Жуғыш заттарға минералды қоспалар

Бейорганикалық қоспалар ЖЗкомпозицияларында үлкен орын алды, 40-60% дейін қоспа ретінде сілтілік, бейтарап және пероксид тұздар қолданылады.

Конденсацияланған фосфаттар, әсіресе натрийтриполифосфаты (Na₅P₃О₁₀) рөлі зор. Бұларды қосу нашар жуатын заттардың өзінің жуғыш әсерін күрт арттырады. Бұлар көбінесе мақта және ірі жүн маталарды жуатын жуғыш заттар қосады. Ал нәзік маталар (жібек, синтетикалық маталарға) қоспайды – олар әлсіз сілтілік орта түзеді және зақымдайды (рН=9,3).

1) Фосфат тұздары Са, Мg, Ғе-мен комплексті қосылыстар түзеді, сөйтіп судың кермектігін жояды.

2) Фосфаттарды қосу көбіктің көлемін және тұрақтылығын артырады.

3) Маталардың күлділігін төмендетеді – 40-50 рет жуғаннан кейін 0,4% (ДДБС-нат: ТПФ=1:1). Ал содамен - 2,75%, тетрпирофосфатпен 6,26÷20,4%.

Карбонаттар мен силикаттар – бұлардың әсері ерітіндінің рН-ын жоғарылатып (гидролиз), суспензиялау, дисперстеу, пентизациялау және түрлендіру қабілетіне байланысты (рН=11÷12). Бұл қоспалар (содда) ерітінділерде негізгі активті заттың концентрациясы неғұрлым төмен болса, соғұрлым жуғыш әсерді арттырды. Мысалы, соданы 0,25% ААС-нат қосса ЖӘ 3 есе артады. Сода ~10 есе арзан, сондықтан экономикалық эффект жоғары.

Na₂SіО₃ – фосфаттарға ұқсас, антикоррозиялық әсері бар.

Бейтарап тұздардың ішінде Na₂SО₄ маңызы ор – ең арзан электролит. Σ – төмендетеді. ААС-наттар үшін 1:1қатынасы оңтайлы (с_ж=2г/л).

Бейорганикалық қоспалар БББЗ-ң да ЖӘ артырады.

Мақта маталар үшін – (NН₄)₂СО₃ да қосады.

Ірі мақта және жүн маталар үшін пероксид тұздар қосады:

Na пербораты – NaВО₂·Н₂О₂·3Н₂О – 10,4%.

Nа перкарбонаты – Na₂СО₃·Н₂О₂·2/1Н₂О – 10%.

Nа перпирофосфаты – Na₄Р₂О₇·2Н₂О₂·Н₂О – 9%.

Бұлпрдың әсері – маталарды ыдыраған активті оттегінің әсерімен ағарады.

3. Органикалық қоспалар – қазіргі заманғы ЖЗ композицияларында ≤ 5%. Негізінен 2÷3%. Бірақ олардсыз тиімді ЖЗ алу мүмкін емес.

Ең маңыздылары:

NaКМц, алкилоналидтер, оптикалық ағартқыштар.

КМЦ – кірдің матаға қайтып отыруын жояды, ақтығын арттырады, ақтық дәрежесін 1,6-1,7 есе арттырады. КМц кірдің бетінде «-» заряд беріп, бір-біріне жақындатпайды (біріктірмейді).

Алкилоламидтер – алу технологиясы оңай.

Технологиялық процесс:

t = 100 ⁰C, t = 2 сағат

2-4 %этилоламид қоспасы көбік түзу, ЖӘ күшейтіп, σ-төмендетеді. Әсіресе этилоламид + КМЦ.

4% 4% ААС-нат

Оптикалық ағартқыштар - өте аз қоспалары (1%-тің үлесі) – ағарту және көкшіл тон беру үшін.

Олардың әсері – қысқа толқынды УК-жазықты жұтып, көрінетін көгілдір және көк сәулені шығарукы. Бұлар триазенилстильбендер, ароилстильбендер, бензидин сульфондар, бисбензимидазолдар, триазол және аминокумариндер.

4. Рецептілер – жуатын матаның, кірдің, судың ерекшеліктеріне байланысты өте көп.

Ұнтақ (ең ықтималы), паста, кесек, сұйық түрде шығарылады.

4 модуль Сабындар (2 сағат)

Сабындар, сабын өнідрісі, сабын өндірісінің шикізаттары, олардың құрамы. Сұйық майлардан қатты май алу – майларды тазалау және гидрлеу, процестің оңтайлы жағдайлары мен технологиялық схемасы. Сабынның түрлері; желімдік, ядролық, хош иісті, медициналық, май тәрізді, сұйық сабындар. Сабын өндірісінің қосалқы материалдары. Майдан алынатын сабындардың басты кемшіліктері.