АралыҚ баҚылау сҰраҚтары.

  1. Журналистік зерттеу жүргізу жұмыстарының ерекшеліктері.
  2. Журналистік тексеріске кірісу алдында орындауға тиіс шарттар. Журналистік зерттеу жүргізу кезінде жасауға болмайтын іс-әрекеттер.
  3. Журналистік зерттеу жүргізудің жанрлары.
  4. Журналистік зерттеу жанрлары. Оның типологиялық бөлінісі. Жанрлық тұрғыдан журналистік зерттеу жүргізудің өзіндік мүмкіндіктері.
  5. Журналистік зерттеу жүргізудің тарихы.
  6. Америкадағы журналистік зерттеу жүргізу. Еуропадағы журналистік зерттеу. Германия мен Италиядағы журналистік зерттеу жүргізу жанрының қалыптасуы. Қазақстандағы журналистік зерттеу жүргізу жанрының қалыптасуы мен дамуы.
  7. Ақпараттың негізгі көзі – құжат. Жеке мұрағат жүргізудің ережесі.
  8. Мәлімет сөзінің мәні мен оны сұрыптаудың тәсілдері. Интернет және журналистік зерттеу жүргізу. Жеке мұрағат ұйымдастыру жолдары.
  9. Журналистік зерттеу жүргізудің әдіс-тәсілдері.
  10. Зерттеу тақырыбын таңдау. Зерттеу жүргізудің негізгі кезеңдері. Зерттеу жүргізудің өзіндік ерекшеліктері.
  11. Журналистік зерттеу жұмысындағы құқықтық негіздер.
  12. Қазақстанның Ата Заңы. Қазақстанның Бұқаралық ақпарат құралдары туралы Заңы. Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексі. Қазақстан Республикасының Қылмыстық Кодексі. Журналистік зерттеудегі азаматық және қылмыстық істің көрінісі.

13. Журналистік зерттеу жүргізетін журналистерге кеңестер.

