Дәріс.Борышкердiңмүлкiненөндiрiпалу.

Жоспар:

1.Борышкердіңмүлкіненөндіріпалудыңқұқықтықсипаттамасы

2.Борышкердiңмүлкiнетыйымсалу

3.Мүліктібағалаужәнесақтау

Негізгіұғымдар:Борышкер,мүлік

1.Борышкердiңмүлкiненөндiрiпалутәртiбi.Борышкердіңмүлкіненөндіріпалумүліктіалыпқоюдыжәне(немесе)онымәжбүрлепсатудынеөндіріпалушығаберудіқамтиды.

Атқарушылыққұжаттарбойыншаөндiрiпалу,егератқарушылыққұжаттаөзгешетәртiпбелгiленбесе,бiрiншiкезектеборышкердiңақшасомаларына,оныңiшiндебанктердежәнебанкоперацияларыныңжекелегентүрлерінжүзегеасыратынұйымдардатұрғанақшасомаларынадақолданылады.

Борышкердiңбухгалтерлiк(кассалық)құжаттарыбойыншакөрсетiлгенқолма-қолақшасомаларынанөндiрiпалуоларұсынылғансоңборышкердiңкелiсiмiнеқарамастаннемесеолардыңсақталуорнынақарамастантабылғансоңдереужүргiзiледi.

Борышкердiңқолма-қолақшасомалары,оныңiшiндеборышкеркассасыныңсейфiндесақтаулыжәнеосыкассаныңоқшауланғанбөлмесiнденемесеборышкердiңөзгедебөлмелерiндесақтаулыақшасомалары,егеролардыңборышкергетиесiлiекендiгiанықбелгiлiболса,табылғаннанкейiндереуалыпқойылуғатиiс.

Борышкердеберешектіөтеуүшінжеткіліктіақшасомасыболмағанкездеөндіріпалуборышкергетиесілібасқамүліккеқолданылады.СоторындаушысыөндіріпалушыныңнемесебіркезектегіөндіріпалушылардыңжәнеборышкердіңжазбашакелісуіменАтқарушылықісжүргізужәнесоторындаушысыныңқұқықтықмәртебесітуралыЗаңның68-бабынасәйкесмүліктіалдыналабағалап,оныөткізбей,солқалпындаберугеқұқылы.

Орындаужөніндегішығыстаржәнежекесоторындаушысыныңқызметінеақытөлеужөніндегішығыстарескерілеотырып,атқарушылыққұжаттыорындауүшiнқажеттiмөлшердежәнекөлемдеборышкермүлкiненөндiрiлiпалынады.Борышкердiңбасқамүлкiжеткiлiксiзболғанжағдайда,өндiрiпалуборышкердiңатқарушылыққұжатбойыншақұныөндiрiпалумөлшерiненасатынмүлкiнеқолданылуымүмкiн.Мұндайжағдайлардамүлiктiсатқаннантүскенсома,атқарушылыққұжатбойыншаөндiрiпалынғансомаменорындаужөнiндегiшығыстар,сондай-ақжекесоторындаушысыныңқызметінеақытөлеужөніндегісомаларшегерiлеотырып,борышкергеқайтарылады.

Борышкердіңіздеусалудаболуыоныңмүлкіненөндіріпалуғакедергіболыптабылмайды.

Атқарушылыққұжаттакөрсетілгенбелгiлiбiрзаттардыөндiрiпалушығабергенкездесоторындаушысыбұлзаттардыборышкерденалыпқойып,олардыөндiрiпалушығаөткізуактiсiнжасайотырыпбередi.

Соторындаушысыборышкердіңмүлкінен,оныңішіндеортақмүліктегіүлесіненөндіріпалудыҚазақстанРеспубликасыныңазаматтықісжүргізузаңнамасындабелгіленгентәртіппеналынатынсотсанкциясыменжүзегеасырады.

Заңдытұлғалармендаракәсiпкерлермүлкiненөндiрiпалу.Борышкердеберешектiөтеуүшiнжеткiлiктiақшасомасыболмағанкезде,егерзаңдабұлмүлiккеқатыстышектеулербелгiленбесежәнезаңдытұлғақұрылтайшыларының(қатысушыларының)мүлiктiкжауапкершiлiгiкөзделсе,оғантиесiлiкезкелгенбасқамүлiктен,сондай-ақзаңдытұлғақұрылтайшыларының(қатысушыларының)мүлкiненөндiрiлiпалынуымүмкiн.

Егерорындаубарысындаборышкер-заңдытұлғаныңнемеседаракәсiпкердiңмүлкiберешектiөтеуүшiнжеткiлiксiзболатыныанықталса,алҚазақстанРеспубликасыныңазаматтықзаңнамасындаборышкердiдәрменсiз(банкрот)дептануғажолберiлсе,соторындаушысыөндiрiпалушығабұлтуралыхабарлауғамiндеттi.

БелгiленгентәртiппенбанкротдептанылғанборышкердiңмүлкiненөндiрiпалудықолдануҚазақстанРеспубликасыныңоңалтужәнебанкроттықтуралызаңнамасынасәйкесжүзегеасырылады.

Заңдытұлғақайтаұйымдастырылғанжағдайда,өндіріпалудымүліккеқолдануҚазақстанРеспубликасыныңазаматтықзаңнамасындабелгіленгентәртіппенборышкердіңқұқықтықмирасқорыайқындалғанғадейінтоқтатылатұрады.

