Экономикалық талдаудың пәні және объектісі.

4. Экономикалық талдаудың мақсаты мен оның пайдаланушылар.

СОӨЖ тапсырмасы:

Келесі сұрақтарға жауап берініздер:

1. Экономикалық талдауда пайдаланылатын экономика­лық ақпараттар жүйесі.

2. Экономикалық ақпараттардың жіктеуі.

3. Талдауға аналитикалық мәліметтер дайындау және шетелдік есеп берушілік жағдайының ерекшелік­тері.

Білімін өз бетімен тексеру үшін тестілік сұрақтар

1. Ақпараттардың (рационалды) тиімді жүйесінің маңызы неде?

а) пайдаланылатын ақпараттар көлемін қысқарту;

ә) пайдаланылатын ақпараттар көлемін көбейту;

б) қайталама ақпараттарды пайдалану.

2. Қанығушылық бойынша ақпараттардың жіктеуі:

а) 1. мәтіндік;

2. жеткілікті;

3. артық.

ә) 1. жеткіліксіз;

2. жеткілікті;

3. кескіндік.

б) 1. артық;

2. цифрлық;

3. кескіндік.

3. Функционалдық заң бұзушылық бойынша ақпараттар жіктеуі:

а) 1. кескіндік;

2. цифрлық;

3. артық.

ә) 1. жеткіліксіз;

2. артық;

3. мәтіндік.

б) 1. болжамдық;

2. нормативтік;

3. есеп-есеп берушілік.

4. Өңделу дәрежесі бойынша ақпараттардың жіктеуі:

а) 1. бастапқы;

2. аралық;

3. нәтижелік.

ә) 1. болжамдық;

2. аралық;

3. мәтіндік.

б) 1. өңделетін;

2. өңделмейтін;

5. Шетелдік есеп берушіліктегі балансты құрудың принцип­тері қандай?

а) 1. актив - өтімдіктің өсуі бойынша;

2. пассив – міндеттемелерді өтеу мерзімінің қысқаруы

бойынша;

ә) 1. актив - өтімдіктен айрылу бойынша;

2. пассив – міндеттемелерді өтеу мерзімінің өсуі бойынша;

б) 1. актив - өтімдіктің өсуі бойынша;

2. пассив – міндеттемелерді өтеу мерзімінің өсуі бойынша.

ТАҚЫРЫП. Экономикалық талдаудың әдістері мен тәсілдері

Дәріс жоспары (1 сағат)

1. Экономикалық талдау әдістерінің түсінігі

2. Абсолюттік және салыстырмалы айырмашылықтардың дәстүрлі әдістері: топтастыру, орташа шамалар, салыстыру әдісі, индекстік әдіс, орын алмастыру әдісі

3. Математикалық әдістері: математикалық статистика әдістері, эконометрикалық әдістер, корреляция-регрессиялық талдау

Әдебиеттер:1,2,5,6,8,12

Практикалық сабақтардың жоспары(2 сағат)

1-ші сабақ

1. Абсолюттік және салыстырмалы айырмашылықтардың дәстүрлі әдістері: топтастыру, орташа шамалар, салыстыру әдісі,

2. Индекстік әдіс, орын алмастыру әдісі

3. Қайта есептелген шама әдістің маңызы

4. Индекстік әдістін маңызы

2-ші сабақ

1. Математикалық статистика әдістері

2. Эконометрикалық әдістер

3. Корреляция-регрессиялық талдау

СӨЖ тапсырмасы:

Практикалық тапсырма: Кәсіпорын қызметін экономикалық талдаудың әдістері мен тәсідерін: салыстыру, қатысты және орта шамалар тәсілін, топтастыру тәсілін, индекстік әдіс, орын алмастыру әдісі, математикалық әдістерді қарастыру

СОӨЖ тапсырмасы:

Ші есеп.

Деректер негізінде саудадан түскен түсімді анықтау және орнын алмастыру әдісін пайдалана отырып, оның өзгеруіне факторлардың әсерін есептеп шығару.