  1. Құқық негіздерінің қолданылуы. Жинақталған мәліметтердің толыққандылығы мен жан жақты тексерілуі. Ақпараттың заңдылығы. Бүркеншік аттың журналистік зерттеудегі қолданысы. Зерттеудің дәлелдемелік базасы. Зерттеуші журналист түрлері.
  2. Қарсы мәлімет (компромат) немесе өмір.
  3. Журналистік зерттеу жүргізу жолындағы төтенше оқиғалар тарихы. Журналистік зерттеу барысында өзге бұқаралық ақпарат құралдары журналистерімен қарым-қатынас жасаудың маңызы.
  4. Журналистік зерттеу жүргізу барысында пайдаланылатын ақпарат алу көздері.
  5. Ақпарат түрлері. Алынған ақпаратты сұрыптау, пайдаға жарату. Ақпараттың маңыздылығы. Ақпараттың қызықтылығы.
  6. Журналистік зерттеу жүргізу барысындағы арнайы ақпаратты пайдалану тәсілдері.
  7. Public relations-журналистиканың қоғаммен байланысындағы жаңа әдіс пен стиль. PR-дағы төрт деңгейлі (зерттеу, әрекет, қатынас, баға) әдіс. Ақпарат алудың жаңа бағыттары.
  8. Қазіргі журналистика және аудитория.
  9. Бүгінгі газет, журнал, радио, телевидение аудиторияларының жалпы сипаты. Тыңдарман, оқырман, көрермен талабына әсер етуші факторлар. БАҚ жеке аудиториясын қалыптастыру - негізгі мәселенің бірі. Аудиториямен байланыстағы психологиялық жайттар.
  10. Журналистік зерттеу материалдарын жариялауға дайындау.
  11. Журналистік зерттеу материалдарының түрлері. Оның жіктелісі. Журналистік зерттеу материалдарын жариялаудағы жауапкершілік. Зерттеу материалдарын беру әдістері мен тәсілдері. Аудитория сұранысын өтеу мен журналистік шеберлік мәселелері.
  12. Криминалдық репортердің жұмыс ерекшелігі.
  13. Қылмыс хроникасын жүргізу. Тележурналистика мен баспасөздегі журналистік зерттеу жанрының өзіндік ерекшеліктері, ұқсастықтары мен айырмашылықтары.
  14. Журналистік зерттеу жүргізудің тележурналистикадағы орны.
  15. Тележурналистикадағы журналистік зерттеу жүргізудің маңызы мен артықшылығы. Тележурналистің зерттеу жүргізудегі құқықтары мен міндеттері. Заңдық қолданыстар. Тележурналистің журналистік зерттеу мен басқа жанрларды араластыра пайдалануындағы шеберлігі.
  16. Журналистік зерттеу жүргізудің этикалық аспектілері.
  17. Балалармен жұмыс жасау барысында пайдаланылатын әдіс-тәсілдер. Балалар туралы репортаж. Балалар тақырыбындағы журналистік зерттеудің ерекшелігі.
  18. Журналистік зерттеу жүргізу барысындағы жеке бастың заңдық қауіпсіздік мәселелері.
  19. Журналист қызметінің заңдық негізі. Журналистік зерттеу жүргізу барысында сақталатын қауіпсіздік шаралары.
  20. Қазақ журналистикасындағы журналистік зерттеу жүргізудің ерекшелігі.
  21. Журналистік зерттеу негізі. Қазақ журналистикасындағы журналистік зерттеу жанрлары. Журналистік зерттеудің құқықтық және міндеттемелік негіздері.
  22. Орыс тілді басылымдардағы журналистік зерттеу.
  23. Журналистік зерттеу негізі. Орыс журналистикасындағы журналистік зерттеу жанрлары. Шетелдік журналистік зерттеудің құқықтық және міндеттемелік негіздері.
  24. Журналистердің әлемдік халықаралық ұйымдары.
  25. Халықаралық ұйымдардың атаулары. Олардың жұмысы. Халықаралық ұйымдардың тілші қызметіне жауапкершілігі. Халықаралық журналистердің ынтымақтастық күні. Қазақстанның халықаралық ұйымдардағы орны. Халықаралық ұйымдардың журналистік зертеудегі рөлі.
  26. Инвестергейтер-журналист зерттеушінің қоғамдағы рөлі.

40. Журналистік зерттеу әдісінің түрлері. Инвестергейтердің журналистік зерттеу ерекшелігі. Инвестергейтер-журналист зерттеушінің жұмыс жоспары. Журналистік зерттеудегі тақырып пен жанрдың маңыздылығы. Зерттеудегі мінез құлықтың ескерілуі.

  1. Әлеуметтік желілердегі журналистік зерттеу.
  2. Интернет сайттарындағы журналистік зерттеу элементтері. Жеке блогтағы журналистік зерттеу. Блогтарды журналистік зерттеулерге пайдалану. Блогтар – әлеуметтік-мәдени феномен. Әлеуметтік желідегі проза. Әлеуметтік желідегі поэзия.
  3. Кәсіби лексикондағы журналистік зерттеу.
  4. Журналистік зерттеудің жоспарланған сатыларының тиімділіктері. Экстенсивті сұқбаттың журналистік зерттеудегі қолданысы. Зерттеудегі тақырыптың маңыздылығы мен зерттелуі. Репортаждың журналистік зерттеудегі жаңаша қырлары.

45. ТВ-Публицистика – журналистік зерттеу.

  1. Журналистік зерттеу – публицистикаға қосылған жаңа жанрлардың бірі. ТВ-Публицистиканың ақпарат көздері. ТВ-Публицистиканың зерттеу жүргізу әдіс-тәсілдері. ТВ-Публицистикадағы бұқара мүддесі.
  2. Радиодағы журналистік зерттеу маңыздылығы.
  3. Радиодағы зерттеу жұмыстары: артықшылықтар мен кемшіліктер. Радиодағы диджей жұмысындағы зерттеу. Эфирдегі ұстанатын ережелер. Зерттеудегі радио тілі. Радио пішіні.
  4. Агенттіктер жұмысындағы журналистік зерттеу мүмкіндіктері.
  5. Агенттіктер бөлінісі. Жаңа типтегі агенттіктер. Агенттіктердің журналистік зерттеу жасаудағы үрдістері. ПР-агенттіктер жұмысы.