Кепiлгесалынғанмүлiктенөндiрiпалу.Борышкердіңөзінеқойылған,кепiлменқамтамасызетiлмегенбарлықталаптардытолыққанағаттандыруыүшiнбасқадамүлкiжеткiлiксiзболғанжағдайдакепiлұстаушыныңҚазақстанРеспубликасыныңазаматтықзаңнамасындабелгiленгенқұқықтарысақталаотырып,кепiлгесалынғанмүлiктенөндiрiпалужүргiзiлуiмүмкiн.

Борышкердекепілгесалынбағанмүлкіжеткіліксізболғанкездеборышкердіңмүлкінекепілқұқығыжоқөндіріпалушылардыңталаптарынқанағаттандыруүшін,қамтамасызетілгеноблигацияларбойыншақамтамасызетуболыптабылатынмүліктіжәнеипотекалықтұрғынүйқарызыміндеттемесібойыншақамтамасызетуболыптабылатынжылжымайтынмүліктіқоспағанда,кепілгесалынғанмүліккеөндіріпалусотұйғарымынегізіндеталаптарыкепілұстаушыныңталабынанбасымболатын,кепілұстаушыларболыптабылмайтынөндіріпалушылардыңмүдделерінеқолданылуымүмкін.Өндіріпалудыкепілгесалынғанмүліккеқолданутуралысотұйғарымыкепілұстаушыны,өндіріпалушыныжәнеборышкердісототырысыныңуақытыменорнытуралыхабардаретеотырып,соторындаушысыныңөтінішібойыншасототырысындашығарылады.Мүліктіөткізукепілгесалынғанмүліктіөткізуқағидаларыбойыншажүзегеасырылады.БұлжағдайдаталаптарАтқарушылықісжүргізужәнесоторындаушысыныңқұқықтықмәртебесітуралыЗаңның110-112-баптарындабелгіленгенкезектіліктәртібіменөткізілгенмүліктіңқұнынанқанағаттандырылады.

Кепiлұстаушыкепілгесалынғанмүліктіөзіндеқалдырутуралымәлімдеугеқұқылы.Бұлжағдайдаолкепiлұстаушыныңталабыныңалдындабасымболыптабылатынталаптардыөзіндеқалдырылғанмүліктіңқұнынанаспайтынмөлшердеқанағаттандыруғаміндетті.

Егерөндіріпалушының(өндіріпалушылардың)талаптарынқанағаттандырумақсатындаөндіріпалынуымүмкінөзгемүлікболмасанемесемұндаймүлікжеткіліксізболса,кепiлұстаушыныңталаптарыныңалдындабасымдығыжоқосыөндіріпалушылардыңталаптарынқанағаттандырумақсатында,кепiлгесалынғанмүлікті,ипотекалықтұрғынүйқарызыныңмiндеттемесiбойыншақамтамасызетуболыптабылатынжылжымайтынмүлiктiқоспағанда,өндіріпалуғажолберіледі.Бұлжағдайдакепiлгесалынғанмүліктенөндіріпалуғакепілұстаушыныңқұқықтарысақталаотырып,сотұйғарымыбойыншажолберіледі.

Борышкердiңбасқаадамдардағыақшалайсомаларыменбасқадамүлкiненөндiрiпалу.Борышкердiңбасқаадамдардағыақшалайсомаларынан,сондай-ақбасқамүлкiненөндiрiпалукезiндесоторындаушысыоларғатыйымсаладыжәнемәжбүрлепөндіріпалушараларынқолданады.

Борышкердiңбанктердегiнемесебанкоперацияларыныңжекелегентүрлерiнжүзегеасыратынұйымдардағыақшалайсомаларынанөндiрiпалудысоторындаушысыинкассолықөкiмшығаруарқылыжүзегеасырады.Инкассолықөкiмгежекесоторындаушысыныңнеаумақтықбөлімніңмөріменрасталғанатқарушылыққұжаттардыңкөшiрмелерiқосаберіледі.Атқарушылыққұжаттаркөшiрмелерініңдұрыстығыүшінжекесоторындаушысынеаумақтықбөлімбасшысы-ағасоторындаушысыжауаптылықтаболады.

ИнкассолықөкімберілгенбанктікшоттаақшаболмағаннежеткіліксізболғанкездеақшаөндіріпалуборышкердіңтеңгедегінетөлемжасалғанкүніҚазақстанРеспубликасыныңҚаржыминистрлігіҚазақстанРеспубликасыҰлттықБанкіменбірлесіпбелгілейтінтәртіппенайқындалғанвалютаныңнарықтықайырбасбағамықолданылаотырып,шетелдіквалютадағыбанктікшотынан(шоттарынан)жүргізіледі.Осытармақтакөзделгенжағдайлардаинкассолықөкімдісақтаужәнеорындауолтолықорындалғанғадейінборышкердіңбанктікшоттарынаақшаныңтүсуінеқарайжүргізіледі.

