Тапсырманың орындалуы
ЕСЖ-тың мақсаты және мәселелері
№1 ЕСЖ-тың мақсатыстуденттердің теориялық білімдерін нығайту және нақты есептерді өз бетімен шығаруды дамыту, сонымен қатар техникалық әдебиеттерді, нормативтік және техникалық шарттарды дұрыс пайдалануы бойынша тәжірибе алу мен қатар электрлік станциялардың құрылымдық сұлбаларын таңдау және қуаттар балансын есептеу.
№1 ЕСЖ-тың есебі:
1) Генераторлардың түрін, олардың қоздыру және салқындату жүйелерін таңдау;
2) Станциялардың алғашқы құрылымдық сұлбаларын сызу;
3) Қалыпты режимде жүктемелердің қуат балансын есептеу.
ЕСЖ берілген әр түрлі нұсқалар бойынша орындалады.
1-кесте. Берілген мәліметтер
| Жылу электр орталығы | Нұсқа № | |
| Отын түрі | Газ | |
| Генераторлардың саны және қуаты, МВт | 3/12, 1/32 | |
| Генераторлық кернеудегі желілердің саны, жүктеменің қуаты, МВт | 10/1,5 5/10 | |
| Ө.М. шығыны, % | ||
| ОҚТҚ номиналды кернеуі, кВ | ||
| ОҚТҚ желілерінің саны, жүктеменің қуаты, МВт | 2/10 | |
| Жүктеменің ұзақтығы қыс/жаз | 170/195 | |
| Жүйемен байланысты желілердің номиналды кернеуі, кВ | ||
| Желілер саны және ұзындығы, км | 2/40 |
2-кесте. Тәулік ішіндегі жергілікті жүктеме сызбасының пайыздық көрсеткіші
| Жыл мезгілі | Уақыты | |||
| 0-8 | 8-18 | 18-24 | ||
| Қыс | 90% | 100% | 90% | |
| Жаз | 65% | 80% | 65% | |
| Қыс | Жаз | |||
| Жүктеме | ||||
Турбогенератордың түрін таңдау
Берілген мәліметтер бойынша, орнатуға ТВС-32УЗ маркалы 1 турбогенератор және 3 турбогенератор Т-12-2У3 (Т – турбогенератор, В –сутегімен сақындату, С – арнайы қолданылатын, 32(12) – номиналды активті куаты МВт, 2 – полюстер саны, У – қоңыржай климат аудандарда жұмыс істеу үшін, З – Табиғи желдетуі бар жабық орында жұмыс істеу үшін).
3-кесте. ТВС-32УЗ турбогенераторлары үшін:
| Толық қуат: | Sном = 40 МВА; |
| Активті қуат: | Pном = 32 МВт; |
| Айналу жылдамдығы: | n = 3000 айн/мин; |
| Жиілігі: | 50 Гц; |
| Қуат коэффициент: | cosφ = 0,8; |
| Статор тогы: | 2,2/3,67кА; |
| Статор кернеуі: | Uном = 6.3/10.5 кВ; |
| ПӘК-і: | η = 85 % ; |
4-кесте. Т-12-2У3 турбогенераторлары үшін:
| Толық қуат: | Sном = 15 МВА; |
| Активті қуат: | Pном = 12 МВт; |
| Айналу жылдамдығы: | n = 3000 айн/мин; |
| Жиілігі: | 50 Гц; |
| Қуат коэффициент: | cosφ = 0,8; |
| Статор тогы: | 0,825/1,37кА; |
| Статор кернеуі: | Uном = 6.3/10.5 кВ; |
| ПӘК-і: | η = 85 % ; |
Тапсырманың орындалуы
Станцияның структуралық схемасын және қуаттар балансын құру
1-сурет. 1-ші нұсқаның құрылымдық сұлбасы
1. Қуат балансы (қалыпты режим).
Г-1, Г-2 және Г-3 генераторларының қуаттарын өндіру, МВт.
Қыс
Жаз
2. Генераторлардың өзіндік мұқтаждық жүктемесін анықтаймыз.
Берілген мәндер бойынша ТЭЦ-та генератордың орнатылған қуатынан 5% қабылданады.
