хүвлх, көгҗх, сергҗ мандлх; 2. чидл орх, зөрг орх
возрождение I. 1. мандл, серглт, сергн мандл, босхмҗ; 2. урһлт, төлҗҗ урһлһн
возрождение II. сергн мандл, утх-урлгин сергн мандл
возник көтч, көлгч, унач, җолач
воинствующий дәәчн
вой 1. (ноха) ульх; 2. уульх, ду тәвн уульх, оркрад уульх
войлок ишкә, толг (йосллын ик цаһан ишкә), хом (теләни)
войско эмнл, церг
вокруг 1. төгәлң, эргн, орчн; 2. эргх, төгәлх, орчх, төөрх
волдырь цүврүн, цеврү
волк чон (эр), ульңха (хадмлад), ут сүүлтә (цеерләд)
волкодав йол ноха, барг, һарз, хаср ноха
волнение 1. дольган, давлһан; 2. (седкл) өвскл; 3. көл үүмән
волноваться 1. дольгалх, үйлзх, давлһалх; 2. өвскх, седкл түгшх
волокита I. арнҗлх, уҗгдулх, чиргдүлх, яршг, дашкан
волокита II. эмсг, күүкмсг, авһ-асг, гергсг
волос үсн, күкл, тевг (бичкдүдин), килһсн; *волосики новорожденного өрвлг
волхв төрнч, сидтн
волчица үнгн чон, өлгчн чон
волчок дуһрул, шонтг
волчонок белтрг
волшебник задч, илвч, авлач, сидтн
волшебный ирд-сидтә, сидт
волшебство ирд, сид (шид), увдьс
воодушевиться урмшх, эрмшх, зөргҗх, сүрәлкх
вооружение 1. агслт, зевсглл; 2. зевсг, зер, зер-зевсг; *сокращение вооружений зевсг хаслт
вооруженность агслт, зевсгллт
вооруженный агсгдсн, зевсгт; *вооруженное восстание зевсгт бослһ; *вооруженные силы зевсгт күчн
вооружить зевсглх, агсх; *вооружить армию церг зевсглх; *вооружить знаниями эрдм (медлг, медрл) номар агсх
вопреки эсрг, сөрү, зөрү
вопрос 1. сург, сурвр, сурлһ; асулт (бичгин келнд);
вопрос 2. (проблема) асудл (бичгт), төр (күүндәни келнд); *спорный вопрос марһата асудл;
вопрос 3. керг, учр; *по личному вопросу хүвин кергәр, бийиннь учрар
вор хулхач, зелкәч (цеерләд)
воровство хулха, зелкә (цеерләд)
ворон хоң керә
ворона турлаг
воронка 1. тосхур, һооҗур, бөрңк; 2. нүкн, оңһрха
вороной хар, кө хар, харгчн
ворота хавх, хашан үүдн
воротила томчуд, толһалгчд
ворочать 1. өңкрүлх, эргүлх, көлврүлх, 2. закрх, һардх
ворочаться көлврх, эрглдх, өңкрх
ворчать 1. күркрх, аркрх; 2. яңшх, томһлх, һуңшх
ворчун яңшач, бурач, һуңшач, хуцач, томһлач
воск балвс, лавң
восклицательный знак дуудгч темдг
воскресенье нарн өдр
воспаление (мед.) баа, үрвсл
воспитание сурһмҗ, күмҗл
воспитанник сургч, күмҗгч, сурһульч
воспитать сурһмҗлх, күмҗүлх, сурһх, бооҗулх
воспоминание дуртхл
воспринять сегәрх, ухарх, медрх
восприятие медмҗ, медрмҗ, ухарл
воспроизведение босхмҗ, нөкн үүлдврлл
воспротивиться арцх, татхлзх, сөрүцх, эсргүцх
восседать ширәлх, мөрлн саатх, өөдән залрх
восстание бослһ, зевсгт бослһ; революционное восстание хүвсхлт бослһ
восстановление босхлт
восстать терслх, хәрүцх, сөрүцх, босх
