Терминологический словарь по специальности
«Радиотехника, электроника и телекоммуникации»
| № | Термины и их значения на русском | Термины и их значения на казахском |
| Радиосвязь –разновидность электричес- кой связи, осуществляемая посредством радиоволн. | Радиобайланыс –радиотолқын арқы- лы атқарылатын электр байланысының түрі. | |
| Радиоприемник –радиоэлектронное уст-ройство, предназначенное (в сочетании ан- тенной) для приема радиоизлучений и преобразования их в виде, позволяющем использовать содержащуюся в них инфор-мацию. | Радиоқабылдағыш –ақпаратты қолда- нуына болатын түрге түрлендіретін радиосигналды қабылдауға арналған радиоэлектронды құрылғы. | |
| Двигатель –электрическая машина, пре- Образующая электрическую энергию пос- тоянного тока сети в механическую энер-гию вращательного движения. | Қозғалтқыш –желідегі тұрақты неме- се айнымалы токтың электр энергиясын айнымалы қозғалыстың механикалық энергиясынатүрлендіретін электр маши-насы. | |
| Межвитковое короткое замыкание –ко- роткое замыкание между отдельными вит- ками обмотки или частями электрической машины, трансформатора или электричес-кого аппарата. | Шумақ аралық қысқа тұйықталу –электр машинасының, трансформатор-дың немесе электрлік аппараттың бір орауышындағы әр түрлі шумақтардың немесе ораушы бөліктерінің арасында-ғы қысқа тұйықталу. | |
| Аналоговый электроизмеритель –ана- логовый электроизмерительный прибор для измерения нескольких величин. | Аналогті электрөлшеуіш –бірнеше шамаларды өлшеуге арналған аналогті аспап. | |
| Амплитудный селектор –электронное устройство для выделения из множества видеоимпульсов только таких, которые об- ладают заданными свойствами. | Амплитудалық іріктегіш –көп бейне импульстан тек қана өзіне тән берілген қасиеті барын бөлетін электронды құрал оның амплитудасы берілген деңгейден жоғары немесе оған жетпейді немесе берілген шектікте табылады. | |
| Контур обратной связи –замкнутый кон- тур, включающий в себя цепь обратной связи и часть усилителя между точками подключения обратной связи. | Кері байланыс контуры –кері байла- ныс тізбегін және кері байланысты қоса- тын нүктелердің арасындағы күшейт- кіштің бөлігін қосатын жабық контур. | |
| Контур электрической цепи –любой замкнутый путь, образованный ветвями и узлами. | Электр тізбегінің өн-бойы –тармақтар мен түйіндерден құралған кез-келген тұйық жол. | |
| Контурный ЭДС –по методу контурных токов это – алгебраическая сумма ЭДС всех ветвей, входящих в один из контуров Электрической цепи. | Өн бойлық ЭҚК –өн бойлық токтар Әдісі бойынша, бұл – электр тізбектің бір контурына кіретін барлық тармақ- тардың ЭҚК-нің алгебралық қомынды- сы. | |
| Контурный ток –по методу контурных Токов это – ток, замыкающийся в одном из контуров электрической цепи. | Өн бойлық ток –өн бойлық токтар әді- сі бойынша, бұл – электр тізбегінің бір өн бойында тұйықталатын ток. | |
| Линейный четырехполюсник –четырех- Полюсник, состоящий только из линейных элементов. | Сызықты төртұштық –тек қана сы- Зықты элементтерден құралған төрт- ұштық. | |
| Нагрузка электропривода статическая –обуславливается полезными и вредными Сопротивлениями движению: силы тре- ния, резания, веса и т.д. | Электр жетегінің статикалық жүкте- месі –тұрақтанған жылдамдықтағы электр жетегінің жүктемесі. | |
| Нагрузочный резистор –нагрузкой слу- жит резистор. | Жүктемелік резистор –жүк болып қызмет ететін резистор. | |
| Оплетка –защитный слой, сплетенный из металлических или неметаллических ни- тей. | Тоқыма –металл немесе металл емес Материалдар жібінен тоқылған қорға-ныстық жабын. | |
| Опорный трансформатор тока –транс- Форматор тока, служащий опорой для проводника первичной цепи. | Тіректік ток трансформаторы –бірін- ші реттік тізбек өткізгіші үшін тіреу қызметін атқаратын ток трансфоматоры. | |
| Оптика волоконная –раздел оптоэлек-троники, связанный с исследованием яв- лений, возникающих в волоконных свето- водах при распространении в них оптичес- кого излучения. | Талшықтық оптика –оптиканың жа- рық пен кескіннің жарық жетек және жұмсақ оптикалық талшықтар шоғымен берілуін қарастыратын бөлім. | |
