Тэма 3. сучасныя тэорыі культурнай прагностыкі
ЗАЦВЯРДЖАЮ
Першы прарэктар
УА “Беларускі дзяржаўны
ўніверсітэт культуры
і мастацтваў”
___________Ю.П.Бондар
“____”___________2012 г.
Рэгістрацыйны № ВД-___/баз.
ПРАГНОСТЫКА Ў МІЖНАРОДНАЙ КУЛЬТУРНАЙ ДЗЕЙНАСЦІ
Вучэбная праграма спецкурса
па спецыяльнасці 1-21 04 01 Культуралогія
напрамку спецыяльнасці 1-21 04 01-01 Культуралогія
(прыкладная)
спецыялізацыі 1-21 04 01-01 01 Менеджмент міжнародных культурных сувязей
Мінск 2012
Складальнік
А.У.Марозаў, загадчык кафедры міжкультурных камунікацый ўстановы адукацыі “Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт культуры і мастацтваў”, доктар філалагічных навук, прафесар
Рэцэнзенты:
В.У.Пазнякоў, прафесар кафедры маладзёжнай палітыкі ўстановы адукацыі “Рэспубліканскі інстытут вышэйшай школы”, доктар філасофскіх навук, прафесар;
С.Л.Вілейка, загадчык кафедры культуралогіі ўстановы адукацыі “Гродзенскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Я.Купалы”, кандыдат культуралогіі, дацэнт
Рэкамендавана да зацвярджэння ў якасці вучэбнай:
кафедрай міжкультурных камунікацый ўстановы адукацыі “Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт культуры і мастацтваў” (пратакол № 5 ад 27.06.2012 г.);
презідыумам навукова-метадычнага савета ўстановы адукацыі “Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт культуры і мастацтваў” (пратакол № ад 26.09.2012 г.).
 |
ТЛУМАЧАЛЬНАЯ ЗАПІСКА
Культурная прагностыка – адзін з вядучых напрамкаў развіцця культуралагічнай думкі ў ХХІ стагоддзі, які прызваны істотна пашырыць футуралагічную складаючую гуманітарных ведаў новага пакалення спецыялістаў, культуралагаў- менеджэраў міжнароднай культурнай сферы. Як навуковы кірунак і вучэбная дысцыпліна культурная прагностыка выконвае шэраг функцый, найбольш важнымі з якіх з’яўляюцца гнасеалагічная, уласна футуралагічная, ідэалагічная і кіраўнічая.
Мэта спецкурса – вывучыць гісторыю, метадалогію і практыку сацыякультурнага прагназавання і праектавання.
Задачы спецкурса:
– садзейнічаць сацыялізацыі і інкультурацыі студэнтаў, уводзячы іх у кола праблем сучаснай прагностыкі;
– сістэматызаваць уяўленні аб асноўных этапах развіцця сацыякультурнай прагностыкі ў гісторыі цывілізацыі і сучасным вопыце прагнастычнай дзейнасці ў сферы культуры ў Беларусі і замежных краінах;
– выпрацаваць навыкі арганізацыі і правядзення прыкладнога прагнастычнага даследавання у міжнароднай культурнай сферы;
– прааналізаваць сутнасць і асаблівасці прагназавання канкрэтных сацыякультурных і цывілізацыйных працэсаў;
– сфарміраваць сістэму ідэалагічных каштоўнасцей і прыярытэтаў, звязаных з выпрацоўкай аптымальнага шляху развіцця нацыянальнай культуры як элемента ўстойлівага развіцця і бяспекі Рэспублікі Беларусь.
У выніку вывучэння спецкурса студэнт павінен:
ведаць:
– паняційны апарат і інструментарый прагназавання і праектавання ў сферы культуры;
– гістарычныя ўмовы ўзнікнення і развіцця культурнай прагностыкі, асноўныя напрамкі і канцэпцыі сучаснай футуралогіі;
– метады і метадалогію прагнозных распрацовак культурных працэсаў міжнароднага ўзроўню;
– асновы прыкладнога прагназавання і праектавання культуры ў цэлым і яе асобных сфер (эканамічнай, палітычнай, прававой, навуковай, рэлігійнай, мастацкай і да т. п.).
умець:
– самастойна працаваць з культуралагічнымі тэкстамі і праграмамі футуралагічнай праблематыкі;
– будаваць і выкарыстоўваць мадэлі апісання і прагназавання разнастайных з’яў міжнароднай культурнай сферы;
– выкарыстоўваць атрыманыя навыкі аналізу сацыякультурнай сітуацыі ў Рэспубліцы Беларусь і замежных краінах;
– выпрацаваць уласны канцэптуальны прагноз асноўных тэндэнцый развіцця нацыянальнай і сусветнай культуры.
Асноўныя формы навучання ў працэссе вывучэння спецкурса – лекцыі, семінары, напісанне рэфератаў, індывідуальныя гутаркі з выкладчыкам, самастойная работа.
Праграма распрацавана ў адпаведнасці з патрабаваннямі Дзяржаўнага адукацыйнага стандарту па цыкле сацыяльна-гуманітарных дысцыплін, які ўведзены ў дзеянне пастановай Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь ад 1.09.2006 г. №89.
