Дизайн жобалаудың негіздері. Жобалау іс-әрекетіндегі дизайнерлік принциптердің пайда болуына ықпал жасайтын оқиғалар.
Дизайнды жобалаудың ерекшелік түрлері- жобалау субъектісі, объектісі, іс- әректті атқару формасы, шығармашылық бағыты, жобалау объектісінің морфологиялық түрі. Дизайнды жобалаудың ерекшелік түрлерін болашақ дизайнер; жобалау субъектісін, объектісін, іс-әректте атқару формасын, шығармашылық бағытын, жобалау объектісінің морфологиялық түрін білуі қажет. Мысалы, графикалық дизайнда жобалау объектісінің морфологиялық түрі «жазықтық» деп берілген. Жазықтық екі өлшемді формат А4, немесе материалдағы банер, екі өлшемді жазықтықтағы пенопластан ойылған қаріп, т.б. болады. Суретші-конструктор - дизайнерінің киімді жобалау субъектісі болып, оның мазмұнды атқарған ісәрекеттері жатады. Оған алғашқы нобайдағы іздестірген суреттерінен бастап, оны практика жүзінде іске асырудағы эксперименттік жұмыстарының нәтижесімен аяқтауы керек. Өнеркәсіптік дизайнның жобалау объектісі- машина, приборлар, тұрмыстық заттар, жиhаз, киім дизайны атқару. Іс- әректтік формасы; құрал-жабдықты және өнеркәсіпті, көлік, ғылым, мәдени- тұрмыстық секторды қамтамасыз ету. Шығармашылық бағыты; Типтік нақтыланған және тираждалған шешімдер қабылдау. Жобалау объектісінің морфологиялық түрі; материалда көлемде және олардың визуалды пластикалық трактовкасы болып табылады.
Дизайн –әлемдегі заттарды жобалау іс әрекет түрі. Дизайнның негізгі мақсаты заттарды тиянақтау, оны пайдалануды ыңғайлы және жеңіл, машина жүргізуді жеңілдету сияқты, эстетикалық ықтал ортасын әдемі құру. Дегенмен, суретші-жобалаушы- дизайнердің заттары мен бұйымдары өнеркәсіптік жүйеде өндіруде бірінші орынға ие болуы тиіс. Демек, суретші жобалаушы-дизайнердің мақсаты; адамдардың қоршаған ортасын тұрмыста, өндірісте алдын ала перспективалық жобада жасауды ұйымдастыру, заттың жобасын ғылыми негіздеу. Қорыта айтатын болсақ студенттерге кесте түрінде берілген жұмыстар тез қабылданатындықтан осындай вариантты ұсынуды жөн көрдік. Студентке алдымен сөзбен айтылып, әр кестені мұқият қарап шығу көзделген. Кестедегі сөз тиянақты және санаға қонымды қабылданатындықтан ұсынылып отыр. Бұның бәрі іс тәжірибеден қорытылып алынған.
Бір-бірінен өзгеше, химиялық қондырғылар, жабдықтар, көлік құралдары, Кеңселік жабдық желісі станочные қаншама өндірістік интерьерлер тұрғын үйлерді, күнделікті үй заттары, тұрмыстық радио және т. 2-т., олардың бәрі бір жалпы Тарапқа дизайнерді бар, соның арқасында және қызмет объектілері болып табылады: Олар қоғамдық өндіріс процесінде туындайтын болса. Бұл сөз пәндік ортасы болып адамды құрайды. Өнеркәсіп өндірісі, қоғамда үстемдік, тұтыну қасиеттері бар өткізу мен үнемділігін есепке алуға тиіс, онда жасалған өнімдердің түсетін әрбір саласына заңдар, конструкциялық материалдың заңдылықтарын және т. заңдылықтарын отырамыз, сондай-ақ дизайн.
Дизайн бастапқы, нақты қасиеттері құрады. Бұл оның бүкіл тарихы дәлелдеп жатыр және қазіргі заманғы мүмкін. Қашан келеді, яғни белгілі бір рухани күтіп-ұстау, түсіндіретін шындық ретінде қарауға тырысады, онда өндіріс процесінде бекітуге дизайны құру маңызды жағымсыз салдарларға келеді: тұтыну қасиеттері бұйымдар мен халық шаруашылығында шығынға қойылатын кері әсер етуі. Осының салдарынан біздің социалистік қоғамдық құрылысқа және идеологиялық жанама залал жазылады.
Өнеркәсіп өнімін жобалау үрдісіне дизайнерское жобалау - бұл кешенді элементі. Алайда, ал кейде тек белгілі бір бұйымдарды тұтастай алғанда өнеркәсіп салаларын және топтармен де істің бар, ал бастап дизайнер өнеркәсіптік өнімнің жекелеген өнімдер. Кез келген бұйымдар жасауға тәжірибесі көрсетіп отырғандай, жобалау алдындағы әзірлеу сатысындағы қазірдің өзінде тартылуы тиіс. Әрине, біздің болашақ қоғамымыздың қатысты қатысушы барлық шешімдер қабылданатын дизайнерлер қатысуынсыз көрсеткішті дүниесі туралы бізге мүсіркеу тура келеді.
