Анаттандыратын баға деңгейі арасын; Сұраныс бағасын
Б
Баға деңгейі жоғарылап,өндіріс көлемі төмендеген жағдайда жиынтық сұраныс және жиынтық ұсыныстың өзгеруі: Жиынтық ұсыныс қисығы оңға жылжиды/ Жиынтық сұраныс қисығы солға жылжиды/ Ұсыныс қисығы жылжидыБарлық экономикалық жүйелерді қалыптастырудың негізгі мәселелері: Тұтынушының ұсынысы/ Өндірісті ұлғайту/ Тауарлы шаруашылықты күшейту
Бағалар деңгейі мен ұлттық өндіріс көлемі арасындағы тәуелділікті көрсететін AS қисығын неше топқа бөліп қарастыруға боладыкейнсиандық кесінді (қысқа мерзімді кезең) , аралық кесінді, классикалық кесінді (ұзақ мерзімді кезең) кезең)
Бағалар индексі өскенде: Өмір сүру деңгейі төмендейді, Нақты ЖІӨ кемиді,Тұтыну «қоржынының» орташа бағалары өседі
Банк жүйесінің бірінші деңгейінде мыналардың қайсы жатады: орталық немесе ұлттық банк, ұлттық банк , ОРТАЛЫҚ БАНК
Банк жүйесінің бірінші деңгейіне мыналардың қайсысы жатады В) Коммерциялық банк Д)Ортақ немесе Ұлттық банк Е)Ұлттық банк
Биржаның негізгі қызметтері; Сатушылар мен сатып алушыларды бір-бірімен кездестіреді. Бағалы қағаздардың багамын анықтау. Сатушылар мен сатып алушылардың бір-бірімен кездесуіне жағдай жасау, бағалы қағаздарды өткізу және капиталдың неғұрлым пайдалы саласына карай ауыстыру,
В
Валюта бағамын белгілеу эдісі: Тағайындалатын валюта бағамы ,Еркін немесе тағайындалатын валюта бағамы , Еркін валюта бағамы
Bалютаның еркін айналымдағы бағамына не әсер етедітұтынушы талғамының өзгеруі, табыстың салыстармалы азаюы, бағаның салыстырмалы өзгеруі
Д
Дедукция: Жалпы функционалды бөлшектеу әдІстері; Экстраполяция (болжау), баланстық; Фактілерден теорияны бөліп қурастыру.
Дж. Китчиннің «қысқа мерзімді» толқындарының себептері мен ерекшеліктері: Алтынның әлемдік қорының тербелісіні/ ЖҰӨ нің,инфлияцияның, жұмысбастылықтың тербелісіне әкеледі/ Халықтың әлеуметтік жағдайларының жақсару тербелісіне әкеледі.
Е
Eгер қолда бар табыс көлемі төмендесе, онда: Қолда бар табыс көлемінің төмендеуі пайыз мөлшерлемесінің өсуі әсерінен, нәтижесінде үй шаруашылығының байлығы, соның әсерінен оның тұтынуы да азаяды, Тұтыну шығындары да, қор жинау көлемі қысұарады, Тұтыну шығындары және қор жинау өзгермейді
Eркін айналым бағамының кемшілігі: сауданың нашарлауы, белгісіздік, тұрақсыздық
Eркін валюта бағамы әдісінің ерекшелегі: Bалюта бағамын валюта нарығы анықтайды, Bалюта жетіспеушілігі автоматты түрде жойылады, Bалюта бағамын ұлттық банк тағайындайды
Егер ақшаның номиналды құны өзгермей ал тауарлар мен қызметтер екі есе өссе онда ақшаның сатып алу қабілеті: Азаяды/ Екі есеге төмендейді/ Төмендейді
Егер пайыз мөлшерлемесі төмен болса, онда: инвестициялар жоғары болады; күтілетін пайдалылық мөлшері төмендейді; тауарға сұраныс ұысыныстан жоғары болады
Егер экономика бүтін жүйе ретінде зерттелсе, онда бұл талдау аталады: Нормативті.Макроэкономикалық. Орталыктан жоспарлау.
Егерде баға деңгейі жоғарыласа, ал өндіріс темендесе: Жиынтық сұраныс қисығы солға жылжиды.Ұсыныс қисығы жылжиды.Жиынтық ұсыныс қисығы оңға жылжиды.
Еңбек өнімділігін арттыру, капиталды тарту және табиғи қорларды пайдалану арқылы өндіріске басқа қосымша факторларды қоспай экономиканы өсіу: қолданылатын ресурстар сапасының өсуі, интенсивті өсу, ресурстарды пайдалану әдістерін жақсарту.