2-аралық бақылау бойынша бақылау сұрақтары:

1. Журналистика жəне қоғам.

2. Журналистің демократияны дамытудағы жəне қоғамдағы рөлін білу.

3. Журналистикадағы жаңа тенденциялар туралы білу. Ақпаратты саяси, коммерциялық жəне басқа да ұйымдардың қалай жинақтайтынын жəне қалай ұйымдастырылатынын түсіну.

4. Халықаралық ақпарат ағымы жəне оның өз еліңе ықпалы туралы хабардар болу.

5. Өз еліңнің жəне əлемдік БАҚ жəне журналистика тарихы туралы білу. БАҚ қожайындары, ұйымдары жəне бəсекелестерін білу.

6. Өз еліңдегі жəне əлемдік БАҚ заңдарын білу.

7. Журналист құқықтары мен жауапкершіліктері, журналистік этика.

8. Журналистердің шешім қабылдауда, таңдауда этикалық талаптарға сүйенуі (Бұл журналистің кəсіби ережелері Кодексінде көрсетілген жəне əрдайым маңызды).

9. Жазылған, жазылмаған кодекстер үкіметке немесе басқа да билік өкілдеріне емес,

10. оның журналистің өзі үшін қажеттілігі.

11. Этикалық мəселелердің журналистің адамгершілігіне жəне өз құқы мен жауапкершілін түсінуіне негізделуі (Мұндай түсінік журналистің демократиялық қоғамдағы рөлін сезінуге жəне журналистік жұмыс барысында адал, объективті болуға негізделуі қажет).

12. Өз елінің жəне əлемдік журналистиканың кешегі жəне бүгінгі тəжірибелері

13. Олардың ең үздіктерімен танысу.

14. Журналистердің өз елінде жəне шет елде кешегі жəне бүгінгі журналистиканың ең үздік үлгілерімен, БАҚ деректерімен танысу.

15. Еуропалық журналистерді дайындау Қоғамдастығының Тарту декларациясы.

16. Тарту, Эстония, 10 маусым, 2006 ж.

17. Еуропалық журналистерді дайындау Қауымдастығының мүшелері. Олардың қатысушыларын журналистер қоғамға қызмет етуі керек деген қағидамен оқыту немесе кəсіби дайындықтан өткізу. Саяси, экономикалық жəне əлеуметтік мəдени жағдайларды түсінуді қамтамасыз ету.

18. Барлық деңгейдегі демократияны дамыту жəне нығайтуға қолдау көрсету.

19. Жеке жəне институционалдық есептілікті дамыту жəне нығайтуды қолдау.

20. Азаматтардың мүмкіндіктерін кеңейте отырып, қоғам жəне тұлға контексінде таңдау жасау. Сонымен қатар сөз бостандығына жауапкершілікті сезіну.

21. Адамның жеке өмірін құрметтеу.

22. Ақпарат көздеріне сыни көзқараспен қарау жəне жеке мүдде қызығушылығынан тəуелсіз болу.

23. Қабылданған этикалық стандарттарды пайдалану.

24. Журналистік білім немесе кəсіби дайындықтан өткеннен кейінгі студенттер құзіреті.

25. Журналистиканың қоғамдық рөлін жəне оның даму тенденцияларын түсіну.

26. Əр түрлі БАҚ немесе нақты бір бұқаралық ақпарат құралының қоғамдық жəне кəсіби мақсатын ескере отырып, маңызды мəселелерін жəне оларды шешу тəсілдерін табу.

27. Өз жұмысын ұйымдастыру жəне жоспарлау.

28. Журналистиканың ақпарат жинау əдістерін пайдалана отырып жаңалықтарды оперативті жинау.

29. Маңызды ақпараттарды таңдап алу.

30. Ақпаратты кəсіби құрылымдау.

31. Ақпаратты белгілі бір стильге сəйкес ақпараттық формада ұсыну.