Рө.м.(t) = (0,4+0,6 
·Рө.м..max.;
Мұнда, 
- t уақыт аралығында шинадан берілетін қуат, МВт;
- генератордың орнатылған жүктемесі, МВт;
- генератордың өзіндік мұқтаждық жүктемесі, МВт,
Г-1, Г-2 және Г-3 генераторларының өзіндік мұқтаждық жүктемесі, МВт
Қыс
Жаз
3. Г-4 генераторларының әрбірінің өзіндік мұқтаждық жүктемесі, МВт
Қыс
Жаз
4. 10 кВ-тағы жүктемені анықтаймыз, МВт 10/1,5,5/1,0
Қыс
Жаз
5. Т-1 мен Т-2 жүктелуі , МВт
Қыс
Жаз
6. Т-1 мен Т-2 трансформаторының әрқайсысының жүктелуі, МВт
Қыс
Жаз
7. 35 кВ-тағы жүктеме, МВт. 2x10МВт=20 МВт.
Қыс
Жаз
8. Т-3 трансформаторының 10 кВ-тық орамының жүктелуі, МВт
Қыс
Жаз
9. Т-3 трансформаторының 35 кВ-тық орамының жүктелуі, МВт
Қыс
Жаз
10. Т-3 трансформаторының 110 кВ-тық орамының жүктелуі, МВт
Қыс
Жаз
4- кесте. 1-нұсқа үшін қуат балансы (қалыпты режим)
| Анықталатын параметр | Жыл мезгілі | Уақыты | ||
| 0-8 | 8-18 | 18-24 | ||
| 1. Г-1, Г-2 қуаттарын өндіру, МВт | Қыс Жаз | 32,4 23,4 | 28,8 | 32,4 23,4 |
| 2. Г-1, Г-2 өзіндік мұқтаждығын анықтау, МВт | Қыс Жаз | 2,37 1,99 | 2,52 2,22 | 2,37 1,99 |
| 3. Г-3, Г-4 әрбірінің өзіндік мұқтаждық жүктемесі, МВт | Қыс Жаз | 2,1 1,77 | 2,24 1,97 | 2,1 1,77 |
| 4. 10 кВ-тағы жүктеме, МВт | Қыс Жаз | |||
| 5. Т-1 мен Т-2 жүктелуі, МВт | Қыс Жаз | 10,03 5,41 | 13,48 10,58 | 10,03 5,41 |
| 6. Т-1 мен Т-2 әрбірінің жүктелуі , МВт | Қыс Жаз | 5,015 2,705 | 6,47 5,29 | 5,015 2,705 |
| 7. 35 кВ-тағы жүктеме, МВт | Қыс Жаз | |||
| 8. Т-3, Т-4 10 кВ-тық орамының жүктелуі, МВт | Қыс Жаз | 26,7 19,03 | 29,76 23,63 | 26,7 19,03 |
| 9. Т-3, Т-4 35 кВ-тық орамының жүктелуі, МВт | Қыс Жаз | 7,97 7,59 | 6,52 5,42 | 7,97 7,59 |
| 10. Т-3, Т-4 110 кВ-тық орамының жүктелуі, МВт | Қыс Жаз | 18,43 11,44 | 23,24 18,21 | 18,43 11,44 |
2-сурет. 2-ші нұсқаның құрылымдық сұлбасы
1. Қуат балансы (қалыпты режим).
Г-1, Г-2 және Г-3 генераторларының қуаттарын өндіру, МВт.
Қыс
Жаз
2. Генераторлардың өзіндік мұқтаждық жүктемесін анықтаймыз.
Берілген мәндер бойынша ТЭЦ-та генератордың орнатылған қуатынан 5% қабылданады.
Рө.м.(t) = (0,4+0,6 ·Рө.м..max.;
Мұнда, - t уақыт аралығында шинадан берілетін қуат, МВт;
- генератордың орнатылған жүктемесі, МВт;
- генератордың өзіндік мұқтаждық жүктемесі, МВт,
Г-1, Г-2 және Г-3 генераторларының өзіндік мұқтаждық жүктемесі, МВт
Қыс
Жаз
3. Г-4 генераторларының әрбірінің өзіндік мұқтаждық жүктемесі, МВт
Қыс
Жаз
4. 10 кВ-тағы жүктемені анықтаймыз, МВт 10/1,5,5/1,0
Қыс
Жаз
5. Т-1 мен Т-2 жүктелуі , МВт
Қыс
Жаз
6. Т-1 мен Т-2 трансформаторының әрқайсысының жүктелуі, МВт
Қыс
Жаз
7. 35 кВ-тағы жүктеме, МВт. 2x10МВт=20 МВт.