Еркін айналым бағамының кемшІлігі:БелгІсіздік,Түраксыздық,Сауданың нашарлауы
Ж
Ж¥Ө-ді өлшеудің тәсілдері: шығындар бойынша; қосымша кұн бойынша;
Жұмыссыздыктьщ себептері:жұмыс орнын жоғалтпау; еңбек нарығында алғаш пайда болуы; жұмыстан өз еркімен кету
Жұмыссыздыктьщ себептері: жұмыс орнын жоғалтпау; еңбек нарығында алғаш пайда болуы; жұмыстан өз еркімен кету
Жай ұдайы өндіріс: Өндіріс процесінің көлемі мен ауқымы үзіліссіз өзгермеген жайын/Игіліктер өндіру, қызмет көрсету саласы жатады/ Материалдық өндіріс саласы өмір сүру жұмыс істеу үшін қажетті игіліктер.
Жалпы ақша массасы әрқашанда үлғаяды, егер коммерциялық банктер:Салымдар бойынша қолма-қол жэне қолма-колсыз ақшаларды төлей бастаса; Құнды қағаздарды халыктан сатып ала бастаса; Халыққа ұсынатын несиенің көлемін ұлғайтса
Жекешелендіру саясаты: эмиссиялық іс –әрекетті өзгерту арқылы жиынтық сұранысты реттеуге бағытталған саясат; бюджеттік саясат; толық жұмыспен қамтуға жету, ЖҰӨ-нің көлемін өсіру, инфляцияны төмен деңгейде ұстап тұру мақсатымен елде экон-қ жағдайға бақылау жасау үшін жасайтын үкімет іс-әрекеті.
Жер бағасы жүзеге асады:Жерге ұсыныс арқыл/ Бөлу және рента өлшемі арқылы/ Жерге сұраныс арқылы
Жер рентасы: жер мөлшері, жердің бағасы, жерге төлем.
Жеткіліксіз жиынтық сұранысы көрсетеді: Құрылымдық жұмыссшдыктың төмендеуін.Жасырын жүмыссыздықтың өсуін.Циклдық жұмыссыздықтың өсуін.
Жиынтык ұсыныс кисыгыныц кочгалысы байланысты: A)Фирмаларға салынатын салык деңгейінің өзгеруінеC)Ресурстар багасынын өзгеруінеН) Өндіріс технологиясының озгеруіне
Жиынтық (жалпы) табыс тең: Экономикалық өнімдердін жиынтыгына,/ ТҮӨ-нің табысына./Өндірушілердің пайда ретінде алатын теңгелерінің сомасына.
Жиынтық сұраныс қисығы жоғарылайды, егерде: Өндіргіш күштер жоғарласа. Солға - төменге (азаюы). Оңға - жоғары (өсуі).
Жиынтық сұраныс құрамы:Тұтынатын тауарлар мен қызметтерге сұраныс, тауарлар мен қызметтерге мемлекеттік сұраныс, инвестициялық тауарларға деген сұраныс
Жиынтық сұраныс өзгеруін сипаттайтын MV=PY теңдеуінде: P – экономикадағы баға деңгейі , M – ақша айналымы,Y – нақты өнім шығару көлемі
Жиынтық сұранысқа әсер ететін бағалық емес фактор: Cалық, Тауардың арзандауы , Тұтынушылар әл-ауқаты
Жиынтық сұранысқа әсер ететін бағалық емес фактор: Cалық, Тауардың арзандауы, Тұтынушылар әл-ауқаты
Жиынтық сұранысқа эсер ететін бағалык емес фактор:Валюталық бағам ауытқулары;Салық;Тұгынушылар әл-аукатЖиынтық сұраныстың анықтамасы: өндірілген өнім саны мен бағаның жалпы деңгейінің арасындағы тәуелділік ,сатып алушының сұранысы ,әрбір берілген баға денгейінде сатып алатын тауарлар мен көрсетілген қызметтер санын көрсетедІ.
