Азақстан тарихынан әңгімелер.

Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9 сыныптары үшін

Азақстан тарихы» пәнінен типтік оқу бағдарламасы

Түсінік хат

1. Оқу бағдарламасы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 қаулысымен бекітілген Орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес әзірленген.

2. Пәнді оқытудың мақсаты – оқушылардың білімі мен дайындық деңгейін, жас ерекшеліктерін ескере отырып, Қазақстан тарихының ежелгі дәуірден бүгінгі күнге дейінгі нақты тарихы бойынша білім беру.

3. Қойылған мақсаттарға сай пәнді оқытудың келесі міндеттері орындалуы тиіс:

1) оқушыларға Қазақстан тарихы бойынша толыққанды, жүйелі білім беру;

2) Қазақстан тарихы бойынша тарихи терминологияларды меңгерту;

3) оқушылардың тарихи фактілер мен құбылыстарды талдап-қорыту, тарихи оқиғалардың мақсаты мен мәнін анықтай білу, оның маңызын бағалай білу дағдыларын қалыптастыру;

4) оқушыларды оқытылатын кезеңдегі ғылым мен мәдениеттің көрнекті өкілдері мен саяси жетекшілердің қызметіне, тарихи оқиғаларға салыстырмалы талдау жасауға дағдыландыру;

5) оқушылардың қазақ және басқа да халықтардың мәдени мұраларына қызығушылығын қалыптастыру;

6) оқушылардың жас ерекшелігін ескере отырып, түрлі дерек көздерінен қажетті ақпаратты іздестіру арқылы өзіндік жұмыспен айналысуына мүмкіндік беру.

4. Келесі пәндермен пәнаралық байланыстар жүзеге асырылады:

1) «Дүние жүзі тарихымен»:

Қазақстан тарихы дүние жүзі тарихының құрамдас бөлігі;

Қазақстан тарихын оқытқанда көршілес мемлекеттердің тарихымен байланысты қарастырылатын ортақ мәселелерді қарастыру;

2) «Географиямен»:

Қазақстан территориясының және шекарасының анықталу кезеңі;

Қазақстан территориясында әкімшілік-территориялық реформалардың жүргізілуі;

Қазақстан территориясының ландшафты, климаты, жануарлар мен өсімдіктер әлемін, пайдалы қазбаларын зерттеген түрлі экспедициялар қызметі;

3) «Қазақ әдебиетімен»:

Қазақстанның көрнекті ақын-жазушыларының көркем шығармаларды жазуда тарихи оқиғалармен байланыстыруы;

ХХ ғасырдағы қазақ зиялыларының шығармашылықтарын білу;

4) «Орыс әдебиетімен»:

орыс ақын-жазушыларының шығармаларында қазақ қоғамының көрініс табуы;

орыс ақын-жазушыларының шығармаларындағы қазақ халқының өміріне байланысты зерттеу материалдарын білу;

5) «Бейнелеу өнерімен»:

бейнелеу өнерінің дамуы;

қазақтардың қолданбалы қолөнер туындыларының тарихы;

ХVІІІ – ХІХ ғғ. суретшілер еңбегіндегі Қазақстан тақырыбы;

6) «Музыкамен»:

музыкалық шығармалардың тарихи оқиғалармен байланыстылығы;

Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғаларды баяндауда музыкалық шығармалардың дерек көзі ретінде қызметі;

музыка өнерінің тарихы, әнші-сазгерлердің өмірі мен шығармашылығы.

5. Оқу жүктемесінің көлемі:

1) 5-сыныпта аптасына – 1сағат, оқу жылында 34 сағат;

2) 6-сыныпта аптасына – 2сағат, оқу жылында 68 сағат;

3) 7-сыныпта аптасына – 2сағат, оқу жылында 68 сағат;

4) 8-сыныпта аптасына – 2сағат, оқу жылында 68 сағат;

5) 9-сыныпта аптасына – 2сағат, оқу жылында 68 сағат.

Сынып

азақстан тарихынан әңгімелер.