Қыс
Жаз
8. Т-1 мен Т-2 трансформаторларының әрқайсысының 35 кВ-тық пен бірге 110 кВ қуат ағыны, МВт
Қыс
Жаз
9. Т-1 мен Т-2 трансформаторларының әрқайсысының 35 кВ-тық орамының жүктелуі, МВт
Қыс
Жаз
5- кесте. 2-нұсқа үшін қуат балансы (қалыпты режим)
| Анықталатын параметр | Жыл мезгілі | Уақыты | ||
| 0-8 | 8-18 | 18-24 | ||
| 1. Г-1, Г-2 қуаттарын өндіру, МВт | Қыс Жаз | 32,4 23,4 | 28,8 | 32,4 23,4 |
| 2. Г-1, Г-2 өзіндік мұқтаждығын анықтау, МВт | Қыс Жаз | 2,37 1,99 | 2,52 2,22 | 2,37 1,99 |
| 3. Г-3, Г-4 әрбірінің өзіндік мұқтаждық жүктемесі, МВт | Қыс Жаз | 2,1 1,77 | 2,24 1,97 | 2,1 1,77 |
| 4. 10 кВ-тағы жүктеме, МВт | Қыс Жаз | |||
| 5. Т-1 мен Т-2 жүктелуі, МВт | Қыс Жаз | 10,03 5,41 | 13,48 10,58 | 10,03 5,41 |
| 6. Т-1 мен Т-2 әрбірінің жүктелуі , МВт | Қыс Жаз | 5,015 2,705 | 6,47 5,29 | 5,015 2,705 |
| 7. 35 кВ-тағы жүктеме, МВт | Қыс Жаз | |||
| 8. Т-1, Т-2 әрбірінің 35 кВ-тық пен бірге 110 кВ қуат ағыны, МВт | Қыс Жаз | 3,985 3,795 | 3,26 2,71 | 3,985 3,795 |
| 9. Т-1, Т-2 әрбірінің 35 кВ-тық орамының жүктелуі, МВт | Қыс Жаз | 6,5 | 6,5 |
Графиктер
1-гарфик. Жыл мезгілі бойынша
3-сурет. Генератормен қуат өндіру графигі
4-сурет. Генератордың ө.м.-ның жүктемесінің графигі
| 32,4 |
| 28.8 |
5-сурет. 35 кВ-тық кернеудегі жүктеменің сызбасы
Орытынды
ЕСЖ-та біз генераторлардың түрін таңдадық. Нормативтік және техникалық шарттарды дұрыс пайдалана отырып, электрлік станциялардың құрылымдық сұлбаларын өзіміз құрып және сол сұлба негізінде қуаттар балансын есептедік. Бұл есептік сызба жұмыста нұсқа бойынша жалпы санына және қуатына байланысты генераторлардың түрін таңдадық. Менің нұсқам бойынша 32 МВт қуатпен 1 генератор және 12 МВт қуатпен 3 генератор жұмыс жасайды. Генераторлардың өзіндік мұқтаждық шығыны – 7%-ды құрады. Осы және тағы да басқа мәліметтер бойынша нормативтік және техникалық шарттарды дұрыс пайдалана отырып, электрлік станциялардың құрылымдық сұлбаларын өзіміз құрып және сол сұлба негізінде қуаттар балансын есептедік.
Дебиеттер тізімі
1. Электр станциялар мен қосалқы станциялар. ЕСЖ орындау бойынша әдістемелік нұсқаулықтар. Хожин Г. Х., Михалкова Е. Г., Тасыбаева Ж. Н. Алматы. АЭжБУ, 2015. – 58 б.
2. Рожкова Л.Д., Козулин В.С. Электрооборудование станций и подстанций: Учебник для техникумов. – 3 изд. - М.: Энергоатомиздат, 1987.
3. Неклепаев Б.Н. Электрическая часть электростанций и подстанций: Учебник для вузов.- 2 изд. - М.: Энергоатомиздат, 1986.
4. Неклепаев Б.Н., Крючков И.П. Электрическая часть электростанций и подстанций: Справочные материалы для курсового и дипломного проектирования: Учебное пособие для вузов. – М.: Энергоатомиздат, 1989.