Жиынтық сұраныстың анықтамасы.В)Өндірілген өнім саны мен бағаның жалпы деңгейінің арасындағы тәуелділікД)Cатып алушының сұранысыЕ)Әрбәр берілген баға деңгейінде сатып алатын тауарлар мен көрсетілген қызметтер санын көрсетеді
Жиынтық сүраныс қисығы көрсетеді: Өндірілген нақты ЖҮӨ мен баға деңгейі арасын; Тугынушьшарды қанағаттандыратын баға денгейі мен өндірушілерді
Жиынтық сүраныс өзгеруін PY сипаттайтын MV: Р - экономикадағы баға деңгейі;М - экономикадағы ақша мөлшері; Ү - нақгы өнім шығару көлемі
Жиынтық сүраныстың анықтамасы:әрбір берілген баға деңгейінде сатып алатын тауарлар мен көрсетілген қызметтер санын көрсетеді;сатьга алушының сұранысы;өндірілген өнім саны мен бағаның жалпы деңгейінің арасындагы тэуелділік
Жиынтық ұсыныс - бұл: Берілген бага деңгейі кезінде коғам масштабында ұсынылган тауар жане қызмет саны; Баға мен өнім көлемі арасындағы тікелей байланысты білдІреді; Экономикада өндірілген дайын тауарлар мен қызметтер мөлшерінің жалпы саны
Жиынтық ұсыныс қисығы төмендегі байланысты көрсетеді: оңға – төменге(өсуі), солға – жоғары(азаюы), нақты түрде тұтынылған ж/е өндірілген ЖҰӨ көлемі арасындағы
Жиынтық ұсыныс қисығындағы кейнсиандық бөлік:Аралық сызықпен. Горизонталды сызыкден берілген. Баға мен сату көлемінің арасындағы тікелей тәуелділікті
Жиынтық ұсыныс қисығының қозғалысы байланысты:1.Фирмаларга салынатын салық деңгейінің өзгеруіне2.Ресурстар бағасының өзгеруіне3.Өндіріс технологиясының өзгеруіне
Жиынтық үсыныс қисығындағы кейнсиандык бөлік:¥сыныс қисығының өз бойымен жылжуынан көрІнеді.Теріс сызыкпен берілген.Қисық сызықпен берілге
Жиынтық шығындардың өсуі инфляцияға лып келеді, егерде: жиынтық ұсынысқа байланысты, экономика толық жұмысбастылық деңгейде дамыса, жұмыс күші саны өссе.
Жұмыс күші құрамынан шыққандар:Шетел азаматтары, Жұмыс іздеуден күдер үзгендер, Зейнеткерлер
Жұмысбастылар категориясы: Жұмыспен қамтылғандар, Толық емес жұмыс күн жұмыс істейтіндер, Толық емес жұмыс апта жұмыс істейтіндер
Жұмыс күші құрамынан шыққандар: Жұмыс іздеуден күдер үзгендер ,Жұмыс істеуге қабілеті барлар, бірақ кейбір себептермен жұмыс істей алмайтындар ,Зейнеткерлер
Жұмыс күші құрамынан шыққандар: Шетел азаматтары, Жұмыс іздеуден күдер үзгендер, Зейнеткерлер
Жұмысбастылар категориясы: Жұмыспен камтылғандар ,Толық емес жұмыс күн жұмыс істейтіндер ,Толық емес жұмыс апта жұмыс істейтіндер
Жұмысбастылар категориясы: Жұмыспен қамтылғандар, Толық емес жұмыс күн жұмыс істейтіндер, Cтуденттер
Жұмыссыздыктьщ себептері: жұмыс орнын жоғалтпау; еңбек нарығында алғаш пайда болуы, жұмыстан өз еркімен кету
Жұмыссыздықтың себептері: еңбек нарығында алғаш пайда болуы,ижұмыс орнын жоғалту, психологиялық дамуы
Жұмыссыздықтың түрлері: құрылымдық, циклдік, фрикционды
ЖҰӨ-ді өлшеудің тәсілдері: шығындар бойынша. қосымша құн бойынша.табыстар бойынша
Жұмыссыздықтың табиғи деңгейі:Жұмыспен толык камтылған жағдайда жұмыссыздықтың белгІлі бір деңгейіндегі кажетті жэне заңды процесстер; Толық жүмысбастылық кезІнде фрикциондық жэне кұрылымдық жүмыссыздыктың қосындысы; Экономикалық толық жүмыс бастылық жағдайда дамыса ғана.
Жылдық есептеудегі Ж¥Ө өзгеруінің қарқыны жоғары болса онда-ол: ӨндіргІштІң өсуі./ Экономикалық өсу./ Жалпы ішкі өнім.