Осындай міндеттерді одан әрі түсінуге дизайнерді үрдісі қазіргі өнеркәсіп өндірісті мамандандыру қайшы келеді деп көрінуі мүмкін. Бірақ тұтастық ретінде қол жеткізуге бағытталған және ең алдымен пішін мен функциялары неғұрлым қолайлы әсер осындай бұйым дизайнерді қызметін қамтамасыз ететін адам организміне арналған бірлігін, атап айтқанда сезім мүшелері адамды құрайды.
Жиырмасыншы жылдары алғаш рет болған еді, оны дайындау бағдарламасы қазіргі қоғамның ерекшелігін ескеру керек болатын табиғи ортаны біртұтас ізгілендіру өнерк сібі дамыған тапсырманы Баухауз тұжырымдама жасады, дизайнер әмбебаппен ең дизайнының түрлі салаларда айналысады. Алайда бүгінде бүкіл әлемде басқа жолдары дизайны бойынша дамып келеді. Ол өзінің шығармашылық қабілеттерін бірдей қолдануға мүмкін деген ой жұлдызы барған қазіргі дизайнер бас тартқан барлық облыстарда көрсетті.
Болашақта тағы да артық болады, бұрынғысынша тұтастығын қамтамасыз етуге болады, әлі күнге дейін барлық мамандануы, дизайнер бұрынғысынша үйлестірушісі дизайны душар болған қарапайым болады бұйымдар.
Дизайнер және одан әрі жұмыс жобалау мен дайындау және бұйымдарды жоспарлауға, жекелеген жеке міндеттеріне эскизном қарсы тұратын болады: неғұрлым қолайлы және мағынасын түсінған зат пен арасындағы қатынастарды жасау еді ғой оның мақсаты - адам. Бірақ дизайнер - атап айтқанда, өзінің оқуы барысында белгілі бір өндіріс салаларының белгілі бір топтар, проблемаларымен танысуға тиіс болады - Жақыиырақ дайындау. Енді осы мағынада дизайнер универсал болашақ жоқ.
Дизайнерлер өз көрінісін тапқан отандық және шетелдік тәжірибе, көптеген жарияланымдар туралы, шығармашылық процестің өзіндік ерекшелікке дизайнында b екенін дәлелдейді. Деп түсіну керек, ал ол көркемдік сапасы, яғни жұмыс істейтін ұтымды ұйымдастыру құрылымын тікелей әсері дизайнының сапасын растайды емес бұйымдар; біртұтас көзқарас тұрғысынан тұтынушының алдында оған бұйым ретінде қабылданады да, іс жүзінде қалай арқасында бастап пайдалы болып табылады. Бұл мәселе арналған көлемді екі әсіресе әдебиет бірі деп керек жақсы және шағымдағы жұмыстар: 2-баптан қ. Д. Рамса және мәтініндегі "әмбебап Дизайнерское экскаватор жобалау" X. гизаға Райсмана және жүйесі "тұрмыстық радио аппаратурасына".
Олардың бар екендігі және олардың арасындағы өзара орналасуы жөнінде нақты бұйымдарды жобалау дизайнерского көрініс табады, бөлшектерімен және тораптарымен жұмыс процесінің нәтижесі. Тепе-тең емес нақты пән ретінде түсіну керек және құрылымына, оның мәні, оның 'функциясы ханшайымы бейнеленген картина, көркем, іс жүзінде рухани бейбітшілікке қатынасы; бастапқы мағынасы оның эстетикалық әсері тұрады. Практикалық мәні, кескіндемеші, картина функциясын орындайтын емес ұйым болып табылмайды және тікелей практикасын ең шындықтың гармониямен тікелей қалыптастырады. Әрине, сурет бейнелеу мүмкін аспаптарға, құрал-саймандарға, азық-түлік өндірісі - интерьерлер, ғимараттар және т. 2-т. богеп тастау мүмкін, бірақ бүл принципті екі процестерді арасындағы айырмашылық үлгі пайда болуды объектілері: көркем бейнелеу арасындағы қызметімен және дизайны бар.
Үлгі пайда болуды болмыс табиғи ортаны құруға бағытталған, осы үдерістердің тікелей көшірмелеуге жарамды бірі - нақты бір адамның көркем рухани қатынастарды бейбітшілікке. Шындығында, материалдар, бояу, кенеп, сол, құрылымын, рама мен т. д. Сондай-ақ мүмкін. Бірақ бүл шындық ретінде әрекет етеді, бейбітшілікке тікелей көрінісі ретінде емес, жай ғана материалдық нысаны ретінде емес, іс жүзінде мағынасын түсінған жарамдылығына, адамның рухани ұстау эстетикалық қатынастар ең эстетикалық нысаны.