Аб’ём спецкурса складае 40 гадзін аўдыторных заняткаў: 4 гадзіны – лекцыі і 36 – семінары.
Спецкурс чытаецца на працягу васьмога семестра. Форма кантролю – залік.
 |
ПРЫКЛАДНЫ ТЭМАТЫЧНЫ ПЛАН
| Тэмы | Колькасць аўдыторных гадзін | |
| лекцыі | семінары | |
| Тэма 1. Уводзіны. Мэта і задачы спецкурса “Прагностыка ў міжнароднай культурнай дзейнасці” | – | |
| Тэма 2. Гістарычныя ўмовы ўзнікнення і развіцця сацыякультурнага прагназавання | – | |
| Тэма 3. Сучасныя тэорыі культурнай прагностыкі | – | |
| Тэма 4. Сацыякультурны прагноз: сутнасць, віды і стадыі | – | |
| Тэма 5. Асаблівасці прагназавання ў міжнароднай культурнай сферы | – | |
| Тэма 6. Прынцыпы і параметры прагнастычнай дзейнасці | – | |
| Тэма 7. Стварэнне праграмы сацыякультурнага прагназавання | ||
| Тэма 8. Пабудова і аналіз зыходнай (базавай) мадэлі прагнозу | – | |
| Тэма 9. Пабудова мадэлі прагнознага фону | – | |
| Тэма 10. Пошукавы і нарматыўны прагнозы | – | |
| Тэма 11. Верыфікацыя прагнозу | – | |
| Тэма 12. Распрацоўка рэкамендацый па выніках прагназавання міжнароднай культурнай сферы | – | |
| Тэма 13. Глабальны прагноз і яго ўплыў на сацыякультурны прагрэс | – | |
| Тэма 14. Тыпалогія глабальных пагроз сацыякультурнаму прагрэсу | – | |
| Тэма 15. Прагностыка развіцця экалагічнай культуры | – | |
| Тэма 16. Прагностыка адносінаў чалавека, культуры і грамадства | – | |
| Тэма 17. Інфарматызацыя і яе глабальныя сацыякультурныя наступствы | – | |
| Тэма 18. Прагностыка параўнальнага развіцця і ўзаемадзеяння цывілізацый | – | |
| Тэма 19. Прагностыка развіцця культуры Беларусі ў міжнародным кантэксце | – | |
| Разам… |
ЗМЕСТ ДЫСЦЫПЛІНЫ
Тэма 1. Уводзіны. Мэта і задачы спецкурса “Прагностыка ў міжнароднай культурнай дзейнасці”
Прагностыка як навуковая дысцыпліна, аб’ектыўныя перадумовы яе ўзнікнення. Развіццё прагностыкі ў Беларусі і замежных краінах. Мэта, задачы, функцыі і структура культурнай прагностыкі: прадбачанне, прадказанне, прагноз і да т. п. Паняційны апарат і інструментарый прагназавання і праектавання. Праблема навуковасці культурнай прагностыкі, яе суадносіны з іншымі вучэбнымі дысцыплінамі. Прагназаванне і праектаванне як даследаванне перспектыў развіцця сацыякультурных працэсаў і з’яў у мэтах павышэння навуковай абгрунтаванасці і эфектыўнасці мэтанакіравання і планіравання.
Тэма 2. Гістарычныя ўмовы ўзнікнення і развіцця сацыякультурнага прагназавання
Развіццё ўяўленняў аб будучым на ранніх стадыях існавання чалавецтва. Рэлігійныя, утапічныя і філасофска-гістарычныя карані тэорыі прагназавання. Праблемы пошуку метадаў і прынцыпаў сацыяльнага прагназавання ў ХІХ–ХХ стст. Пачатак і развіццё заходняй футуралогіі: агульная класіфікацыя і характарыстыка асноўных плыняў. Эвалюцыянісцка-прагрэсісцкая прагнастычная канцэпцыя культуры. Прагнастычная канцэпцыя цыклічнага развіцця культуры. Зараджэнне канцэпцый тэхналагічнага ўяўлення аб развіцці грамадства.
Тэма 3. Сучасныя тэорыі культурнай прагностыкі
Рымскі клуб і яго ўплыў на футуралагічныя даследаванні. Прагнастычная аснова тэорый мадэрнізацыі. Прагнастычная аснова тэорыі інстытуалізму С.Ханцінгтана. Тэорыі залежнасці і іх футуралагічныя метады. Сучасныя песімістычныя і аптымістычныя прагнозы развіцця культуры і цывілізацыі. Эканамічныя, палітычныя і сацыяльныя ўмовы з’яўлення “антыфутуралагічных” настрояў у грамадстве. “Экалагічная хваля” і яе наступствы. Прычына з’яўлення і асноўныя ідэі “тэхналагічнай хвалі”. “Антытысціенцысцкая хваля” і яе з’яўленне. Працы А.Тофлера (“Футурашок”, “Трэцяя хваля”), Дж. Нейсбіта (“Мегатрэнды”). Праблемы ўніверсалізму і партыкулярызму ў прагназаванні развіцця культурных працэсаў. Альтэрнатывістыка як праект супрацьстаяння глабалізацыі сацыякультурнага жыцця.