Ақырыптың мазмұны. 11 страница

Покров облысы федерацияның субьектісі ретінде Россияның басқа облыстарға қарағанда бұл территорияда депопуляция ерте басталды (т.е халықтың табиғи азаюы) мұнда депопуляция терең сипатталуда, Россияның басқа облыстарында қарағанда Покров облысы тұрақты тренд өлімінің көбеюі дүниеге келуден 1990ж білінуде.

1994ж облыстағы салыстырмалы табиғи өсуд қарқыны Россияның көп региондарына қарағанда алда жеке екіме дерлік көрсеткіш.

Покров облысы туып көбеюшілік (7,3%) әлдеқашан төмен деңгейде, бұл халықтың жай ұдайы өндірісін қамтамасыз етуге де жетпейді. Егер 1990ж жиынтық коэффициенттіне туып көбеюшілікпен (балалардың орташа санының көрсеткіші, бар әйелден туатын өмірінің барлық кезеңінде) облыста 1,83 бала болды. ҚР Ж ортасында екі не азайды 0,98 . Мамандардың есептеуі бойынша туып көбеюшілік коэффициенті бірліктен кем болса, 25ж кейін (ішкі миграция сыз) халықтың өсуі екі есе азаяды, халықтың тез қартаюы. 1995ж балалар үлесі (0-15жас) халық санының 21% төмен, ал зейнеткерлердің үлесі 24%. Үйленушілердің саны азаюды, неке бұзушылар көбеюде.

Халықтың денсаулығының нашарлануына байланысты өлімінің жалпы коэффициенті 16% өсті, және келешек өмір сүруді тосу ұзақтығы азаюда. Орталық Россия аумағында Покров 5 нашар ара қатынасы 5 кіреді. Ерлердің өмір сүру ұзақтығы (56ж) әйелдердің (70ж) 1995ж елдің орташа өмір сүру кезеңінен артта қалды. (ерлер 2жыл, әйелдер 1,2жыл). 13 1995ж жастардың өлімі орташа 10% артық аудандаға қарағанда балалардың 16-10% артық «жас» ұрпақтың (15-17) 25-10% еңбекке жарамдылардың (40 жастан жоғары)

Облыстық банктен әрбір туған бала үшін лицевой счет ашылған. Әрбір балаға 2 мың руб, үшінші – 10мың руб. Оны қолданады 18 жасқа дейін, оқу, емделу, үй сатып алу үшін қолданылады. Облысты басқарушы тұңғыш бала және екінші баланың тууына байланысты, (10 мың руб) үшінші бала үшін (20мың руб). Заңда тағы басқа өзгерістер бар, олар қарыз алуда, салық және зейнетке шығу кезінде т.с.с.

Демографиялық саясаттың басты бағыттары салтанатты өмір сүру бағыттарын одан әрі насихаттау, ол үшін наркомания, таксикомания , алкаголизм, шылым шегумен күрес жүргізу. Дамыту күлк спорттық сауықтыру орындарын т.с.с.

Облыстық шараға байланысты «Россияның балалары» бағдарламасы жасауы онда аналарға, балаларға және өзінің денсаулығына жағдайлар жасау көзделген.

Жасы ұзарған адамдарға олардың денсаулығын жақсартуға қолайлы жағдайлар жасау т.с.

Өзгерістің нәтижесі. Соңғы 7 жылда негізінен демографиялық ситуация елеулі өзгеріс басталды.

Облыста халық саны түрақталды, содан кеін өсі басталды. 2002 ж 210 мың адамға (1990ж салыстырмалы 1140 мың адам) науқастың азайды . Әсіресе қан айналмы, сәтсіз оқиға, улану, жарақатттану, осылардың негізінде қаза болу азайды. Өмір сүрудің ұзақтығы облыста 2 жылға өмір сүру дәрежесінің жақсаруына байланысты туып көбеюшілік жалпы коэффициеті 11,5%, табиғи өсудің жағымды жағы 16-25%, Москва адамдардың 7-13%. Покров обл. Россияның орталық Европаның ауданында 1980ж өзіне тартудан өте жақсы орында болуы ішкі Россиялық және сыртқы мигранттардан.

Халық өсуінің қолайсық жағдайына қоғамдық және ғылыми ұйымдар, өкілетті және орындаушы ареалдар өз ойларын айтып білуіне бастады. Қалыптасқан жағдайға байланысты аудандық бастықтар демографикалық жағдайды жақсартуға көңіл аудара бастады.

Өзгерістік бұлақтары мен әдістері. Мамандармен ынтымақтастықтың негізінде «2015ж демографиялық ситуацияны жақсату бағдарламасы» жасалынды.

Бұл бағдарламада орындаушыоргандардың демографиялық жағдайды жақсартуға байланысты істер мен орындайтын міндеттер айқындалды, экономика дамыту, әлеуметтік жағдайларға көңіл бөлу, болмаса семьяларға көмек беру. әлеуметтік жемтімдікті болдырмау, семьядаға болатын кенелсіз жағдайлардың алдын алу т.с.с .