ЖІӨ өлшеу әдістері: Шығыс
Жалпы ішкі өнімнің құрамына кірмецді: мемлекеттік трансферттік төлемдер
ЖІӨ дефляторы: Пааша индексі формуласымен есептеледі
Жиынтық сұрансы қисығы: Баға деңгейінің динамикасына қарай жиынтық ұсыныстың өзгерісін көрсетеді
Жоспарланған шығыдар: E=C+I+G+Xn
Жұмыс күші қамынан шыққандар: жұмыс істеуге қабылеті барлар, бірақ кейбір себебтермен жұмыс істей алмайтындар
ЖІӨ-де ескерілмейтін үй шаруашылықтарының шығындары: жаңа үйді сатып алу, жаңа қаламсапты сатып алу шығыны
ЖІӨ бұл:дайын тауарлар мен қызметтердің бір жылдағы нарықтық құны
Жиынтық ұсыныс:берілген баға деңгейі кезінде қоғам масштабында ұсынылған тауар және қызмет саны
Жиынтық сұраныс құрамы: тауарлар мен қызметтергемемлекетіік сұраныс
Жиынтық сұраныстың құрамды бөліктері: таза экспорт, тұтыну сұранысы
И
Игіліктерге міндеттелінген жүкті нақты бақылау құқығы: Басқару құқығы/ Иелік ету құқығы/ Қауіпсіздік құқығы
Игіліктерді пайдалану нәтижелеріне иелік ету құқығы: Пайдалану құқығы; Егемендік кұкығы; Табысты алу құқығы.
Инвестиция динамикасын анықтайтын факторлар: Пайыз мөлшерлемесінің өзгеруі; Жиынтық табыс динамикасы; Нақты пайыз мөлшерлемесі
Инвестиция динамикасын анықтайтын факторлар: Д)Жиынтық табыс динамикасы Үй шаруашылығының табысы, Үй шаруашылығында жиналған байлық
Инвестициялар тұрақсыздығының негізгі факторлары: ЖҰӨ циклдік ауытқулары, әлеуметтік
Индукция ұғымы: Фактілерден теорияны талдап кұрастыру.Экономикалық теорияны абстракциялық қарастыру.Жеке фактілерден жалпы қорытынды шығару
Инфляция зардаптарының жағымсыз жақтары: капиталды өндірістің нақты саласынан айналым саласына шығару, халықтың тіршілік деңгейінің төмендеуі, кәсіпкерлік қызмет деңгейінің құлдырауы
Инфляция жағдайында кейбір бағалар: жылдам өзгереді, өзгермейді, баяу өзгереді
Инфляция келесі себептермен байланысты, ең маңыздысы; Тауарлар мен қызмет өндіру көлемінің кысқаруы, тауар тапшылығы. Өндіріс шығындарының өсуі, яғни шикізат, материалдар, жалақы шығындарының өсуі.Ж¥Ө-ң төмендеуіне мемлекеттік бюджетінің тапшылығын.
Инфляция кешенді себептерден туындайды, олардың ең маңыздылары:Айналымдағы ақша көлемінің бұзылуы/ Тауарлар өндіру мен қызмет көрсету көлемінің қысқаруы, тауар тапшылығы/ Мемлекеттің бюджет тапшылығы , шығындардың түсімдерден асуы.
Инфляция себептері: мемлекеттік шығындардың өсуі негізінде болатын мемлекеттік бюджетінің тапшылығы; жиынтық сұраныс пен жиынтық ұсыныс арасындағы тепе-теңдіктің бұзылуы; өте жоғары салық деңгейі
Инфляцияға қарсы саясат: Бағаны реттейтІн мемлекеттің бақылауы; Мемлекеттік реттеу құралдары; Макроэкономикалық талдау.
Инфляцияға қарсы фискалды саясат ерекшелігі:Cалық пен мемлекет шығындарының көбеюін , Cалық салу деңгейін арттыру, Мемлекеттік шығындарды азайтып, салық салу деңгейін арттыру
Инфляцияға қарсы фискалды саясат ерекшелігі:1.Салық салу деңгейін арттыру2.Мемлекеттік шығындарды қысқарту3.Салық механизмі қолданылмауы
Инфляцияның әлеуметтік зардаптары : Халықтың сатып алу қабілеті төмендейді ,Өмір сүру деңгейі төмендейді ,Ұлттық табыстың қайта бөлінуі
К
К.Жуглярдьщ орташа толқындарының себептері мен ерекшеліктері: Ақша айналысындагы өзгерістер, кердиттік жүйенің мәселелеріне./ ЖҮӨ-нің тербелісіне инфляцияға, жұмыссыздыкқа әкеледі./ Халықтын әлеуметтік жағдайларының төмендеуіне әкеледі.
Капитал айналысы: Капиталдың шеңбер айналымының үнемі кайталануы жэне жаңаруы./ Капиталдың өндіріс жэне айналыс саласындағы қозғалысы./ Капиталдың айналыс саласына өтуі.