восторг бахтмҗ, бахмҗ, бахтл
восхваление магтал, өргмҗ
восхитительный таңсг, өврмҗтә, һәәхлтә
восхищение бахтл, өврл, һәәхл
восход (нарн) мандлх, һарх, урһх
восьмеро нәәмүл, нәәмүлн
восьмилетний нәәмтә, нәәмн наста
вот как иигәд, иигҗ, тиигҗ
впадина хотхр, огчм
впалый оңһрха, хотасн, оңкр (нүдн)
впервые эң түрүн, түрүләд
впечатлеление седкгдл, төргдл
вписать 1. бичҗ орулх, немҗ бичх; 2. җигсәмҗд орулх
впитывание шиңглт, ивтрлт
впору 1. яг, дигтә, яг-таг; 2. цагнь болх
впоследствии хөөннь, сүүлднь, аштнь
вражда өшән, дәәсрхл, эв уга
враждебность өшәркл, дәәсрхл
враждебный өшәтә, терс, дәәсрхгч
враждовать дәәсрхх, өшәркх, эв уга бәәцхәх
вразумительный ухмҗта, тодрха, медгдм
врачевать эмнх, эмчлх
вращаться эрглдх, орчх, эргх, төөрх; *земля вращается вокруг солнца делкә нариг төөрҗ (төгәлҗ) эргдг
вращающий эрггч, орчгч, төөргч, төгәлгч
вред хорн, һә
вредить хорлх
вредный хорта, һәәтә; *вредные растения хорта урһмл
временный дав-зуур, цаг-зуурин, дав-деер
всадник мөртн, мөртә күн, күлгтн
все (см. весь)
всё бүгд, цуһар, эңдән, даяр;все вообщениит
всегда имгт, үрглҗ, кезәчн, мөңкинд, насуд, ашд
всего 1. бүгд, аш, уг то, гүртм; 2. -хн, әрә; *ребенку всего два года хойрхн наста балчр, әрә хөмстә
всезнайка медмг, медмкә
вселенная 1. орчлң, санср; 2. дайн делкә, нарма делкә
всемирный дайн делкән, көвчн делкән, нарма делкән
всеобщий түгәмл, делгү, ниидм
всесовершенный (эпитет Будды) Йилһүн Төгсн Үлсн
всесоюзный бүк холватни
всецело оһат, бүрн-мөсн, бүрнәр, нег-мөсн
вскормленный теҗәмл
вскочить 1. алвкх, өсрәд мордх; 2. өсрҗ босх, гент һарх
вскричать хәәкрх, барклх
вскрыть 1. секх, неех; 2. өвчх, ярх; 3. илдкх, илчлх
всосать сорх, шимх, көкх
вспомнить дурдхх, дурсх
вспомниться дурдх, дурсх
вспомогательный омг, дөңнгч, туслмҗин; * вспомогательный отряд омг баг, омг церг
вспоможение омг мөңгн, туслмҗин мөңгн
вспомоществование омг, туслмҗ, селвг, тетквр
вспрыгнуть алвкх, өсрх, һәрәдх, алвкн мордх
вспылить огзмлх, асад одх, гент уурлх
вспыльчивый огзм, цухлду, түргн заңта
вспыхнуть 1. һал авлцх, асх, дүрд гих, (очн) өсрх; 2. улах; *вспыхнуть от смущения ичәд улах
вспышка бадрл, гент асх
вставка орлһш, шала, тәвлт
встарь эрт, эрт цагт, кезәнә
встретить 1. золһх, уулзх, учрх, харһх (күүндәнә келнд); 2. угтх, тосх
встретиться уулзх, золһх, учрх, үзлцх, харһх
встречающие угтул, тосул, золһул
встречный тосул, тосулч, зөрүд; *первый встречный түрүн тосулч; *встречный поезд зөрүд һал тергн
встряхнуться 1. шиләх, саҗх, сегсрх; 2. сергх
вступить 1. орх; 2. элсх;*вступить в партию намд элсх; 3. орлцх;*вступить в разговор күүндәнд орлцх