Инкассолықөкімдікеріқайтарыпалу.Аумақтықорганбасшысыныңжазбашакелісіміменмемлекеттіксоторындаушысының,сондай-ақжекесоторындаушысыныңинкассолықөкімдікеріқайтарыпалуы:

-атқарушылықісжүргізуАтқарушылықісжүргізужәнесоторындаушысыныңқұқықтықмәртебесітуралыЗаңның47-бабындакөрсетілгеннегіздербойыншатоқтатылған;

-соттыңнемесеқұжаттыбергенбасқаорганныңталабыбойыншаатқарушылыққұжаторындалмайқайтарылған;

-АтқарушылықісжүргізужәнесоторындаушысыныңқұқықтықмәртебесітуралыЗаңның48-бабы1-тармағының4)тармақшасындакөзделгенжағдайдықоспағанда,атқарушылыққұжатөндіріпалушығақайтарылғанжағдайларда;

-өндіріпалушыныңинкассолықөкімдікеріқайтарыпалутуралыарызыбойыншажүргізіледі.

Ортақмүліктегіүлестенөндіріпалу.Борышкердіңортақмүліктегіүлесіненөндіріпалукезіндесоторындаушысымүліктіңменшікиелерінехабарлауғажәнеоларғаборышкердіңортақмүліктегіүлесінбасымдықпенсатыпалуқұқығынұсынуғаміндетті.Үлестіңқұнымаманныңжазбашақорытындысынегізіндехабарламадакөрсетіледі.

ТыйымсалынғанмүліктіңқосалқыменшікиесібасымдықпенсатыпалуқұқығыніскеасыраалатынмерзімҚазақстанРеспубликасыныңАзаматтықкодексіндеайқындаладыжәнеборышкердіңмүлкінетыйымсалынғанытуралықосалқыменшікиесінехабарланғанкүнненбастапесептеледі.

Қосалқыменшікиелерінехабарлауолардыңтұрғылықты(болатын)жерініңбелгісіздігі,тұрғылықтыжеріндеболмауыжәнебасқададәлелдісебептерсалдарынанмүмкінболмаса,ортақмүліктегіүлестісатумүліктітізімдегенненкейінотызкүнөткенсоңжүргізілуімүмкін.

Борышкердіңүлесініңмөлшерітуралықұжаттарболмағанжәне(немесе)борышкердіңортақмүліктегіүлесінебаламанақтымүліктіайқындаумүмкіндігіболмағанкездеортақмүліктібөлу,сондай-ақосымүліктегіүлестердіайқындаужәнеборышкердіңүлесінбөліпшығарусоторындаушысыныңарызынеөндіріпалушыныңталап-арызыбойыншасоттәртібіменжүргізіледі.

ОртақмүліктегіборышкердіңүлесінсатуосыЗаңдакөзделгенқағидаларбойыншажүргізіледі.

Өндiрiпалудықолдануғаболмайтынмүлiк.Борышкергеменшiкқұқығынегiзiндетиесiлiнемесеоныңортақменшiктегiүлесiболыптабылатын,борышкергежәнеоныңасырауындағыадамдарғақажеттiмүлiктiңмынатүрлерiнеатқарушылыққұжаттарбойыншаөндiрiпалудықолдануғаболмайды:

Yйжасауыныңзаттары,керек-жарақтар:

-аңтерiсiнентігілгенжәнебасқадабағалыкиiм-кешектер(eгepеңтөменкүнкөрiсдеңгейiнқамтамасызетуүшiноныалмастыраалатынөзгедекиiм-кешекбарболса),асханасервиздерiн,бағалыметалдарданжасалған,сондай-ақкөркемдiкқұндылығыбарзаттардықоспағанда,пайдаланылыпжүргенкиiм-кешек,аяқкиiм,ішкиім,төсек-орынжабдығы,асүйжәнеасханакерек-жарақтары;

-борышкергежәнеоныңотбасымүшелерiнееңазмөлшердеқажеттiжиhаз(әрбiрадамғабiртөсекпенбiрорындықтан,отбасынабiрүстел,бiршкафжәнебiрсандық);

-балаларғаарналғанбарлықжабдықтар.

Егерборышкердiңнегiзгiкәсiбiауылшаруашылығыболса,борышкерменоныңотбасыүшiнжаңаастыққадейiнқажеттімөлшердегітамақөнiмдерi,шаруашылыққұрылыстарыжәнеборышкерменоныңотбасыныңқажеттiлiктерiнқанағаттандыруғақажеттiмөлшердегіүймалы,сондай-ақмалғаарналғанжем-шөп,албасқажағдайларда-тамақөнiмдерiжәнежалпысомасыеңтөменгiжалақыданаспайтынмөлшердегiақша.

Тамақдаярлауғажәнеотбасыныңтұрғынүй-жайынжылытуғаарналғанотын.

Борышкерсоттыңүкiмiменбелгiлiбiрқызметпенайналысуқұқығынанайырылғаннемесеолқұрал-саймандықылмысжасауүшiнпайдаланғанжағдайлардықоспағанда,борышкердiңкәсiбиқызметiнжалғастыруынақажеттiқұрал-сайман(оныңiшiндеоқуқұралдарыменкiтаптар).

Мүгедектердіңжүріп-тұруынаарналғанарнайыкөлікқұралдары,мүгедектердіңтехникалықкөмекшi(компенсаторлық)құралдарыменарнайыжүріп-тұруқұралдары.

Борышкермарапатталғанхалықаралық,мемлекеттiкжәнеөзгедежүлделер.

Сауда-саттықұйымдастырушыларыныңсаудажүйелеріндеашықсауда-саттықәдісіменжасалғанрепооперацияларыбойыншаоныңнысанасыболыптабылатынмүлікосырепооперацияларыжабылғаннанкейінғанаөндіріпалынуымүмкін.