Капиталдың түріне негізгі жэне айнымаяы болып бөлінуіне тән: Тауарлы ақша; Тауарлы; АқшалаЙ.
Капиталдың үзіліссіз және айнымалы болып бөлінуіне тән белгілер: Тауарлы/ Тауарлы ақша/ Ақшалай
Капиталдың шекті өнімі сипаттайды: қосымша капитал бірлігін қолданғанда өнім шығарудыңқаншалықты өзгергенін , қосымша капитал бірлігін қолданғанда өнім шығарудың өсімшесін, қосымша капитал бірлігін қолданғанда өнім шығарудың қаншалықты өскенін
Кейнс кресті бейнелейді: Мемлекет араласуы арқылы жалпы тепе-теңдікке жету мүмкіндігін; Тауарлар мен қызметтер нарығындағы тепе-теңдікті; AD-AS үлгісін қысқа мерзімдік макроэкономикалық талдауға қолдануды
Кейнс кресті бейнеленеді: номинал пайыз ставкасымен анықталатын тепе-тендік, тепе-теңдік тауарлар мен қызметтер нарығындағы өндіріс технологиясына байланысты, қаржы нарығындағы тепе-тендікті
Кейнстік көзкарасты жақтаушылар пайымдаудың жолын ұсынады: Белгілі бір уакыт аралығында кейбір бағалар өзгеруге бейім емес ,Инвестиция нарықты тепе - тендік жағдайға әкелетін құрал деп жорамалдайды ,Кейбір баға аз өзгермелі дегенге жол береді
Кейнстік үлгіде:Макроэкономикалық саясат белсенді, Фискалды саясат макроэкономикалық тұрақтандырудың ең тиімді кұралы , Негізгі теңдеу У = C+I+G+Nx
Кейнстік үлгіде:Монетарлық саясат макро экономикалық тұрақтандырудың ең тиімді құралы, Бағалар, жалақы және пайыз мөлшерлемесі икемді, Макроэкономикалық саясат белсенді
Кузнецтің экономикалық цикл типтерінің ұзақтылығы: 18 жылдан жоғары, 18-25 жыл, 25жылға дейін.
Күтпеген инфляция нәтижесі ретінде байлык келесІ жолмен қайта бөЛінеді: Қарыз берушілерден оны алушыларға; Кредиторлардан заемщиктерге; Несие бергендерден несие алушыларға
Қ
Қазіргі нарықтық экономиканың коғамдағы пайдалылық рөлі: Шағын орта бизнестің ұлғаюы./ Өндірушілер мен тұтынушылар арасындағы байланыс./ Жеке меншік сауда саясатының дамуы.
ҚР-да 1991-1992 ж. мемлекет меншігінің реформасы қалай жүргізілді: Өндірістік қатынастардың жаңа түрін қалыптастыру, меншІк иелерінің жаңа тобын құру / Мемлекеттік меншікті мемлекет иелігінен алу жэне жекешелендіру / Нарықтық экономикаға көшуге жағдай жасау үшін.
Қай кезде жиынтық сұраныстың артуында өндірістің тепе-тендік көлемінің өсуі орындалады: AS қисыгының шекті кейнсиандық кесіндісінде; AS қисығыньщ аралық кесІндісІнде; AS қисығының калыпты кейнсиандык кесіндісінде
Қалыптасқан дәстүрлер мен әдет-ғүрыптар негізінде кұрылатын, кепукладтық экономиканы қарастыратын экономикалық жуйе типін атаңдар: Басқарушылық-әкімшілік/ Үрпақтан ұрпаққа жалғасып отырған дэстүр./ Салт дәстүр.
анаттандыратын баға деңгейі арасын; Сұраныс бағасын.
Қандай макроэкономикалық көрсеткіштер ұлттық деңгейдегі қоғамдық өндірістің нәтижелерін анықтайды: ұлттық байлық, ұлттық өнім, ұлттық табыс
Қолда қалған табыс: Жұмыскерлердің ақша сомасы./ Адамдардың жұмсай алатын табыстары.Тұрғындардың билігінде болатын табыс.
ҚР еңбек ету нарығында жалақыдан жумыскердІң зейнетақы шотына аударылуынын. пайыз мвлшері: 10%.; он %; он пайыз.
ҚР еңбек нарығын мемлекеттік реттеу:Икемді еңбек нарығын ұйымдастыруға қолдау жасау жзне барлық элеуметтік топтардың ерекшеліктерін ескере отырыл толық есепке енгізу.Еңбек қатынастарын зандылық құқылық нормалармен камтамасыз ету.Жаңа жұмыс орнын К¥РУ және еңбек биржасы арқылы жұмыссыз адамдарға баска жаңа мамандықтарды игеруге біліктілікті көтеруге
көмектесу.