вступление 1. орц, орлт, элслт; 2. оршл, удрдхл(введение)
всякий альва, дутм, хамг, аль бес
всячески элдв янзар, олн зүсн арһар
вторжение довтлҗ орх, довтллт, дәәллт
вторить дөңнҗ дуулх, дөңнҗ көгҗмдх, дахад давтх
вторник мигмр өдр
второй хойрдгч, хойрдк, нөгә;*вторая сторона нөгә тал, хойрдгч халх
втулка 1. туулк; 2. бөглә, тагла
втянуть татх, чирх, сорх, киилх, орлцулх;*втянуть воздух аһар киилх;*втянуть в работу көдлмшт орлцулх
вуаль чирәвч, гивлүр
вулкан һалт уул
вулканизация халаҗ болвсрулх
вход орлһ, орц
вхождение орлһ
выбивалка гүвүр, цокур
выбоина даңшан
выбор соңһуль, соңһлт, шүүвр
выборность соңһлт
выбраковка өөвр
выбрать соңһх, шүүх, йилһх (суңһх — удлинить)
вывесить өлгх, делскх
вывеска 1. хайг һарцг, һарг; 2. өңгвч, халхвч
вывестись 1. һууҗх, һарх, бооҗх; 2. тохм тасрх
вывод 1. һарһх; 2. һарһлһ, ашлвр, дүңнлт
выгнать 1. көөх, үлдх, көөҗ һарһх, үлдҗ һарһх, тууҗ һарһх; 2. ус цутхх (аң-әмтни нүкнд)
выговор 1. землл, шоодвр; 2. айлһ, келлг
выговорить 1. келх, амлх; 2. землх, шоодх; 3. күүндҗ токрх
выгода 1. олз, ору, арсм, ашг; 2. ирү; *выгодное дело ирү үүлс
выгореть 1. шатх; 2. әгрх, өгрх; *выгореть на солнце нарнд өгрх
выгрести 1. цеврлх, арчх; 2. селвх, делдх (уснд)
выдаться товах, шовах, бүлтәх, йилһрх
выдающийся сод; *выдающийсяхудожник сод зурач
выделать элдх, болвсрулх, идәлх, сәвх
выделиться онцрх, товах, йилһрх
выдержанность тома, тевчәр, күлцл
выдержанный томата, күлцңгү, тесвртә, тевчңгү
выдержать күлцх, тесх, бийән бәрх, томата бәәх
выдернуть огл татх, суһ татх, суһлад авх, семлх
выдолбить ухх, малтх, ухмдх, көндәлх, цоолх
выдолбленный ухмл, малтмл
выдра 1. халюн, сув; 2. (мех) бөөлцн
выдровый халюн
выжарки шуурмг, шимлдг
выжить 1. әмд үлдх, әмд һарх; 2.зөңглх, зөнтх, зөнх
выздороветь эдгх, эрвәх, эрүлдх, эрүлдән тохрх
выиграть 1. шүүх, диилх; 2. хонҗх, мөлҗх; *выиграть время цаг хонҗх, цаг бәрх
выигрыш шүүвр, диилвр, хонҗвр
выигрышный шүүвртә, диилвртә, хонҗврта
выкинуть (преждевременно родить) ург көндрүлх, ург көндәх
выключатель унтраһул
выковырнуть хучлх, ухх, нүклх, хучлад һарһх
выкроика үлкүр; *шить по выкройке үлкүрәр ойх (ойх - утцар, уйх - деесәр)
выкупить долъх, хулдҗ авх
выманить аадрулад авх, меклх, аадрулх
вымолвить иң гих, ду һарх, гиң гих
вымя делң
вынести (постановить) шиилх, таслх, шиидвр һарһх
выносливость чиирг, чидмһә, чидмг, гүҗр, гүҗрлт
выпас белчәр
выпасть 1. унх; 2. орх (хур, цасн); 3. үвх (шүдн, үсн); 4. учрх
выпить оочлх, уух
выплатить төлх, көлсинь өгх, өрән өгх
выплеснуть цальгрх, асхрх, асхҗ оркх
выпросить эрх, сурх, һүүх