2.Соторындаушысыатқарушылыққұжаттыңорындалуынқамтамасызетумақсатындаборышкердіңмүлкіне,оныңішіндезаңдакөзделгенжағдайлардасоттыңсанкциясыментыйымсалуғаміндетті.Бұлретте,соторындаушысыөндіріпалудыборышкердіңмүлкінеқолданудыңкезектілікқағидаларынқолданбауғақұқылы.

Борышкердiңмүлкiнетыйымсалуосымүлiккеиелікетугетыйымсалудан,сондай-ақборышкердiңбанктердегiжәнебанкоперацияларыныңжекелегентүрлерiнжүзегеасыратынұйымдардағыақшасомаларынпайдалануғажәнеоларғаиелікетугетыйымсалынғанынхабарлаудантұрады,бұлжөнiндеборышкердiңмүлкiнетыйымсалутуралықаулышығарылады.

Борышкергеменшiк,шаруашылықжүргiзужәнеоралымдыбасқаруқұқығындатиесiлiмүлiкке,оныңқайдажәнеiсжүзiндекiмнiңпайдалануындаекендiгiнеқарамастан(ҚазақстанРеспубликасыныңАзаматтықкодексіндебелгiленгеншектеулерескерiлеотырып),тыйымсалынуымүмкiн.

Банктердегіжәнебанкоперацияларыныңжекелегентүрлерінжүзегеасыратынұйымдардағыақшағажәнебасқадамүліккетыйымсалутуралысоторындаушысыныңқаулысындатыйымсалынатынақшасомасыкөрсетіледі.
Соторындаушысыборышкердіңбанкшоттарыныңбарекендігітуралыақпаратболғанкездебанкшоттарындағыақшағажәнеборышкердіңбанктегібасқадамүлкінесотсанкциясыменғанатыйымсалады.
Сауда-саттықұйымдастырушыларыныңсаудажүйелеріндеашықсауда-саттықәдісіменжасалғанрепооперацияларыбойыншаоныңнысанасыболыптабылатынмүліккеазаматтықсотісінжүргізубарысындаосырепооперацияларыжабылғаннанкейінғанатыйымсалынуымүмкін.

Егерборышкермүлкiнiңбасқатұлғалардаболуыолардыңарасындажасалғаншартқабайланыстыболғанжағдайда,басқаадамдардыңшарттантуындайтынқұқықтарынсақтаумүмкiндiгiтуралыжәнемүлiктiалыпқоютуралымәселенiталап-арызiсінжүргiзутәртiбiменсотшешедi.

Соторындаушысыныңмүліктенөндіріпалужөніндегіәрекеттердіжасауынакедергікелтіру,соторындаушысыныңтыйымсалынғанмүліккебилікетугенемесеоныпайдалануғатыйымсалуынбұзу,сондай-ақтыйымсалынғанмүліккеқатыстыөзгедезаңсызіс-әрекеттерҚазақстанРеспубликасыныңзаңдарындакөзделгенжауаптылыққаәкепсоғады.

Борышкердіңбанктікшотындағыақшасынаатқарушылықсанкцияны,орындаужөніндегішығыстардыжәнежекесоторындаушысыныңқызметінеақытөлеудіескереотырып,атқарушылыққұжаттыорындауүшінқажеттісомадатыйымсалынады.

Егеринкассолықөкімнегізіндеақшаныөндіріпалутолықкөлемдежүргізілгенжағдайда,инкассолықөкіморындалғанатқарушылықісжүргізушеңберіндебұданбұрынсалынғантыйымалыптасталдыдепесептеледі,алтыйымсалутуралықаулыоныңбастамашысынақайтарылуғатиіс.

Мүлiккеөндiрiпалудықолданукезiндесоторындаушысыоныңборышкергетиесiлiекендiгiн,нақтықұнынжәнеондағыауыртпалықтыанықтайды.Мемлекеттiктiркеугежатпайтынмүлiктiңкiмгетиесiлiекенiнанықтауқиынболғанжәнебұлмүлiкборышкергетиесiлiдепжорамалдауғанегiздерболғанжағдайда,соторындаушысыоныңкімгетиесiлiекендігіанықталғанғадейiнмүлiккетыйымсалуғақұқылы.

Егермүлікборышкергетиесіліболмаса,ондаолсоторындаушысынатыйымсалынғанмүліктіңтиесілігінбелгілейтінқажеттідәлелдемелердіұсынуғаміндетті.

Соторындаушысымүліктіңборышкергетиесіліекенінанықтап,онытізімдемегеенгізеді,өндіріпалумөлшерінеқарайбүкілмүліккенемесеоныңбірбөлігінетыйымсаладыжәнетыйымсалутуралықаулынытиістімемлекеттіктіркеуоргандарынажібереді.

Бұлреттежылжымайтынмүліккеқатыстытізімдемежүргізілмейді.

Соторындаушысыкепiлгесалынғанмүлiккетыйымсалынғандығытуралыкепiлұстаушығахабарлайды.

Талапқоюдықамтамасызетутуралыұйғарымдыорындаукезіндесоторындаушысыталапқоюталаптарынақарайбүкілмүліккенемесемәлімделгенталаптыңмөлшерінесәйкескелетіноныңбірбөлігінетыйымсалады.

