Тапсырма. Электр және магнит өрістерін есептеу

Тапсырма мына тақырыптардағы екі есепті қамтиды:

- электр өрістерін есептеу;

- тұрақты токтың магнит өрістерін есептеу.

Студент есептейтін есептің нөмірі және есептеудің мәліметтері 5.1,5.2,5.3 –кестелерінде көрсетілген.

5.1–есеп. Диэлектрик өтімділіктері және екі ортаның бөлігінің жазықтыққа параллель шекарасында шекаралық жазықтықтан және ара қашықтығында, бір-бірінен d ара қашықтығында R радиусы бар кесінділері бірдей екі ұзын параллель сым тартылған. Сымдарда және зарядтар бар. Екі ортаның сымдар жазықтықтарының орналасуы 5.1–суреттерінде көрсетілген.

Есептеу керек:

а нұсқасы үшін: сымдар арасындағы кернеуді анықтау.

б нұсқасы үшін: шекаралық жазықтықтағы нүктесіндегі байлансықан зарядтың тығыздығын анықтау.

5.2 – есеп. Екі жіңішке, шексіз ұзын параллельді радиусы R сымдар ауада, жер бетіне параллель және биіктігінде орналасқан. Сымдар арасындағы қашықтық d. Жерге тұйықталмаған қоректендіру көзінен сымдарға U кернеуі салынған.

Есептеу керек:

- потенциалды және сыйымдылық коэффициенттерін есептеу;

- әр сымның зарядтарының сызықтық тығыздықтарын анықтау ;

- екiсымды желінің жұмыс сыйымдылығын есептеу.

5.3 – есеп. Жартысфералық жерлестіргіш меншікті өткізгіштігі топыраққа тайызбен бірдей көмілген. Жерлестіргіш радиусы . Жерлестіргішке I тұрақты тоғы әкелінген. (5.3–сурет).

Есептеу керек:

- қадамдық кернеуді анықтау. А және В нүктелері жерлестіргіш ортасынан м қашықтықта орналасқан;

- жайылу кедергісін анықтау;

- жерлестіргіш ортасынан қашықтығында топырақта орналасқан С нүктесіндегі электр өрісінің кернеулілігін анықтау.

5.4 – есеп. радиусты сфералық жерлестіргіш меншікті өткізгіштігі , екі ортаның және меншікті өткізгіштігі бар бөліну шекарасынан d қашықтығында терең топыраққа көмілген. Жерлестіргіш I тоғы әкелінген (5.4–сурет). Топырақтың әсер етуіне көңіл бөлмеуге болады.

Есептеу керек:

- жайылу кернеуін анықтау;

- А және D нүктелеріндегі электр өрісінің кернеуліктің векторын анықтау.

5.5 – есеп. Оңаша шексіз ұзын дөңгелек кесіндісі бар радиусы R сымнан тұрақты I тоғы ағып жатыр. Сымның магнит өтімділігі - , қоршаған орта – ауа. Сым кесіндісі бойынша тоқ тығыздығы біркелкі (11.5–сурет).

Есептеу керек:

а) нұсқасы үшін: сым ішіндегі және сыртындағы магнит индукциясын және магнит өрісінің кернеулілігін есептеу, H (r) және B (r) графиктерін тұрғызу (мұндағы r- сым білігінен қашықтық);

б) нұсқасы үшін: ұзындықты сым бөлігінің ішкі индуктивтілігін анықтау;

в) нұсқасы үшін: сым осінен : r_ішкі = 0.5R және r_сыртқы = 2R_r қашықтықта, сым ішіндегі және сыртындағы векторлық векторлық потенциалды анықтау.

5.6 – есеп. Екісымды желі ұзын цилиндрлі дөңгелек кесіндісі бар сымнан тұрады. Сымдардың радиустары R бірдей. Сымдар бір-біріне параллель d қашықтығында орналасқан. Желі ішіндегі тоқ – I, қоршаған орта-ауа (11.6 – сурет).

Есептеу керек:

а) нұсқасы үшін: нүктесіндегі магнит өрісінің кернеулілік векторын анықтау;

б) нұсқасы үшін: нүктесі үшін векторлық потенциалын анықтау.

в) нұсқасы үшін: желі ұзындығының бірлігіне сыртқы индуктивтілікті анықтау.

5.7 – есеп. d қашықтығында тұрақты I тоғы бар ұзын жіңішке сымнан төртбұрышты а және в қабырғалары, w орам саны бар оқшауланған жіңішке сымдардан құралған рамка орналасқан (11.7 – сурет).

Есептеу керек:

- рамкадан өтіп кететін магнит ағының есептеу;

- рамка мен сым арасындағы өзара индуктивтілікті анықтау;

- рамкаға әсер ететін күшін анықтау.