выпь бух шовун, көк бух, ут хоң-шар
выражение 1. келх үг; 2. келлг, үгин эргц; 3. томъя, томъялл (эсв); 4. чирә, өңг, хәләц, илрл
вырасти өсх, бооҗх, урһх
вырвать суһлх, хонҗх, огл татх
выродиться буйсх, мөкх, сөнх, устх
вырождение буйсл, мөкл, сөнл, устл
высекание 1. сииллт; 2. цөлх, туух
выследить мөрдх, мөшкх, гетх
высморкать ниих (хамран, нусан)
высмотреть аҗглх, аҗглҗ хәләх
высокомерие омг деегүр, ик санан
высокомерничать сәәрхх, омрхх
высокомерный сәәрхг, деегүр, өгтм, ик саната, омрхг
высохнуть 1. эврх, огрх, хагсх, ширгх, хатх; 2. эцх, турх
выставка һәәхүл, үзүллт, үзскүлң
выступ омрун, хошун, хоңшар, кердг
выступить 1. тован һарх, уралан һарх; 2. давх, үйрлх, хальх; 3. үг илдкх, келх; 4. мордх; *выступить в поход айнд мордх
высылка 1. илгәлт, йовуллт; 2. цөллт, туулт, көөлт
вытащить суһлх, семлх; татад һарһх, суһлад авх
выход 1. һарлһ; 2. һарц (үүдн); 3. һарх, һарх арһ; 4. унц (урһц)
выхухоль сер хулһн, үкр халюн
выцвести өгрх, хумхарх, өңгән геех
вычисление эсвлән, бодвр, тооллһ
вычислить бодх, эсвлх
вычитаемое хасгдгч
вычитание хаслт;знак вычитанияхасх темдг
вычитать в уме чееҗәр тооллһ
вышка цамхг харул
выявить тодлх, илдкх, тодрулх
выявиться илдх, тодрх, медгдх
выяснение тодлл, тодрхаллт
выяснить тодлх, медҗ авх, маһдлх, тодрулх
вьюк теңнә, ацан
вьюнок хуц өвсн/цецг
вьючить теңнх, ачх
вяз җөкн
вязанка үүрг, тевр
вязаный некмл, сүлҗмл, өлгмл (күүндәнә келнд)
вязать 1. күлх, уйх, баглх, боох; 2. некх; вязать чулкиөөмс некх
вязнуть шигдх
вяленое борц
вялить эгцәх, хатах, хагсах, борцлҗ хагсах
вялиться эгцх, хатх, хагсх
вялый 1. өгрсн, өгрсн, хумхарсн; 2. ойг, нома, сүлдр, сул; 3. хошн
вянуть әгрх, өгрх, хумхарх
Г
габаритовр
гавань һарм, онһцин/кермин һарм, һарм балһсн
гагара ахуна (шовун)
гадальщик белгч, төлгч
гадание белг, төлг
гадать 1. белг бәрх, төлг үзх, мерглх; 2. таах
газ (физ.) I. ки, газ
газ (ткань) II. торһн ша, сегркә торһн
газель серү
газета соньн
гайка эм эрәсн
гайтан ооср
галиматья ольг уга үг, дими үг, хоосн үг
галка чоңнун, туу
галлюцинация ки үзгдл, хоосн үзгдл
галопом дәвкх, хурдлх, гүүлгх; *ехать галопом алдҗ тавлх
галстук зәңгә; пионерский галстук улан бүч
галька өндгн чолун(см. кварц — өөкн чолун)
гам шууган, ниргөн; шумц гам индр-бундр
гамак дүүҗң орндг
гангрена (см. антонов огонь) хар ям, илҗрң өвчн
гарантия батлһа
гармоника (гармошка) икл, һармуль
гармонист һармульч, иклч
гармония 1.(муз.) көг, әвә; 2. таарлт, зокцл; *гармония красок ширмүдин зокцл
гарь күңшү, шатсн үнр, түлңкән үнр
гастрит бадһ, хотадын ба
гастролер нүүдл наадч
гастроли нүүдл наадн