ҚР мемлекетінің аралас экономикадағы рөлі:Мәнді; жоғары; Экономикалық өсуі.
Құрлымдық жұмыссыздық: A)Ұзақ мерзімді C)Кейбір мамандықтарға сұраныс өзгергенде пайда болады D)Өндірістегі технологиялық өзгеріс-терге байланысты
Құрлымдық жұмыссыздық:Өндірістегі технологиялық өзгерістерге байланысты, Мамандығы ескіріп қажет емес болған тұлғалармен сипатталады, Мекемедегі қысқартуға байланысты босатылғандар
Құрылымдық жұмыссыздықтың пайда болу себебі:Жаңа мамандықты игерудІң қиындықтары;Ғылыми-техникалық прогресс нәтижесінің енгізілуі;Экономикада кейбір мамандыктар қажеттілігінің болмауы
Құрылымдық жұмыссыздык:Өндірістегі технологиялық өзгерІстерге байланысты;Мәжбүрлі ұзақ мерзімді сипаты; Жұмыс күшіне сұраныс құрылымының өсуіне байланысты
Құрылымдық жұмыссыздық:Кейбір мамандықтарға сұраныс өзгергенде пайда болады, Өндірістегі технологиялық өзгерістерге байланысты, Кәсіптілік деңгейіне байланысты басқа жұмыс орнын іздеумен байланысты
Құрылымдық жұмыссыздық: Кейбір мамандықтарға сұраныс өзгергенде пайда болады,Өндірістегі технологиялық өзгерістерге байланысты, Кәсіптілік деңгейіне байланысты басқа жұмыс орнын іздеумен байланысты
Құрылымдық жұмыссыздық: Өндірістегі технологиялық өзгерістермен байланысты, Мамандығы «ескіріп», қажет емес болған тұлғалармен сипатталады, Мекемедегі қысқартуға байланысты босағандар
Құрылымдық жұмыссыздық: Кейбір мамандықтарға сұраныс өзгергенде пайда болады, Өндірістегі технологиялық өзгерістерге байланысты, Кәсіптілік деңгейіне байланысты басқа жұмыс орнын іздеумен байланысты
Құрылымдық жұмыссыздықтың пайда болу себебі: Жаңа мамандықты игерудің қиындықтары, Мекемедегі тұрақты құрылым, Ғылыми – техникалық прогресс нәтижесінің енгізілуі
Құрылымдық жүмыссыздық: Ұзақ мерзімді; Кейбір мамандықтарға сұраныс өзгергенде пайда болады; ӨндІрістегі технологиялық өзгерістерге байланысты
Қысқа мерзімді кезеңде ағымдағы қолда бар табыс өскен сайын: Қор жинауға шекті бейімділік өседі;АРС кемиді, APS өседІ; Отбасы табысының өсуімен түлынуға кеткен шығын бөлігі салыстырмалы қысқарады жэне қор жинағы салыстырмалы өседі
Л
Ласпейрес және Пааше индекстерінін айырмашылықтары: Пааше индексін есептегенде ағымдағы жылдағы тауарларды тұгыну кұрылымының өзгеруі ескеріледі; Пааше индексін есептегенде ағымдағы кезендегІ тауарлар қоржынының қүрылымы алынады; Ласпейрес индексін есептеуде ағымдағы жылдағы тауарларды түлыну құрылымының өзгеруі ескерілмейді
М
М1 ақша агрегатын құраушы: қолма-қол ақша,ағымдық шоттағы қаржы, қолма-қол ақша, депозиттер
Макроталдаудың негізгі мәселеси:ұлттық экономикаға әсер ететін негізгі факторларды анықтау, макротұрақтылықты қалыптастыру, нарықтағы тепе-теңдікті анықтау
Макроталдаудың негізгі мәселесі:экономикадағы тепе-теңдікті анықтау, ұлттық экономикаға әсер ететін негізгі факторларды анықтау, макротұрақтылықты қалыптастыру
Макроэкономика секторлары: мемлекет
Макроэкономикалық жағдайында Вальростық жалпы экономикалык теңдігінің есебі бойынша: Нарықтық барлық түрінде жетілген бәсеке күрес болады./ Экономикалық толық жүмыс бастылық жағдайда дамыса./ Нақты және потенциялды Ж¥Ө көмегі тең болса.