Қажетболғанжағдайдасоторындаушысытыйымсалынғанмүлiктіалыпқоюдыжүргізугенемесеборышкердіңтыйымсалынғанмүлiктіпайдаланужөніндегіқұқықтарыншектеугеқұқылы.Шектеудіңтүрлерін,көлемдеріменмерзімдерінсоторындаушысыәрбірнақтыжағдайдаосымүліккетыйымсалудыңмақсаттарын,мүліктіңерекшеліктерін,оныңменшікиесінемесеқожасыүшінмаңызын,шаруашылық,тұрмыстықнемесеөзгедейпайдаланылуынжәнебасқадафакторлардыескереотырыпайқындайды.

СоторындаушысыныңмүлiккебилікетугесалғантыйымынбұзунемесеборышкердіңтыйымсалынғанмүлкінпайдалануқұқықтарыншектеудісақтамауатқарушылыққұжаттақамтылғанталаптардыорындамағаныүшіносыЗаңдакөзделгенсалдарларғаәкепсоғады.

Вексельдерге,түбіртектерге,ұсынушыныңжинақкітапшаларына,депозиттікжәнежинақсертификаттарына,облигацияларғажәнеборышкергеақшасомасынтөлеуміндеттемесібарөзгедемүліккетыйымсалукезіндесоторындаушысыалыпқоютуралыхаттаманытолтыраотырып,аталғанмүліктіалыпқояды.

Құжаттықбағалықағаздарғатыйымсалуолардыңтұрғанорныбойыншажүргізіледі.Құжатсызбағалықағаздарғатыйымсалуосықағаздариелерініңқұқықтарынесепкеалуорныбойыншажүргізіледі.

Соторындаушысыбағалықағаздарғатыйымсалутуралықаулышығарады.ҚұжаттықбағалықағаздарғатыйымсалутуралысоторындаушысыАтқарушылықісжүргізужәнесоторындаушысыныңқұқықтықмәртебесітуралыЗаңның67-бабындабелгіленгентәртіппенхаттамадажасайды.

Бағалықағаздарғатыйымсалутуралықаулыдатыйымсалынғанбағалықағаздардыңжалпысаны,олардыңтүрі,сәйкестендірунөмірі,осыбағалықағаздардыңэмитентітуралымәліметтер,бағалықағаздардысәйкестендіруге,сондай-ақолардыңборышкергетиесілілігінанықтауғамүмкіндікберетінбасқададеректеркөрсетіледі.

Борышкергетиесілібағалықағаздарғатыйымсалуборышкердіңоларғабилікетуіне(сатуға,өзміндеттемелеріннемесеүшіншібірадамдардыңміндеттемелерінқамтамасызетуретіндеберуге,өзгедетүрдеауыртпалықтүсіруге)тыйымсалудыбілдіреді.Өзгедешектеулерді,оныңішіндеборышкердіңкірісалуғақұқықтарынжәнебағалықағаздарменбекітілгенбасқадақұқықтарыншектеукезіндесоторындаушысыбелгіленгеншектеулердібағалықағаздарғатыйымсалутуралықаулыдасанамалапкөрсетугеміндетті.

Бағалықағаздарғатыйымсалу:

-эмитенттiң(басқарушыкомпанияның)олардыөтеу,оларбойыншакiрiстердiтөлеу,олардыөзгебағалықағаздарғаайырбастаунемесеалмастыружөнiндегiәрекеттержасауына,егермұндайәрекеттертыйымсалынғанбағалықағаздардышығарушарттарында(инвестициялықпайқордыңқағидаларында)көзделсежәнебағалықағаздарғатыйымсалутуралықаулыдатыйымсалынбаса,кедергiкелтiрмейдi.Көрсетілгенәрекеттердiңжасалуытуралыэмитент(басқарушыкомпания,басқарушы)соторындаушысынадереухабарлайды;

-бағалықағаздарнарығытуралызаңнамадажәнеосықорбиржасыныңішкіқұжаттарындабелгіленгеншарттардажәнетәртіппенесепайырысукезеңіішіндемүліккетыйымсалутуралысоттыңтиістіұйғарымыналғанкезгедейінқорбиржасыныңсаудажүйесіндежасалғанмәмілелербойыншабарлықміндеттемелердіорындауға(немесебарлықесепайырысуларды,аударымдардыаяқтауға)кедергiкелтiрмейдi.

Айырбастау,алмастырунемесеқорбиржасындажасалғанмәмілелердіорындаунәтижесiндеалынғанөзгедеқаржықұралдары,егербұлтыйымсалумақсаттарынақайшыкелмесе,тыйымсалутуралықаулыбойыншатыйымсалынғанбағалықағаздарсекiлдiдәлсолшарттарментыйымсалудатұрғанболыпесептеледi.СоторындаушысыбұрыншығарылғанқаулығақосымшаАтқарушылықісжүргізужәнесоторындаушысыныңқұқықтықмәртебесітуралыЗаңның55-бабының5-тармағынасәйкесайқындалғанберешектiңмөлшерiнескереотырып,айырбастау,алмастырунемесеқаржықұралдарыменжасалғанмәмілелердіорындаунәтижесiндеалынғанқаржықұралдарынатыйымсалутуралықаулышығаруғамiндеттi.