гаубица күнд тов, үкр тов
гауптвахта 1. цергин гендн; 2. харулын бәәрн
гашеный болһмл, зуурсн; *гашеная известь болһмл дотл
гашник өлк
гвардия кешгтн
гвоздика лиш, хальмпр;китайская гвоздика башр цецг
гвоздилыцик хадасч
гвоздь 1. хадасн; 2. сөөр(большой гвоздь);3. шиг (тахин); 4. дееҗ, ок, һол; *гвоздь программы көтлврин дееҗ
гельминтоз мецкә өвчн
генеалогия 1. угин бичг; 2. уг тохм, уг һарл
генезис һарвль, үүсл, һарл, уг экн
генерал инрл, җанҗн
гениальность суут, алдршл
гениальный суут, алдршсн;гениальный поэт суут шүлгч
гений 1. суут ухан, суут билг, идм; 2. суут күн, богд
географ һазр-зүүч
географический һазрин, һазр-зүүһин;*географическая карта һазрин зург;*географические название һазрин нерн
география һазр-зү, йиртмҗин толь
геодезист һазр кемҗәч
геодезия һазр кемҗәсн, һазр кемҗх-зү
геолог һазр шинҗәч
геологический һазр шинҗлгәни
геология һазр шинҗлгән
георгин мандрва
гепард ирвс
герб сүлд; государственный герб төрин сүлд
гербарий хагсадцн
гермафродит маньң, саармг
героизм баатрлг үзл
героический баатрлг, эрлкг
герой баатр
геройский баатрлг
герпес долавр яр
геше гевш
гиацинт келгә цецг
гибельный аюлта, зеткртә, үклтә, әмнд күрх
гибискус тройчатый нерт цецг
гигант 1. том, аврһ; 2. үлмҗ бийтн
гид һазрч, һазрчлач
гидра 1. (домгин) аврһ моһа; 2. усн моһа
гидравлика 1. усн теңцл зү; 2. усн шахур
гидравлический 1.. усн теңцл зүүһин; 2. усн күчни, шиңгн күчни, усн дарлтын; *гидравлический пресс усн шахур
гидростанция усн цаклһани өртән (гидроэлектростанция)
гидротехника усн техник
гиена шар өтк
гиль ольг уга үг, чалчан
гимен күүкн хальсн
гильза (сумна) зес, хоңгъя
гимн частр, сүлд дуң, төрин дуулл
гимназия дунд сурһуль, дунд зегс
гимнастерка һадр киилң
гимнастика бий боллвсрл
гипербола өгҗәлл, кетрүлл, давулл
гипс бор церд
гиря дүүҗң, тууха
глава I. тергүн; *глава государства төрин тергүн
глава II. бөлг
главарь тергүн; толһач; *главарь шайки деермчдин толһач
главнокомандующий җанҗн
главный эркн, һол, ах, йирңкә; *главный редактор ах редактор, йирңкә нәәрүлгч
глагол үүлдвр үг, үүл үг,үүлдәгч үг
гладить илх, илүрдх, тегшх, тинилгх
гладкий тегш, ө уга, тиньгр
глаз нүдн, мелмә (деед нәәрүлһин)
глазок шаһавр (үүднә)
глазурь 1. шил, шир, гилтңнүр; 2. шикр түркц
глина мокн шавр
глициния ораңһ зел
глотка хоолзур, баһлзур, бахлур
глотнуть балһх, оочлх, зальгх
глоток балһ, ооч, зальгц, үмк (хүүрә)
глубокая древность нең эртн, алс эртн
глубокоуважаемый оран чимг, эркн күндтә
глупеть баларх, эргүдх, һәрглх, тенглх
глупец эргү, һәрг, тенг, муңхг, бала
глуповатый эргүцр
глупость һәрг, эргү, муңхг, тенг
глухарь хор шовун