Тақырып: Табиғатты кешенді пайдаланудың келісім түрлері

Табиғатты тиімді пайдалану үшін табиғатты пайдалануды лицензиялау деген ұғым қолданады.

Табиғатты пайдалануды лицензиялау деп экологиялық қарым –

қатынастарды тиым салу, рұхсат беру және құқық арқылы администрациялық-құқықтық жолмен реттеуді айтады.табиғатты пайдалануға берілетін лицензияның үш белгісі бар: біріншіден, табиғи ресурс акт бойынша меншік иесінің жеке меншігі болады; екіншіден,мемлекеттің табиғи ресурсты тиімді пайдаланын бақылаудың түрі болуы мүмкін; үшіншіден, табиғатты тиімді пайдалануды реттеу түрі болып саналады. Лицензия әрбір түрге байланысты беріледі. Оның мерзімі – бір жыл.

Экологиялық талаптарға, орналасу жағдайына және басқа да факторларға байланысты лицензияның кейбір түрлерін беруге шектеу қойылуыда мүмкін. Лицензия өтініш берушінің ұсынысымен немесе конкурстық түрде берілуі мүмкін. Лицензияны белгіленген талаптарға сай пайдаланбау, оны басқа біреулерге беру, санитарлық, экологиялық, сату ережелерін бұзу фактылары тіркелсе, онда лицензияны берген орган лицензияны қайтып алуға құқықты. Лицензияны беруге қарсылық, лицензия алу құқығынан ауыру жағдайларында сотқа арыз түсіруге болады.

Келесідей келісім түрлері бар:

1.Табиғиресурсты лицензия - бұл белгілі-бір табиғи ресурсты пайдалануға байланысты берілетін белгілі бір шаруашылықты жүргізуге рұқсат. Лицензияны экологиялық басқарудың құзырлы мемлекеттік органы береді. 2. Жерді пайдалануға лицензия районның, қаланың әкімшілігі береді, лицензия белгілі-бір субъектінің жерін немесе сату-сатып алу келісімінің негізінде жерді пайдалану шешімі негізіндегі акт түрінде беріледі.

3. Жер қойнауын пайдалануға лицензия республиканың, облыстың администрациясы жердің қойнауын геологиялық барлауға, пайдалы қазбаларды өндіруге, жер асты құрылысты тұрғызу және пайдалануға беруге, зиянды заттарды көмуге, бұралқы суларды жинауға, ерекше қорғалатын аймақтың пайда болуы үшін береді.

4. Суды пайдалануға лицензиясы.

5. Ормандарды пайдалану лицензиясы.

6. жануарлар әлемін пайдалану лицензиясы.

7. Атмосфералық ауаны пайдалану лицензиясы.

Соңғы лицензияларды Қоршаған ортаны қорғау Минстрлігі береді.

Пайдаланылған әдебиеттер:

1. Оразбекова Р.Ж. Табиғи ресурстарды тиімді пайдалану. Оқу құралы – Ақтау Ш.Есенов атындағы КМТжИУ, 2010- 55б

2. Арустамов Э.А. и др. “Природопользование” –М; “Недра” 2006 жыл;

3. Колесников С.И. «Экология» - М; «Недра» 2007 жыл.

4. Колесников С.И. «Экологические основы природопользованиэ» - Ростов н/д;«МарТ» 2005 жыл.

5. Қазақстаның қорықтары мен ұлтық бақтары: Оқулық.- Алматы: «Алматыкітап», 2006.

6. Баешов А. Экология және таза су праблемалары. А.Э. Химия воды, Алматы, «Дәнекер», 2003,-224бет.

7. Арустамов Э.А. и др. «Безопастнотсь жизнедеятельности» - М; «Недра» 2006 жыл.

8. Қ.Ә. Әлімбетов, Г.С. Оспанова, А.Қ. Мейірбеков.Табиғатты пайдалану және оны қорғау негіздері.Оқу құралы – Алматы, 2000 жыл

9. А.А. Демеген. Экология әлемі. Атаулар мен анықтамалар – Алматы, «Қазақ университеті», 1998 жыл

10. Г.К. Сағымбаев Экология негіздері – Алматы, 1998 жыл.

11. Бродский А.К. Жалпы экологияның қысқаша курсы. Оқу құралы. Алматы, Ғылым, 1997.

12. Колумбаева С.Ж., Білдебаева Р.М. Жалпы экология. Алматы, «Қазақ университеті», 2006.