Көрсеткіштер	Болжам	Нақты
1. Дүкеннің жұмыс күндерінің саны
2. Бір күндегі сағаттарының саны	10,0	9,0
3. Сатушылар саны
4. 1 сағаттағы өнімділік (мың теңге)	2,8	3,0
Саудадан түскен түсім	?	?

Қорытынды жасау.

Ші есеп.

Бір айдағы өндірілген өнім көлемін анықтау және интегралды, түзетулер енгізілген әдістерді пайдалана отырып, оның өзгеруіне факторлардың әсерін есептеп шығару.

Көрсеткіштер	Болжам	Нақты
1. Жұмыскерлердің саны
2. 1 сағаттағы өнімділігі (мың теңге)	97,8	105,6
Өндірген өнім көлемі	?	?

Қорытынды жасау

Келесі сұрақтарға жауап берініздер:

1. Экономикалық талдаудың әдістрі.

2. Кәсіпорындардың жұмыс нәтижелеріне әсер ететін факторлар және олардың жіктеуі

3. Экономикалық талдаудың дәстүрлі тәсілдері.

4. Абсолюттік және салыстырмалы айырмашылықтардың дәстүрлі әдістері: топпастыру, орташа шамалар, салыстыру әдісі, индекстік әдіс.

5. Математикалық әдістер: математикалық статистикалық әдістері, эконометрикалық әдістер, корреляциялық-регрессиялық талдау.

Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар:

1. Түзетулер енгізілген (көлемі қайта саналған) әдісінін сипаттамасы;

2. Интегралды әдісінін сипаттамасы;

3. Орын алмастыру әдісінін сипаттамасы;

4. Баланстық әдісінін сипаттамасы;

5. Индекстік әдісінін сипаттамасы.

6. Есеп шығару (есептер жинағынан).

7. Математикалық статистикалық әдістер.

8. Корреляциялық-регрессиялық талдау.

9. Есеп шығару.

Білімін өз бетімен тексеру үшін тестілік сұрақтар

1. Уақыт бойынша әрекет ету факторларының жіктеуі:

а) 1. тұрақты;

2. уақытша;

ә) 1. сандық бағалауға берілетін;

2. сандық бағалауға берілмейтін;

б) 1. негізгі;

2. қайталама.

2. Түзетулер енгізілген шама әдістері қашан қолданылады?

а) екі фактордың әсерін есептеу үшін;

ә) корреляциялық талдау үшін;

б) үш фактордың әсерін есептеу үшін.

3. Түзетулер енгізілген шама әдісі жағдайында бірінші фактордың әсерін қалай анықтауға болады?

а) ТВ-ПВ;

б) ПВ-СВ;

в) СВ-ПВ.

4. Интегралды әдіс жағдайында нәтижеге сапалық фактор­дың әсері қалай анықталады?

5. Тізбекті орын алмастыру әдісі жағдайында үшінші фактордың әсерін қалай анықтауға болады?

а) І орын – ІІ орын;

ә) ІІ орын – ІІІ орын;

б) ІІІ орын – ІІ орын.

6. Тізбектік орын алмастыру әдісі қашан қолданылады?

а) екі фактордың әсерін есептеу үшін;

ә) үш және оданда көп факторлардың әсерін есептеу үшін;

б) бір фактор әсерін есептеу үшін.

7. Факторлық талдау кезінде интегралды әдіс қай уақытта қолданылады?

а) екі көрсеткіш қосындысы нәтижесінде;

ә) екі көрсеткіш қатынасы нәтижесінде;

б) төрт көрсеткіштің қосындысы нәтижесінде.

8. Баланстық байланыстың формуласы қандай?

а) Он+П=Ок+П+ПВ;

ә) Он+П=Ок+ПВ+Р;

б) Ок+П=Он+ПВ+Р.

9. Индекстік әдіс кезінде сауда түсімі бойынша жалпы ауытқулар қалай анықталады?

10. Индекстік әдіс қай уақытта қолданылады?

а) үш фактордың нәтижеге әсерін есептеу үшін;

ә) сауда түсіміне баға мен санның әсерін есептеу үшін;

б) тауарлардыолардың ақшалай кірістерін есептеу үшін.