(Барлығы 34 сағат, аптасына 1 сағат)

№	№	Сабақтың тақырыбы	Сағат саны	Мерзімі	Әдебиеттер, әдістемелік құралдар	Ескерту
	Тарих әлемі (2сағат)
	§	Кіріспе. Тарих пәні туралы түсінік.
	§	Тарихи жәдігерлер,оның түрлері
	Тарихқа саяхат (14сағат)
	§	Адамның шығу тегі
	§	Қазақстан территориясындағы тас дәуірі. (палеолит)
	§	Қола дәуірі
	§	Сақ тайпалары.
	§	Қазақстан территориясындағы ғұн тайпалары
	§	Қазақстан территориясындағы көне түркілер. Түрік қағанаты.
	§	Шығыстың ғұлама ғалымдары.
	§	Ұлы жібек жолы және ортағасырлық Қазақстан қалалары.
	§	Монғол шапқыншылығы. Отырар – қаһарман қала.
	§	Қазақ халқының қалыптасуы. Қазақ хандығының құрылуы.
	§	Қазақ хандары мен билері.
	§	Қазақ – жоңғар соғысы. Қазақстанның Ресейге бодан болуы.
	§	Абылай хан өмірі мен саяси қызметі.
	§	Қазақтың көрнекті ғалымдары мен ағартушылары
		Қорытындылау
	Әсемдік әлемінде. (6сағат)
	§	Қазақ халқының материалдық мәдениеті
	§	Сәулет ескерткіштері.
	§	Қазақ халқының рухани мәдениеті
	§	Қазақтың ұлттық мейрамдары.
	§	Қазақ халқының музыка өнері.
	§	Қазақ халқының наным – сенімдері.
	Қазақстан ХХ ғасырда. (6 сағат)
	§	Кеңес үкіметінің орнауы.
	§	Алаш қозғалысы. Қазақтың ұлттық зиялылары.
	§	Қазақстан Ұлы Отан соғыс жылдарында.
	§	Тың көтеру.
	§	Қазақстанда ғылым мен өнердің дамуы.
	§	Ғарышты игеру. Қазақстан ғарыш айлағы.
	Тәуелсіз Қазақстан. (3сағат)
	§	Қазақстан – егемен мемлекет.
	§	Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздері.
	§	Астана - Қазақстанның бас қаласы.
		Қорытынды қайталау.

Сынып

Азақстан тарихы

(Аптасына -2 сағат, барлығы - 68 сағат.)