13. Мамбетказиев Е., Сыбанбеков Қ. Табиғат қорғау. Оқу құралы.Алматы, Қайнар, 1990.

14. Бигалиев А.Б., Халилов М.Ф., Шарипова М.А. Основы общей экологии Алматы, «Қазақ университеті», 2007.

15. Жамалбеков Е.Ұ., Білдебаева Р.М. Жалпы топырақтану және топырақ географиясы мен экологиясы. Алматы, Қазақ университеті, 2000.

16. Акимова Т.А., Хаскин В.В.. Экология. Человек-экономика-биота-среда., М., «ЮНИТИ», 2007.

17. Шилов И.А. Экология. М.: Высшая школа, 2001.

18. Ильин В.И.. Экология, М., «Перспектива», 2007.

19. Новиков Ю.В. Экология, окружающая среда и человек. М., «ФАИР- ПРЕСС»,2003.

20. Никаноров А.М., Хорунжая Т.А.. «Глобальная экология», М., ЗАО, «Книга сервис», 2003.

21. Никаноров А.М., Хорунжая Т.А.. «Глобальная экология», М., ЗАО, «Книга сервис», 2003.

	І.Жансүгіров атындағы Жетісу мемлекеттік университеті	СМЖ ЖМУ Е/ОӘК.09-2012 2 басылым
САПА МЕНЕДЖМЕНТІНІҢ ЖҮйЕСІ
Пәннің оқу әдістемелік қамтамасыздандыруларының картасы	Ф.4.09-47
01.09.2012

Пәннің оқу-әдістемелік қамтамасыздандыруларының картасы

Табиғат қорларын тиімді пайдаланупәні

География және экология

Тьютор Ш.С. Каримова

Мамандық 5В073100 Қоршаған ортаны қорғау және өмір тіршілігінің қауіпсіздігі

Кредит саны 4

Пән циклі таңдау компоненті

Студенттер саны 14

Әдебиеттер	№	Шифр	Әдебиеттер атауы	Бар болуы	%
Кітапханада және кафедрада
Негізгі		У9(2)28я73	Е.М. Үпішев, С. Мұқаұлы. Табиғатты пайдалану және қоршаған ортаны қорғау. Алматы: «Экономика», 2006.-480б.		0,71
	Е081я73	К.Б.Булебаева. Экология және қоршаған ортаны қорғау. Алматы: «Эвро», 2011.-152б.		5,8
	Е081я73	А.Қ. Мейірбеков, Г.С. Оспанова, Қ.Ә. Әлімбетов. Табиғатт пайдалану және оны қорғау негіздері. Алматы: «Эвро», 2009.-147б.		21,5
	У9(2)28я73	Н.Қ. Мамыров, М.С.Тонкопий, Е.М. Үпішев. Табиғатты пайдалану экономикасы. Алматы: «Экономика», 2005.-368б.		24,7
Қосымша		Е081я73	Ұ.Б. Асқаров. Экология және қоршаған ортаны қорғау. Алматы. 2009.
	У9(2)28я73	Лукьянчиков Н.Н., Потравный И.М. Экономика и организация природопользования. М: ЮНИТИ, 2002 г.		2,8
	Е081я73	Биғалиев, А. Жалпы экология. Алматы, 2013.		0,14
	Е081я21	Ж. Жатқанбаев.Экология терминдерінің түсіндірме сөэдігі. Алматы: Зият Пресс, 2004.- 184б.		1,4
	Е081я21	Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Экология және табиғат қорғау. 4000-ға жуық термин.- Алматы: Мектеп, 2002.- 392б.		1,2
	Е081я73	Қуатбаев А.Т. Экология және қоршаған орта проблемалары Алматы: Қазақ университетi, 2011.- 350б.		1,4
Электронды		http://bestreferat.kz/rkd
	http://www.zox.kz
	http://referaty.kz/
	http://www.korryt.kz/auto_ref/bzh/taszhorganova.doe
	http://www.testent.ru/publ/studenty/ehkologija_i_ustojchivoe_razvitie/koncepcija_ustojchivogo_razvitija/34-1-0-2122
	http://www.allehg.ru/index.htm
	http://oopt.kz
	http://yourlib.net/content/view/12100/143/
	http://murhanor.ucoz.kz/publ/ehologija/auma_tu_radioaktivti_lastanuy/16-1-0-668