«ҚазақстанРеспубликасындағыбанктержәнебанкқызметітуралы»ҚазақстанРеспубликасыныңЗаңынасәйкесбанктердіңбіреуінеқатыстықайтақұрылымдаужүргізілгенолардыбіріктірунысанындақайтаұйымдастырукезіндеқайтаұйымдастырылатынбанктіңакцияларынақамақсалуқайтаұйымдастырубойыншаәрекеттер(өзінебіріктіружүзегеасырылатынбанктіңолардысатыпалуыбойыншаәрекеттіқосаалғанда)жасауғакедергікелтірмейді,сондай-аққамақсалынғанакцияларбойыншақұқықтардыесепкеалудыжүзегеасыратынтіркеушінің,орталықдепозитарийдіңжәне(немесе)номиналұстаушылардыңтиістіәрекеттержасауынакедергікелтірмейді.

Өзінебіріктіружүзегеасырылатынбанкбіріктірілетінбанктіңқамақтатұрғанакцияларыналғаннанкейіндереубұлжөніндесоторындаушысынахабарлайды.

Қамақсалутуралықаулыбойыншабұрынқамақсалынғанакциялардыңорнынаөзінебіріктіружүзегеасырылатынбанктіңқайтаұйымдастырылатынбанкакционерлеріарасындаорналастырылғанакциялары,егербұлқамақсалумақсаттарғақайшыкелмесе,қайтаұйымдастырылатынбанктіңакцияларынақамақсалушарттарыменбірдейқамақтадепесептеледі.

СоторындаушысыбұрыншығарылғанқаулығатолықтыруретіндеАтқарушылықісжүргізужәнесоторындаушысыныңқұқықтықмәртебесітуралыЗаңның55-бабының5-тармағынасәйкесайқындалатынберешектіескереотырып,бұрынқамақсалынғанакциялардыңорнынаөзінебіріктіружүзегеасырылатынбанктіңорналастырунәтижесіндеалынғанакцияларынақамақсалутуралықаулышығаруғаміндетті.

Егератқарушылыққұжаттаборышкердіңбағалықағаздарбойыншакірісалуғақұқықтарыншектеубелгіленсе,ондаосыбағалықағаздарбойыншабарлықкірістераумақтықорганныңқолма-қолақшаныбақылаушотынанемесежекесоторындаушысыныңағымдағышотынаесептелугетиіс.

Соторындаушысытыйымсалынғанқұжаттықбағалықағаздардыалыпқоядыжәнебағалықағаздарғатыйымсалутуралыхаттамағақолқойғызаотырып,осыхаттаманыңкөшірмесінсақтаушығасақтауғабереді.Соторындаушысыосыбағалықағаздардыкастодианғасақтауғаберутуралышешімқабылдайалады.

Тыйымсалынғанқұжатсызбағалықағаздаралыпқойылмайдыжәнеқұқықтардыесепкеалуүшінбасқаноминалдыұстаушығаберілмейді.

Тыйымсалынғанқұжатсызбағалықағаздардытіркеушініңқұқықтардыесепкеалуүшінбірыңғайтіркеушігеберуінежолберіледі.

Тыйымсалынғанбағалықағаздарғақұқықтардыесепкеалудыжүзегеасыратынноминалдыұстаушыныңтиістілицензиясыныңқолданылуытоқтатылатұрғаннетоқтатылғанжағдайда,номиналдыұстаушыолтуралылицензиясыныңқолданылуытоқтатылатұрғаннетоқтатылғандығытуралыхабарламаалғанкүнненкейінгікүнненкешіктірмейсоторындаушысынахабарлайды.

Эмитент(басқарушыкомпания)тыйымсалынғанбағалықағаздарғақұқықтардыесепкеалудыжүзегеасыратынноминалдыұстаушыменшарттыбұзғанжағдайда,номиналдыұстаушыолтуралышартбұзылғанкүнненкейінгікүнненкешіктірмейсоторындаушысынахабарлайды.

Эмитент(басқарушыкомпания,басқарушы)борышкергетиесілітыйымсалынғанбағалықағаздартөлемініңнемесеоныөтеудіңмерзімібасталғанжағдайда,аталғанбағалықағаздарбойыншатөлемсомасынқұрайтынақшаныаумақтықорганныңқолма-қолақшаныбақылаушотынанемесежекесоторындаушысыныңағымдағышотынаесептейді.

Тыйымсалынғанбағалықағаздардымүліктіңжәне(немесе)мүліктікқұқықтардыңиесінеберунысанындаөтегенжағдайдасоторындаушысымұндаймүліктіжәне(немесе)мүліктікқұқықтардыосыЗаңдабелгіленгентәртіппенөндіріпалады.

Соторындаушысыбағалықағаздарғатыйымсалынғанытуралықаулыныңкөшірмелерін,онышығарған(жасаған)күнненкейінгікүнненкешіктірмей,атқарушылықісжүргізутараптарына,сондай-ақ:

-бағалықағаздардыбергенадамға(эмиссиялықбағалықағаздардықоспағанда);

-тыйымсалынғанбағалықағаздарғақұқықтардыесепкеалудыжүзегеасыратынтiркеушiге,орталықдепозитарийге(номиналдыұстаушыға);

-егербағалықағаздарғатыйымсалуосыбағалықағаздарғабекітілгенқұқықтардышектеудентұратынболса,эмитентке(басқарушыкомпанияға)жібереді.