Облыста дайындалған «семья паспорт, онда семья туралы толық банк дерек қалыптасқан «семья, ана , әкелік жен баланы сақтау туралы» заң қабылданды. Осы заңда көп жеңілдік қаралған. Материалдыдқ жағдайы наша семьяға екі қабат әйелдер мен емшектегі баласы барларға ақысыз беріледі. дәрі-дәрмеке азық-түлік, емдеу және демалу орындарына беру үшін жол шығынын т.с.с. жеңілдіктер. Арнайы балалар қоры құралған , о,ан облысқық жиналысының белгілі мүшелері кіреді.

Ойланып жүргізген әлеуметтік-экономикалық инновациялық саясаттың нәтижесінде миграция азаймай келу көбейеді, региондағы жұмысссыздық азайды, еңбек ресурстарын тиімді пайдалануға байланысты. Экономикалық өсу байқалуда , халықтың өмір сүру деңгейі көтерілуде, демографиялық ситуацияны сауықтыру материалдық шығын тұрады, бюджетке түсім көбеюде., оны іске асыру , ең ақырында соған сәйкес бюджеттік шығын көбейді. Қоғамдағы моральдық қиындықтар жаққсы жағына ауысты.

Талқылайтын сұрақтар

1. Жоғарыда көрсетілген әлеуметтік демограффиялық саясат қалай әсер етті демографиялық кризистен шығу үшін?

2. Денсаулықты жақсарту және өмір сүру мөлшерін ұзарту туралы маңызды жұмыстар жеткілікті ме?

3. Покров облысының бір жолға берілуі , балалардың ай сайын берілетін жәрдем көмегі бірінші екі балаға балалардың өмір сүрудің минимум мөлшерінің жартысы, ол үшіншіге екі мөлшерлік көлеміне дүрыс таңдалған ба?

4. Жеңілдетілген салық механизмі балалар қорына қаржы беруге ынталандыра ала ма?

5. Қалай ойлайсыз, Қазақстанда демографиялық проблема бар ма? Сіздің көзқарасыңызды дәлелдейтін деректі таббыңыз.

6. Біздің облысымызда(Қазақстанның басқ облыстарында) Россия федерациясы Покров облысының демографиялық үрдісті шешуге тәжірибесін қолдануға бола ма? Өз бағдарламаңызды ұсыныңызшы.

Әдістемелік ұсыныс: семинар сабағының толық көлемде өткізу керек. Проект бойынша жұмыс тұсаукесерін бір жұма бойы өткізу керек. Тұсаукесер ықшамды және қызықты материалдарды баяндау керек, міндетті түрде ҚР-на деректеркелтіру арқылы.

Тақырып бойынша тест тапсырмаларының сұрақтарына жауап беру:

1. Әскери құрылыс қызметіне қатысты емес:

A) ғылыми құрылғымен қамтамасыз ету, Қарулы Күштерінің ұйымдастырушылық құрылымы

B) мемлекеттің қорғаныс қабілетін күшейтуге халықтың қатысу формаларын анықтау

C) Басқару органдарының жүйесін Қарулы Күштер мен оның құрылымдық бөлімшелері арқылы құру

D) мемлекеттің қауіпсіздігін қорғау тапсырмаларын практикада шешуді қамтамасыз ету

E) барлық жауаптар дұрыс емес

2.Көмір, газ, мұнай, торф, сланец өндірудің, энергетика, энергетикалық құрылғыларды өндірудің интегралды жүйесі:

A) металлургия кешені

B) құрылыс кешені

C) машина жасау кешені

D) отын-энергетика кешені

E) барлық жауаптар дұрыс емес

3.Қара және түсті металлургия, металлургиялық база салаларының интегралды жүйесі:

A) құрылыс кешені

B) отын-энергетика кешені

C) машина жасау кешені

D) металлургия кешені

E) барлық жауаптар дұрыс емес

4.Машина жасау, металл өндеу салаларының жиынтығы:

A) машина жасау кешені

B) отын-энергетика кешені

C) құрылыс кешені

D) агроөнеркәсіптік кешен

E) барлық жауаптар дұрыс емес

5.Қайта өндеу өнеркәсібінің, ауылшаруашылық машина жасау, жеңіл және тамақ өнеркәсібіне арналған машина жасау мен ауалшаруашылық техникасын шығарудың интегралды жүйесі:

A) құрылыс кешені

B) агроөнеркәсіптік кешен

C) машина жасау кешені

D) әлеуметтік сала

E) қаржы саласы

6. Құрылыс, құрылыс материалдары өнеркәсібінің, машина жасау салаларының интегралды жүйесі:

A) машина жасау кешені

B) құрылыс кешені

C) металлургия кешені

D) отын-энергетика кешені

E) барлық жауаптар дұрыс емес

ір-бірімен салалар арқылы тікелей байланысқан, бәсеке қабілеттілігінің өсуіне өзара көмектесетін фирмалардың қауымдастығы – бұл ...