№	№	Сабақ тақырыбы.	Сағат саны	Мерзімі	Әдебиеттер, әдістемелік құралдар	Ескертулер
		Кіріспе
Ежелгі адамдардың өмірі. Қазақстан териториясындағы палеолит және мезолит дәуірі . (12 сағат)
	§	Алғашқы адамдардың пайда болуы. Адамның шығу тегі туралы түсінік.
	§	Алғашқы қауымдық адамдар тобыры рулық қауымның пайда болуы.
	§	Ежелгі адамдардың кәсіптері (аңшылық және терімшілік)
	§	Қазақстан территориясы ерте тас дәуірінде. (палеолит)
	§	Қазақстан жеріндегі палеолит дәуірінің тұрақтары «саналы адамдардың»пайда болуы
	§	Қазақстан териториясында орта тас дәуірінде(мезолит)
	§	Мезолит дәуіріндегі табиғи климаттық өзгерістер
		Жануарлар әлемімен өсімдіктер дүниесіндегі өзгерістер.
		Қазақстан териториясындағы мезолит дәуірінің тұрақтары
		Микролиттердің пайда болуы, садақпен жебені ойлап табу
		Мезолит дәуіріндегі алғашқы адамдардың қоғамдық өміріндегі өзгерістер
		Қорытындылау
	Қазақстан териториясындағы неолит және энеолит дәуірі. (5 сағат)
	§	Қазақстан территориясы жаңа тас дәуірінде( неолит)
	§	Қыш өндіру кәсібінің пайда болуы,тоқыма өнері,тастан сүйектен еңбек құралдары.
	§	Қазақстан территориясындағы неолит дәуірінің тұрақтары
	§	Қазақстан территорясындағы энеолит дәуірінің тұрақтары.Діни наным сенімдерінің пайда болуы,өнердің тууы.
	§	Қорытындылау
Қола дәуіріндегі Қазақстан (7 сағат)
	§	Қола дәуірінің негізгі сипаты
	§	Андрон мәдениеті туралы мәлімет
	§	Андрондықтардың шаруашылығымен тұрмыс баспанасы
		Қола дәуірі тұрғындарының қоғамдық және мәдени өмірі
		Беғазы – Дәндібай мәдениеті
		Қола дәуіріндегі адамдардың қоғамдық құрылысы
		Қорытындылау
	Ерте темір дәуіріндегі Қазақстан(10 сағат)
	§	Қазақстан аумағындағы сақтардың тайпалық одақтары,сақтар туралы алғашқы деректер
	§	Сақ тайпаларының қоныстануы
	§	Сақтардың тәуелсіздік үшін күресі
		Александар Македонский әскеріне қарсы сақтардың күресі
	§	Көшпелі мал шаруашылығының пайда болуы
	§	Дәстүрлі мал шаруашылығындағы көшіп қону,маусымдық жайылым түрлері
	§	Сақтардың шаруашылығы мен тұрмысы
		Сақтардың діни наным-сенімдері
		Сақтардың қоғамдық құрылысы,сақ қоғамындағы билеушілердің рөлі
		Қорытындылау
	Ерте темір дәуіріндегі Қазақстан аймақтары (7 сағат)
	§	Ерте темір дәуіріндегі орталық Қазақстан. Сарыарқа-Ұлы дала Сарыарқа тұрғындары-аргипейлер,исседондар
	§	Тасмола археологиялық мәдениеті «Мұртты» қорғандар
	§	Ерте темір дәуіріндегі Солтүстік Қазақстан, табиғи климаттық ерекшеліктері
	§	Солтүстік Қазақстан тұрғындары шаруашылығы,мал шаруашылығы және оның ерекшеліктері
	§	Ерте темір дәуіріндегі Шығыс Қазақстан, табиғи-климаттық жағдай және елді мекендер.
	§	Ерте темір дәуіріндегі Оңтүстік Қазақстан және Жетісу, табиғи-климаттық жағдай және елді мекендер.
	§	Қорытындылау
	Қазақстан аумағындағы ежелгі мемлекеттер. (15 сағат)
	§	Үйсін тайпасы, үйсіндер туралы жазба деректер.
	§	Үйсіндердің қоғамдық құрылысы.
	§	Үйсіндердің шаруашылығы мен тұрмысы.
	§	Үйсіндердің салт-дәстүрі мен діни наным-сенімдері.
	§	Қаңлылар. Қаңлылар туралы деректер.
	§	Қаңлылардың қоғамдық құрылысы. Археологиялық ескерткіштері.
	§	Қаңлылардың шаруашылығы мен тұрмысы
	§	Қаңлылардың мәдениеті мен діни сенімдер.
	§	Ғұндар тарихы .Ғұн мемлекетінің қалыптасуы.
	§	Халықтардың ұлы қоныс аударуы
	§	Ғұндардың шаруашылығы,тұрмысы
	§	Ғұндардың қоғамдық құрылысы мен мәдениеті. «Полихромдық стиль»
	§	Сармат тайпаларының орналасуы, қоғамдық құрылысы.
	§	Сарматтардың шаруашылығы мен тұрмысы.
		Қорытындылау
	Қазақстан көшпелілерінің мәдени жетістіктері. (8сағат)
	§	Ерте көшпелілер дәуіріндегі Қазақстан халықтарының мәдениеті
	§	Сақтардың материалдық және рухани мәдениеті,
		Сақтардың археологиялық ескерткіштері
		«Мәдени мұра» бағдарламасы аясында сақ қорғандарын кешенді түрде зерттеу.
	§	Үйсіндер,қаңлылар,ғұндар,сарматтардың археологиялық ескерткіштері«Полихром стилі»
		Көшпелілердің киімдері,қару жарақтары
	§	Көшпелілер өркениетінің әлем мәдениетіне қосқан үлесі,мәдени қатынаста Ұлы жібек жолының ролі
	§	Ежелгі адамдардың антропологиялық сипаты
	Қорытынды. (3сағат)
		Тарауды қайталау.
		Бөлім бойынша қайталау
		Жылдық қорытынды

Сынып