Бағалықағаздарғатыйымсалутуралықаулыныңкөшірмесіналғанкүнненбастап,осыбаптың14-тармағындааталғанадамдар:

-аталғанқаулыменборышкердіңшектелгенқұқықтарыніскеасыруғабағытталғанборышкердіңталаптарынорындауғақұқылыемес;

-осыбаптың5-тармағындакөрсетілгеноперациялардыжасаудыжәнемәмілелердіорындаудықоспағанда,соторындаушысыныңқаулысындакөрсетілгенберешектіңмөлшерiнескереотырып,орталықдепозитарийдіңнемесебағалықағаздарнарығынакәсiбиқатысушыныңшоттарындаесепкеалынатыннемесесондаболатынборышкердiңқаржықұралдарыменоперацияларындереутоқтататұруғамiндеттi.

Номиналдыұстаушының(бағалықағаздарнарығынакәсібиқатысушының)клиенттерiнетиесiлiқаржықұралдарынесепкеалужүзегеасырылатын,номиналдыұстаушының(бағалықағаздарнарығынакәсібиқатысушының)банктiк,жекежәнеөзгедешоттарынаноминалдыұстаушының(бағалықағаздарнарығынакәсібиқатысушының)мiндеттемелерiбойыншатыйымсалынаалмайды.

Соторындаушысыөндiрiпалушығаберiлетiнсоманы,орындаужөнiндегiшығыстардыжәнежекесоторындаушысыныңқызметтерінетөлейтіншығыстардыөтеугеқажеттiмөлшердеборышкермүлкiніңтiзiмдемесінжүргізеді.АтқарушылықісжүргізужәнесоторындаушысыныңқұқықтықмәртебесітуралыЗаңның55-бабының5-тармағындакөзделгенжағдайда,тізімделетінмүліктіңқұныатқарушылыққұжатбойыншаөндiрiпалудыңмөлшерiненасыптүсуiмүмкiн.Соторындаушысыныңтiзiмдемегетүскензаттарғасүргiсалаалады.

Мүлiккетiзiмдемежасауборышкердiңжәнекуәгерлердiңқатысуыменжүргiзiлугетиiс.Атқарушылықәрекеттержасалатындығытуралыалдыналахабардаретілген,борышкерболыптабылатынжекеадамнемесезаңдытұлғаныңөкiлiболмағанжағдайда,тiзiмдемекуәгерлердiңқатысуыменжасалады.

Мүлiктертiзiмдемесiнеәрзаттыңатауы,оныңерекшебелгiлерi(салмағы,метражы,тозудәрежесi,бұйымныңмаркасыжәнеөзгедеөлшемдері),әрзаттыңжеке-жекебағасыжәнебарлықмүлiктiңқұныенгiзiледi.

Тiзiмдемегеоныжасаукезiндеқатысқанадамдарқолқояды.

Соторындаушысытізімдемегеқатысушымаманныңқорытындысыбойыншажылжымалымүліккетізімдемежасамауғанемаманныңқорытындысыбойыншаонысатумүмкінболмасанемесеонысатудантүскенсомаорындаужөніндегішығыстарданкемболатынболса,оныкейінтізімдемеденалыптастауғақұқылы.

Мүліккетізімдемежасаужәнетыйымсалухаттамасында:

-хаттамажасалғануақытпенорны;

-хаттамажасағансоторындаушысының,сондай-ақхаттамажасалғанкездеқатысқанадамдардыңтегі,атыжәнеәкесініңаты(олболғанжағдайда);

-соттыңнемесеатқарушылыққұжатыорындалатынбасқадаорганныңатауы;

-өндіріпалушыныңжәнеборышкердіңтектері,аттарыжәнеәкелерініңаттары(оларболғанжағдайда);

-мүліккетізімдемежасаужүргізілгенітуралысілтеме(тізімдеменікімжүргізді,тізімделгенмүліктіңжалпықұны);

-мүліктүрініңсипатынемесемүліктіңжәнеоныңсипаттамаларыныңтізбеленуі;

-егерзаттарғасүргісалужүргізілгенболса,оғансілтеме;

-мүліксақтауғаберілгенжекеадамныңтегі,атыжәнеәкесініңаты(олболғанжағдайда),заңдытұлғаныңатауы,егермүліктісақтауборышкердіңөзінежүктелмесе,мекенжайлары;

-борышкергежәнебасқадаадамдарғасоторындаушысыныңәрекеттерінешағымжасаутәртібіменмерзімініңтүсіндірілгені,сондай-ақборышкергенемесемүліктісақтаушығаолардыңсақтауғаберілгенмүліктісақтаужөніндегіміндеттеріжәнеоныталан-таражғасалғаны,иеліктеншығарғанынемесежасырғаныүшінжауапкершілігіжөніндетүсіндірілгенітуралыбелгі;

-өндіріпалушының,борышкердің,тізімдемежасаукезіндеқатысқанадамдардыңескертпелеріменарыздарыжәнесоторындаушысыныңсоларбойыншаөкімдерікөрсетілугетиіс.

Мүліккетізімдемежасаужәнетыйымсалухаттамасынасоторындаушысыжәнеонытолтырукезіндеқатысқанадамдарқолқояды.