Макроэкономикалық талдаудың негізгі мәселелері: баға деңгейі
Макроэкономикалық көрсеткіштер: Ж¥Ө, Т¥Ө; ЖҮӨ, ЖІӨ; ЖІӨ, Т¥Ө, ¥Т
Макроэкономикалық саясат құралдары:Бюджет-салык саясаты; Акша-несие саясаты; Сыртқы сауда саясаты
Макроэкономикалық үлгі дегеніміздің мағынасын не ашады: әртүрлі экономикалық құбылыстар мен үрдіс арасында пайда болатын функционалдық байланыстарды айқындауда құрылған, жан-жақты макроэкономикалық саясаттың икемділігін және баламалдылығын арттырады, жалпылама үлгілердің арқасында экономикаға әсер ететін эндогенді және экзогенді айнымалылардың көлемін анықтайды.
Макроэкономикалық үлгі дегеніміздің мағынасын не ашады: сыртқы факторларды зерттемейді, әртүрлі экономикалық құбылыстар мен үрдіс арасында пайда болатын функционалдық байланыстарды айқындауда құрылған, нарық экономикасының артықшылығы мен кемшілігін талдайды
Макроэкономиканың агрегатталған көрсеткіштері: Жиынтық сұраныс; Жалпы ішкі өнім, Жиынтық ұсыныс
Макроэкономиканың спецификалық әдісі:Көрсеткіштерді агрегаттау және үлгілер кұру; Ағым мен инъекция әдісІ; Қор мен ағымды ескеру әдісі
Макроэкономиканың спецификалық әдісі: статистикалық әдіс, көрсеткіштерді агрегаттау, үлгілер құру
Мемдекеттің тұрактандыру саясатының максатьг. Сілкініс салдарын реттеу, Жұмысбастылык пен өнім ендіруді тепе-теңдік жагдайга келтіру, АD=АS орындалуы
Мемлекеттік меншік және мемлекеттІк реттеу басым елдер шаруашылығының қайсысын әкімшілік-әміршілдік жүйеге жатқызуға болады: Жапония.КСРО.Германия.
Мемлекеттік меншІкке, орталыктан жоспарлауға негізделген экономикалық жүйе:Басқарушылық-әкімшІлік.Барлық ресурстар мен өндіріс факторлар мемлекетгің қолында. Әкімшілік-әміршілік
Мемлекеттің "кім үшін өндіру керек?" мәселесін шешудегі рөлі: Қоғамдағы тепе-теңдікті күшейтуге жағдай жасау. Экономикалық тұрақтылықка ыкпалын тигізу. Экономика тиімдІлігінің өсуін ынталандыру.
Мемлекеттің тұрақтандыру саясатының мақсаты: сілкініс салдарын реттеу; жұмысбастылық пен өнім өндіруді тепе-теңдік жағдайға келтіру; AD=AS орындалуы
Меншік дегеніміз: Адамдардың затты иелікке алуына байланысты бір-бірімен қатынасы; Өнім өндіруге жалдамалы еңбеккерлерді пайдалану; Адамның затка катынасы.
Меншік субъектісі: Мемлекет./Басқару орындары./Адам.
Меншікті қандай жақтарынан көруге болады: Экономикалық және пайдалылық. Жеке еңбек. Экономикалық және кұқыкгық.
Меншіктің анықтамасы: Адамдардың арасындағы әлеуметтік-экономикалық қатынастар; Адамға байланысты туындайтын қарым-қатынас; Адамдардың арасындағы меншік иесін анықтайтын қатынастар.
Меншіктің басқару құқығы: Игіліктерді иеленуде ұйымдастыру қуқығы./ Игіліктерді қоддануды кім және қалай қамтамасыз етуді шешу қуқығы./ Игіліктің жұмыс қарқынын басқару куқығы.
Монетарлық саясат қуралдары: Пайыз мелшерлемесін өзгерту; Ашық нарықтағы операциялар; МіндеттІ резервтер нормасын өзгерту
МІ ақша агрегатын қүраушы: Қолма-қол ақша; Ағымдағы шоттағы қаржы; Қолма-қол ақша, депозиттер
Н
Нақты айырбас бағамына әсер ететін факторлар: мемлекеттік салықтардын өзгеруі, инвестицияның сүранысы , мемлекеттік жинақтың озгеруі
Нақты ЖІӨ өлшенеді: Базистік жылдағы бағалармен, Инфляцияны ескеріп, баға нндексі арқылы, Өткен уақыттағы бағалармен
Нақты ЖІӨ сипаты: Номиналды ЖІӨ көлемі мен бағалар индексіне байланысты; Ағымдық бағалар негізінде есептеледі; Инфляция деңгейі ескеріледі
Нақты ЖІӨ сипаты: Тұрақты бағадағы өнім шығару көлемін анықтайды, Номиналды ЖІӨ көлемі мен бағалар индексіне байланысты, Инфляция деңгейі ескеріледі
Нарыктық экономикаға көшкенде рентабельділігі төмен өндірістерді ауыстыруға болады: Жеке кәсіпкерліктің еркіндігі; МеншІктің ұжымдық басқаруга көшуі; Меншіктің еңбек ұжымдығына баскаруға көшуі.