| Биполярный источник питания –источ-ник питания, реагирующий на исправление и величину управляющих сигналов, и обеспечивающий выход положительной или отрицательной полярности с линейным переходом через нуль. | Екі полярлық көз –сигналдардын бас-қару шамасын және бағытталуына әсер ететін және де оң және теріс өріс пен сызықтық өткелдің шығысын нөл арқылы қамтамасыз ететін қорек көзі. | |
| Виток –один при движении по круговой или винтообразной линии; один оборот, того, что свито спиралью, кольцом. | Орам –винттік немесе шеңбер тәріздес жолақ (сым) бойымен жасалынған бір айналым; сақина, спераль тәріздес оралған заттың бір айналымы. | |
| Гибкий кабель –кабель, предназначенный для нестационарного использования; | Майысқақ кабель –тұрақты қолдануға арналған кабель; | |
| Дублирование –в технике – способ повы-шения надежности работы устройства. | Қайталау –техникада құрылғының се-німділігін жоғарылату әдісі. | |
| Заземление –преднамеренное электричес-кое соединение какой-либо точки сети. | Жерге қосу –белгілі-бір желі нүктесін арнайы электрлік байланыстыру. | |
| Пропускная способность– действитель-ное количество только данных пользовате-ля, передаваемых в секунду. | Өткізу қабілеті– секундына таратыла-тын қолданушының мәліметтерінің ғана шынайы саны. | |
| Поле магнитное –одно из проявлений электромагнитного поля, силовое поле, посредством которого осуществляются электрические взаимодействия. | Магнит өрісі –электр магниттік өрістің бір біліну түрі, магниттік өзара әсерле-суді жүзеге асыратын күш өрісі. | |
| Поле магнитное, вращающееся –маг- нитное поле, вектор магнитной индукции которого вращается в пространстве с постоянной частотой. | Айнымалы магнит өрісі –магнит индукциясының векторы кеңістікте тұрақты жиілік пен айналатын магнит өрісі. | |
| Свободное колебание –колебания, возникающие в системе при внешнем воздействии, сводящемся к начальному отклонению системы от состояния устойчивого равновесия. | Еркін тербелістер –тұрақты тепе-тең-дік күйден жүйенің бастапқы ауытқуы-на ғана әкелетін сыртқы әсерлесу кезіндегі жүйеде пайда болатын тербелістер. | |
| Системный блок –физически представ-ляет собой шасси, которое наполнено аппа-ратным обеспечением компьютера. | Жүйелік блок – енгізуді шығаруға ай-налдыру үшін қажет болатын өңдеуші құралдар орналасатын негізгі бөлігі. | |
| Поле магнитное, вращающееся –маг- нитное поле, вектор магнитной индукции которого вращается в пространстве с постоянной частотой. | Айнымалы магнит өрісі –магнит индукциясының векторы кеңістікте тұрақты жиілік пен айналатын магнит өрісі. | |
| Первое правило Кирхгофа для маг- нитных цепей –алгебраическая сумма магнитных потоков в узле магнитной цепи равна нулю. | Кирхгоф ережелері. Магнит тізбегі үшін бірінші ережесі –магнит тізбегі- нің түйінінде магнит ағындарының ал- гебралық қосындысы нөлге тең. | |
| Световод –элемент оптической систе- мы, служащий для направленной передачи света. | Сәуле жол –сәулені бағыттап тарату үшін арналған оптикалық жүйенің эле- менті. | |
| Пропускная способность– действитель-ное количество только данных пользовате-ля, передаваемых в секунду. | Өткізу қабілеті –секундына таратыла-тын қолданушының мәліметтерінің ғана шынайы саны. | |
| Постоянный ток –электрический ток, Величина и направление которого не изменяются со временем. | Тұрақты ток –бағыты мен шамасы уа- қыт бойынша өзгермейтін электр тоғы. | |
| Потенциальная ионно-электронная эмиссия –явлениеиспускания электро- нов за счет возбуждения электронов тела потенциальной энергией ионов. | Потенциалды иондық электрондық эмиссия –дене электрондарының ион- дардың потенциалды энергиясымен қоз дыруынан электрондарды шашу құбылысы. | |
| Потенциальный барьер –барьер, высота которого равна контактной разности потенциалов, возникающий в переходе между образовавшимися объемными заря- дами. | Мүмкіндік тосқауыл –үлкен зарядтар-дың арасында пайда болған қа- тынастың айырмашылығының биіктігі-не тең тосқауыл. | |
| Переменный резистор –резистор, сопро- тивление которого можно изменять в заданных пределах механическим переме-щением подвижного контакта. | Ауыспалы резистор –механикалық түйіспені жылжыту арқылы шамасы өз- геретін резистор. |