3.Соторындаушысымүліккетыйымсалынғанжәнеборышкергемүліктіңтиесіліекеніанықталғанкезденбастапонжұмыскүніішінде:

-бағалаушыныөзбетіншетағайындау;

-атқарушылықісжүргізутараптарыныңбірініңұсынысыбойыншабағалаушынытағайындау;

-атқарушылықісжүргізутараптарыныңбірінеборышкердіңмүлкінбағалаудыжүргізутуралытапсырмаберуіарқылыбағалаушынытағайындаутуралықаулышығарады.

Борышкердіңтыйымсалынғанмүлкінбағалаужөніндегікөрсетілетінқызметтіңақысынтөлеуатқарушылықісжүргізутараптарынажүктеледіжәнекейінненборышкердіңесебіненөтеледі.

Бағалаушынытағайындаутуралысоторындаушысықаулысыныңкөшірмелеріатқарушылықісжүргізутараптарынаонышығарғанкүнненкейінгікүнненкешіктірілмейжіберіледі.

Бағалауменкеліспегенатқарушылықісжүргізутарапыбағалаутуралыесеппентанысқанкезденбастапкүнтізбеліконкүнішіндеоғаншағымжасауғақұқылы.ШағымсоторындаушысыныңәрекеттерінешағымжасауүшінҚазақстанРеспубликасыныңазаматтықісжүргізузаңнамасындабелгіленгентәртіппенсотқаберіледі.

БағалаутуралыесеппентанысуАтқарушылықісжүргізужәнесоторындаушысыныңқұқықтықмәртебесітуралыЗаңның4-тарауынасәйкесжүргізіледі.

Борышкердіңтыйымсалынғанмүлкінқайталапбағалаубойыншакөрсетілетінқызметақысынтөлеушағымжасаушытарапқажүктеледі.

Атқарушылықісжүргізутараптарымүліктіңқұнытуралыжазбашакелісімжасасқанжағдайда,бағалаушытыйымсалынғанмүліктібағалаудыжүргізбейдіжәнебағалаушынытағайындаутуралықаулышығарылмайды.

Мүлiктісақтау.Соторындаушысысақтаушыдансақтауқолхатыналуарқылысақтаушартынегiзiндетыйымсалынғанмүлiктiсақтауғаберудiжүзегеасырады.

ТыйымсалынғанмүлiктiсақтаудыңтәртiбiменшарттарыҚазақстанРеспубликасыныңАзаматтықкодексіменжәнебасқаданормативтікқұқықтықактілеріменайқындалады.

Егермүлiктiпайдалануоныңерекшеліктерібойыншамүлiктiңжойылуынанемесеоныңқұндылығыныңкемуiнеәкепсоқпаса,сақтаушыбұлмүлiктiсоторындаушысыныңрұқсатыменпайдаланаалады.

Борышкернемесеоныңотбасыныңмүшесiсақтаушыболыптабылмаса,олсақтағаныүшiнсыйақыалады.

Мүлiктiсақтаужөнiндежұмсалғанқажеттiшығыстарсақтаушығаосымүлiктiпайдалануданiсжүзiндеалынғанпайдашегерiлеотырыпөтеледi.

Мүлiктiсақтауғабайланыстыжұмсалғаншығындаратқарушылықәрекеттержасаужөнiндегiшығыстарғажатқызылады.

Мүлiктiсақтаушыныңжауапкершiлiгi.Сақтауғаберілгентыйымсалынғанмүліктіталан-таражғасалған,иеліктеншығарғаннемесежасырғанжағдайдасақтаушыҚазақстанРеспубликасыныңзаңдарынасәйкесжауаптыболады.

Борышкерденалыпқойылғанқұндылықтардысақтау.Борышкерденақшаны,бағалықағаздарды,валюталыққұндылықтарды,зергерлiкжәнеқымбатметалдардан,асылтастарданжәнеiнжуденжасалғанбасқадабұйымдарды,сондай-ақосындайбұйымдардыңсынықтарыналыпқойғанкездесоторындаушысыекіданаетіпалыпқоюактісінжасайды.

Борышкерденалыпқойылғанбағалықағаздарды,валюталыққұндылықтарды,зергерлiкжәнеқымбатметалдардан,асылтастарданжәнеiнжуденжасалғанбасқадабұйымдарды,сондай-ақосындайбұйымдардыңсынықтарынсоторындаушысыбанктергежәнебанкоперацияларыныңжекелегентүрлерінжүзегеасыратынұйымдарғашартнегiзiндежүзегеасырылатынсақтауғаөткiзедi.

Өндiрiпалушығаберілгенсомалардыжәнеатқаружөнiндегiшығыстардыөтеуүшiнқажеттi,борышкерденалынғанақшасомаларынсоторындаушысыжиырматөртсағатішіндеаумақтықорганныңқолма-қолақшаныбақылаушотынанемесежекесоторындаушысыныңағымдағышотынаенгiзедi.Аумақтықорганныңқолма-қолақшаныбақылаушотындағынемесежекесоторындаушысыныңағымдағышотындағыақшасомаларынесепкеалу,сақтаужәнеберутәртiбiҚазақстанРеспубликасыныңзаңнамасыменайқындалады.

Борышкерденақшаныалыпқоюкезіндеборышкергеалыпқоюактісіненбөлектүбіртекберіледі,алалыпқойылғанақшааумақтықорганныңқолма-қолақшаныбақылаушотынанемесежекесоторындаушысыныңағымдағышотынаенгізіледі.