Түскен жылы	Тегінің бірінші әріпі
Жұп	АБВ	ЕТД	ИЗЖ	ЦХ	ЩШЧ	ЯЮЭ	ЛК	ОНМ	СРП	ФУТ
Тақ	ЮТ	ЭИУ	СЗ	ПРЖ	ОЩЕ	НШД	МЧГ	ЛЦВ	КХБ	АЯФ
Есеп №	5.1а 5.6а	5.2 5.5в	5.3 5.6а	5.1б 5.7	5.4 5.5б	5.1а 5.5а	5.2 5.6б	5.3 5.5а	5.1б 5.5б	5.4 5.6в
		-	-		-		-	-		-
		-	-		-		-	-
		-	-		-		-	-		-
		-	-		-		-	-		-
	0,3	-	-	0,4	-	0,2	-	-	0,5	-

5.1 - кесте

5.2 - кесте

Түскен жылы	Сынақ кітапшасының соңғы саны
Жұп
Тақ
	0,60	0,80	0,66	0,70	0,74	0,90	0,68	0,86	0,76	0,64
	0,009	0,007	0,008	0,006	0,004	0,005	0,008	0,007	0,006	0,004
	0,40	0,60	0,58	0,46	0,30	0,38	0,56	0,44	0,34	0,48
	0,80	0,96	0,90	0,86	0,90	1,20	0,88	1,15	1,00	0,95
	0,40	0,60	0,30	0,25	0,35	0,45	0,48	0,50	0,40	0,20
	0,50	0,60	0,55	0,70	0,64	0,76	0,80	0,58	0,68	0,85

5.3 - кесте

Түскен жылы	Сынақ кітапшасының соңғы санының алдындағы саны
Жұп
Тақ
	0,68	0,74	0,88	0,90	0,98	0,76	0,84	0,70	0,96	0,86
	0,12	0,20	0,25	0,15	0,10	0,18	0,26	0,16	0,24	0,14
	0,30	0,40	0,45	0,25	0,20	0,40	0,36	0,28	0,40	0,22
	0,40	0,50	0,45	0,35	0,30	0,36	0,55	0,60	0,50	0,38
	0,80	0,64	0,70	0,60	0,90	0,86	0,78	0,96	0,66	0,75
	0,42	0,36	0,28	0,40	0,30	0,20	0,40	0,38	0,24	0,34

5.1

- сурет

5.2 - сурет

5.3 - сурет

5.4 - сурет

Сурет

5.6 - сурет

5.7 - сурет

Әдебиеттер тізімі

1. Зевеке Г.В., Ионкин П.А., Нетушил А.В., Страхов С.В. Основы теории цепей.- М.: Энергоатомиздат, 1989. -528с.

2. Бессонов Л.А. Теоретические основы электротехники.-М.: Гардарики, 1999. - 638с.

3. Демирчян К.С., Нейман Л.Р., Коровкин Н.В., Чечурин В.Л. Теоретические основы электротехники. - т.2. - СПб.: Питер,2003.-576с.

4. Демирчян К.С., Нейман Л.Р., Коровкин Н.В., Чечурин В.Л. Теоретические основы электротехники. - т.3. - СПб.: Питер,2003.-377с.

5. Шебес М.Р., Каблукова М.В. Задачник по теории линейных электрических цепей. - М.: Высшая школа, 1990.- 544с.

6. Бессонов Л.А. Теоретические основы электротехники. Электромагнитное поле. - М.: Высшая школа, 1986. - 263с.

7. Атабеков Г.И., Купалян С.Д. Тимофеев А.Б., Хухриков С.С. Теоретические основы электротехники, ч.2. Нелинейные электрические цепи, ч.3. Электромагнитное поле. - М.: Энергия, 1979. - 432с.

8. Сборник задач по теоретическим основам электротехники/ Л.Д.Бессонов, И.Г.Демидова, М.Е.Заруди и др.-М.: Высшая школа, 2003.-528 с.

9. Сборник задач и упражнений по теоретическим основам электротехники / Под ред. П.А.Ионкина.-М.: Энергоиздат, 1982.-768с.

10. Прянишников В.А. ТОЭ: Курс лекций: Учебное пособие – 3-е изд., перераб. и доп. – СПб., 2000. – 368 с.

11. Электротехника и электроника в экспериментах и упражнениях: Практикум на Electronics Workbench. В 2-х томах/ Под ред. Д.И. Панфилова – М.: ДОДЭКА, 1999.- т.1.-Электротехника. – 304с.

12. Денисенко В.И., Зуслина Е.Х ТОЭ.: Учебное пособие.- Алматы: АИЭС,2000.-83с.

2012 ж. жиын. жосп., ретi. 48

Аршидинов Маликжан Мамежанович

Нурова Алма Исахановна

ЭТН3. ЭЛЕКТР ТІЗБЕКТЕРІН ЖӘНЕ ЭЛЕКТРМАГНИТТІ ӨРІСТЕРДІ ЕСЕПТЕУ

№ 1-5 есептеу-графикалық жұмыстарға арналған әдістемелік нұсқаулар мен тапсырмалар

бакалавриат 5В071800 - Электр энергетика мамандыѓының студенттері үшін

Редакторы:

Басуға «_____»___________ Пішімі 60х84 1/16

Тиражы 250 берілген 2012 жылы рұқсат етілді

Көлемі 1,1 есеп.-баспа таб. №1 баспаханалық қағаз

Бағасы: тг. Тапсырыс № 48

«Алматы энергетика және байланыс университетінің»

Коммерциялық емес акционерлік қоғамының

көшірмелі - көбейту бюросы

050013 Алматы, Байтұрсынұлы көшесі, 126