32. Кəсіби жұмысты бағалау жəне есеп беру.

33. Командада немесе редакциялық ұжымда жұмыс істеу.

34. Медиалық ұйымда штата немесе штаттан тыс жұмыс істеу.

35. Аудитория, нақты бұқаралық ақпарат құралдары, түрлі БАҚ-тың аудиториясы мен кəсіби мақсатын ескере отырып жариялауға тұрарлық маңызды мəселелерді табу құзіреті.

36. Ағымдағы оқиғаны білу жəне ол тақырыптың қоғам үшін маңыздылығын түсіне білу қабілеттілігі.

37. Сюжеттің қаншалықты маңыздылығын анықтау үшін бұқаралық ақпарат құралдарындағы мүмкіндікті білу.

38. Аудиторияны жақсы білу жəне ақпаратты беруде оның осы аудитория үшін тақырыбы мен берілу тəсілін анықтау.

39. Қоғамдық пікірді талдауға жəне пікірталасты қолдауға қабілетті болу.

40. Өз жұмысын ұйымдастыру жəне жоспарлау құзіреті.

41. Жұмыстың нақты жүзеге асатын жоспарын жасай білу.

42. Уақыт тығыз жағдайда жұмыс істей білу.

43. Күтпеген оқиғаларда жұмыс істуге бейімделу.

44. Жаңалықтарды жинау жəне ақпарат іздеудің журналистік əдістерін пайдалана отырып жылдам ақпарат жинау құзіреті.

45. Жалпы білімінің болуы жəне қоғамдық ахуалды, əсіресе экономикалық, саяси жəне əлеуметтік-мəдени мəселелерді білу.

46. Қажетті барлық ақпарат көздерін, адамдарды, анықтамалық баспаларды, деректер базасын, ақпарат агенттіктерін жəне Интернетті білу.

47. Ақпарат көздерін қалай пайдалануды жəне өзінің бақылауларын қалай ыңғайлы жəне тиімді жүргізуді білу.

48. Тексеру/қайта тексеру жəне ақпаратты жан-жақты беру тəсілдерін жүйелі түрде пайдалана отырып, сюжетке деген қызығушылықты тудыра білу қабілетінің болуы.

49. Әртүрлі тəсілдер арқылы аудиториямен өзара жұмыс істей білу қабілеті (оның ішінде жеке жəне байланыстың жаңа түрлерінің көмегімен).

50. Маңызды ақпаратты таңдай білу құзіреті.

VIII. Midterm сұрақтары:

1) Журналистік зерттеудегі мақал-мәтелдер мен астарлы ойдың, ырымдардың қажеттілігі.

2) Журналистік зерттеу жұмысының өзіндік ерекшелігі. Журналистік зерттеудегі қазақилық феномен. Журналистік зерттеудегі қолданылатын мақал-мәтелдер, нақылдар, т.б. тобы.

3) Журналистік зерттеудегі қақтығыстар туралы ақпарат беру тәсілдері.

4) Этникалық толерантты ақпарат. Кері әсердегі этникалық ақпарат. Қақтығыс туралы ақпарат беру әдіс-тәсілдері. Толеранттылық пен ксенофобияның журналистік зерттеудегі орны.

5) Халықаралық қатынас жағдайындағы журналистік зерттеу.

6) Халықаралық қатынастың мемлекет дамуына әсері және журналистік зерттеу. Халықаралық қатынас тақырыбындағы журналистік зерттеу ерекшеліктері. Халықаралық басылымдар және Қазақстанның өзге елдерге насихатталуы жағдайындағы зерттеулер. Халықаралық журналистикадағы журналист-зертттеушілерді даярлау мәселелері.

7) Журналистік зерттеу бойынша есептер.

8) Компьютерлік зерттеу. Электронды БАҚ зерттеуі. Баспасөз зерттеуі. Қорытынды журналистік сараптама.

9) Негізгі жəне қосалқы мəселелерді ажырата білу.

10) Ақпаратты дұрыстығына, нақтылығына жəне толықтылығына қарай таңдай білу.