Нарық субъектілеріне жататындар: Үй шаруашылығы/ Мемлекет/ Сатушылар мен сатып алушылар
Нарықтағы тауар ұсынысы тәуелді: Өндірілетін тауар ресурстарының бағасына,/Сапа, саны, бағаға./ Сұраныс көлеміне.
Нарықтық шаруашылықтың қызмет атқаруы мен пайда болуына кедергіболатын шарттар: Экономика субъектілерінің экономикалық оқшаулануы.Тауар санының және көлемінің азаюы.Кәсіпкерлік субъектілерінің еріктілігі
Нарықтық шаруашылықтың қызмет етуіне кедергі болатын шарттарды атаңыз: Тауар санының және көлемінің азаюы/ Экономика субъектілерінің экономикалық оқшаулануы/ Өндіру мен бөлуді басқарудың қатаң жүйесі
Нарықтық экономика кемшілігі:Әлеуметтік тенсіздік.Іскерліктің адам мен табиғатқа экелетІн шығынын ескермеуі.Жоғары жү-мыссыздық.
Нарықтық экономикада мына мәселелерді жартылай нарық, жартылай үкІмет шешкен кездегі экономика:Аралас.Нарыктық.ӨндІрістің үлғаюы мен экономикалық өсудІ қамтамасыз ету.
Нарықтық экономиканың принциптері: Баға қалыптастыру еркіндігі/ Жетілген бәсеке/ Кәсіпкерлік қызығушылық
Нарықтықтың кемшілігі көрінеді: Тауарлар мен қызметтерді ұжымдасқан түрде өндіруге ынта тудырмайды;Қоғамда теңсіздікті туғызады.Нарық еңбек пен табысқа құқықтық кепіл бермейді.
Нарықтың курылымдық түрлері: ӨндІріс факторының нарығы. Қаржы нарығы. Тауарлар мен кызметтер нарығы.
Нарықтың мәні бұл:-Өндірушілердің сатуға ұсынатын тауарларын ақша кемегімен айырбастау процесінде туындайтын экономикалық қарым-қатынастардың жиынтығы.- Өндіріс, бөлу, айырбас, тұтыну және сатумен сатып алу арқылы жүзеге асырлатын ұйымдық-экономикалық қатыстардың жүйесі.-Айырбас айналыс категорияларга өзара тығыз байлансты ж/е тұрмыстык деңгейде жай теңестіріледі.
Натуралдық шаруашылықтың түсінігі: жеке қажеттілікке өндірілген еңбек өнімдері; адамдардың айырбасқа н/е жеке бас қажеттіліктерін өтеу үшін өндірілетін шар-қ; қоғамның белгілі бір дәуіріндегі шар-қ процестерін жүргізу арқ шектеулі ресуртарды пайд-тын өнд-к қатынастар шар-ғы.
Негізгі және айнымалы капиталдың бөліну сипаттары: Капиталдың айналыс саласына өтуіне байланысты; Құнның қалыптасуына байланысты; Материалдық байлықтың құрылуына байланысты.
Негізгі капитал: ӨндірІс процесінде қүнын өзгертпейтін капитал./Натуралдық түрі толығымен тұратын капитал./ Құнды қағаз түріндегі капитал.
Негізгі капиталдың моральдықтозуы: Өндіріс процесінде кызмет атқару не тоқтап қалуына байланысты тұгыну құнын жою. Ескі көліктерді өнімділігі жоғары жаңа көлІктермен ығыстыру. Пайдалану мерзімінің өтелуі төмендегенде.
Негізгі капиталдың элементтерінің түтыну кұнын жою дегеніміз: ӨндІріс процесінде кызмет атқару не тоқтап қалуына байланысты.Техниканы жаңарту.Ескі көлІктерді өнімділігІ жогары жаңа көліктермен ығыстыру.
Негізгі макроэкономикалық үлгі: жиынтық сұраныс және жиынтық ұсыныс үлгісі
Неоклассикалық және кейнстік көзкарастарға ортақ үлгі;