11) Таңдап алынған ақпаратты түсіндіре білу жəне оны сəйкес (тарихи) контексте талдау.

12) Ақпаратты өнім ерекшеліктері мен ақпарат құралдарына сəйкес таңдай білу.

13) Ақпараттың шығу көзіне, аудиторияға жəне қоғамдық пікірталасқа ықпалын түсіну.

14) Ақпаратты кəсіби құрылымдау құзіреті.

15) Құрылымдаудың əр түрін пайдалана білу.

16) Нысан мен мазмұнның сəйкестігіне қол жеткізе білу.

17) Материалдарды ақпарат құралдарының ерекшеліктеріне сəйкес құрылымдау. Қолданысының қолайлылығына байланысты құрылымдай білу.

18) Баяндаудың баламалы тəсілдеріне қарай құрылымдай білу.

19) Журналистік нысан мен стильге сəйкес ақпаратты беру құзіреті.

20) Жазуда жəне ауызша сөйлеудегі шеберлік құзіреті.

21) Ақпаратты визуалды түрде бере білу (бейне немесе сызба түрінде жəне ақпаратты сөз, дыбыс жəне образдың үйлесімділігімен беру).

22) Стиль мен композицияның ерекшеліктерін ескере отырып, журналистік жанрларының ең маңыздыларын меңгеру.

23) Қажетті құрал-жабдықтармен жұмыс істей білу жəне бағдарламалық қаматамасыз ету.

24) Техникалық қызметкерлермен əріптестікте жұмыс істеу жəне техникалық құрал жабдықтардың мүмкіндіктерін білу.

25) Кəсіби жұмысты бағалау жəне оған жауапкершілік құзіреті.

26) Журналистік өнім сапасына қойылатын талаптар туралы нақты түсінік болу.

27) Жоғарыда келтірген түсініктерді негізге ала отырып, өзінің жəне өзгенің жұмыстарын сыни қарастыра білу.

28) Өз жұмысын сыни бағалауға жəне өзгелер тарапынан сынды қабылдау қабілеті жəне ықыласының болуы.

29) Ақпарат көзі, əдіс-тəсілдері жəне оның орындалуына қатысты таңдауға жауапкершілік алу жəне түсіндіре алу.

30) Этикалық стандарттарды негізге ала отырып, үдеріс пен нəтижеге жауапкершілік ала білу.

31) Қызметкерлердің жұмыстағы командада немесе редациялық ұжымдағы əріптестік құзіреті.

32) Әңгімелесудің кəсіби дағдыларын білу.

33) Сенімді əріптес болу.

34) Атқарылатын істер мен бастамаларға сенімді болу.

35) Өзінің күшті жəне əлсіз тұстарын түсіну.

36) Қарым-қатынасты (иерархиялық, демократиялық) нақты түсіну.

37) Медиа ұйымының штатында немесе штаттан тыс жұмыс істеу құзіреті.

38) Жаңашыл идеяларды енгізу жəне оны ұсына алу.

39) Өз міндетің мен құқыңды білу жəне жұмыс жағдайын сыни бағалай білу.

40) Мақсатын, қаржылық жағдайды, нарықтық ахуалды жəне медиа ұйымдардың қызмет үдерісі мен ұйымдық құрылымын білу.

41) Медиа ұйымдардағы стратегиялық талдау мен редакциялық саясатты бағалай білу.

42) Штаттан тыс қызметкер/кəсіпкер жұмысының тəжірибелік қырларын білу.

43) Зерттеудің негізгі əдістері.

44) Белгілі бір саладағы күрделі ақпаратты жинау, зерделеу, талдау жəне бағалау, сонымен қатар оны қоғамдастыққа нақты, түсінікті жəне қызықты етіп ұсына білу.

45) Журналистика тəжірибесінің шынайылығындағы социологияға тəн скептицизм (гр. skeptikos – құрастырушы, зерттеуші, сынаушы). Обьективтік шындықты танып-білу мүмкіндігіне сенбейтін, күдікке орын беретін философиялық концепция), əдіснамалық дəлдік, қаталдықты түсіне білуге үйрену.

Наши рекомендации