Р түрлі көлік түрін қолданудың тиімді аумағы

ТКЖн негізгі бұқаралық жүк тасымалдау көлігі (ұзақ ж/е орта қашықтықта жүк тасымалдаубойынша жүк

АК қысқа қашықтыққа жүк тасымалдаудың негізгі көлігі тая құнды ж/е тез бұзылптын жүктерді орта қашықтыққа тасымалдау сонымен қатар АК қысқа ж/е жартылай орта қашықтыққа жолаушы тасымалдау көлігі

ӘК:ұзақ ж/е жартылай орташа қашыктыққа жолаушы тасымалдау көлігі ,сонымен қатар өте құнды жүктерді тасымалдау көлігі

ӨК:ұзақ ж/е орта қашықтыққа жүк тасымалдау ж/е үлкен өзендер бойынша круизді көлік түрі

ТК:сыртқы сауда үшін жүк тасымалдау көлігі ж/е кобатажды көлік түрі,круйзді жолаушы тасымалдау көлігі

Құбыр көлігі:кез келген қашықтыққа (жүк)мұнай ж/е газ тасымалдау көлігі Қазіргі кезде қандай да бір көлік түрін таңдау үшін келесі факторлар әсер етеді:

1)Көлікті еңбек ресурстарымен, жанар жағар маймен, электр энергиямен қажетті материалдармен қамтамасыз ету

Тасымалдауды колік түріне байланысты үйлестіру олардың әркайсының техника экономикалық көрсеткіштерін н/е ерекшеліктерін ж/е тасымалдаудың наұты жағлайларын ескерумен анықталады

Көлік түрін ұтымды пайдаланудың негізгі критерийі өндіріс пунктерінен тұтыну пунктіне өнімді жеткізуге кететін қоғамдық еңбектің минимальді шығындары

Көліктерді ұтымды пайдалануға әсер ететін факторлар:

А. 1п магистраль 1р 1п1р 1тиеу 1түсру

1п1р магистраль 1р 2п2р 2 тиеу 2түсіру

Б. 1п 1р

1п 1р магистраль 1п1р

3п3р 3тиеу 3 түсіру

В. 1п

А)Кәсіпорындардың арасы кіреберңс жолдармен байланысатын жағдайда қысқа қашықтық өте қымбат жүктерді авт.к.тасымалдау тиімді

Басқа жүктерді ТЖК тасымалдаған тиімді өйткені ол арзан болып келеді

Б)Егер автомобильдер тек қана жүкті апаруды н/е шығаруды орындаған жағдайда авт.к.жүкті тиеу тиімдлігі тасымалдаудың нақты шарттарымен анықталады

В)Магистральді көлік түріне жүкті апару ж/е әкету авт.к. орындалған жағлайда автомобильдерді орта қашықтыққа, тура қатынасқа қолданған тиімді бұл жағдайда 4 жүк операциясы қысқарып, жеткізу жылдамдығы жоғарлайды

2)Жүктің түрі

3)Тасымалдау жағдайлары

4)Тасымалдау мен жөнелтудің өлшемдері

5)Кәсіпорынның магистральді көліктің арасында байланыстың болуы

6)Кірме жолдардың ұзақтығы

7)Жүк операцияларының механизация мен автомотизация деңгейі

Қөлік түрлері арасында тасымалдауды үлестіру

Бірыңғай көлік жүйксін әрбір көлік түрінің артықшылығын қолданып ұйымдастыру қажет.Осыған байланысты тасымалдауды ұтымды үлестіруге ықпал ететін көосеткіштер жүйесі құрастырылған, ол 3топтан тұрады:

1)Тасымалдаудың деңгейімен сапасын сипаттайтын көрсеткіштер

1.1)Технико-пайдалаушылық көосеткіштер, қозғалыстың болуы, тасымалдаудың бірқалыптылығы ж/е ырғақтылығы

1.2)Өтімділік ж/е тасу мүмкіндігі

1.3)Жүктер мен жолаушыларды жеткізудің жылдамдығы ж/е уақыты

1.4)жүктердің жолда сақталу деңгейі ж/е жолаушылардың ыңгайлылық деңгейі

1.5)Қозғалыс қауіпсіздігі

2)Үлесті шығындарды сипаттайтын шынайы кқрсеткіштер

2.1)Еңбек ресутстары еңбек сиымдылығы

2.2)Энергия сиымдылығыотынды, электр энергияны үлестң тұтыну н/е отын экономиялығы

2.3)марериало(мкость и мелаллоёмкость

3)Эконмикалық ж/е баға б/ша көрсеткіштер

Бұл көосеткіштерді тасымалдау бірдей жағдайында ж/е көлік түрінің бірдей сапасы болғанда экономикалық кқрсеткіштерге байданысты болады

3.1)Ағымдағы шығындар ж/е тасымалдаудың өзіндік құны минимальді болуына тырысу

3.2)mіn күрделі салымдар

3.3)min келтірілген шығындар

3.4)Тасымалдаудан max пайда алу(н/е min шығындар)

9 тақырып.Көліктік пункт.Әр түрлі көлік түріндегікөліктік пункттер ұғымы және олардың түрі. (10 апта)

Көліктік пункт

Көліктік пункт бір көлік түрінен жүкті жылжымалы құрамға тиеп түсіру н/е жүкті бір көлік түрінен екіншісіне жүкті тиеуді қамтамасыз ететін құрылғылар кешені

Көліктік пунктерде келесі операциялар орындалады;

1.жүкке байланысты (тиеу,түсіру қайта тиеу)қойма немесе алаң аумағы бойынша жүктің орнын ауыстыру

2.жүк иесінің және жүкті тасмалдаушыныңқатысуымен орындалатын комерциялық операциялар жүкті қабылдау,өлшеу,құжаттарды әзірлеу және жүктің сақталуын немесе қозғалыс қауіпсіздігіне қауіп тәндіретінақауларды анықтау мақсатында.

3.техникалық операциялар жылжымалы құрамды техникалық тексеруден өткізу,техникалық қызмет көрсету,жылжымалы құрамды жөндеу және қалыптастыру.

ТЖК;жүкке байланысты темір жол станциясы және жолаушы темір жол станциясы.Көбінесе жүк және жолаушы темір жол станцияларын бәр темір жол пунктіне біріктіреді.

Жүк және жолаушы станцияларының құрамы;

1.вокзал техникалық қызмет көрсету байланыс және басқару құралдары.

2.Депо және техникалық қызмет көрсету пунктері

3.Жүк алаңы

Тиеп түсіру жұмыстар механизациялдау құралдары.

Жүктерді қысқа және ұзақ мерзімде сақтау қоймалары мен алаңдары.

Темір жол және әуе көлік кірме жолдары мен өткелдері тауар канторасы.

Жүк алаңы құрамыны кіретін қоймалар темір жол қарамағында жалпы қолданыстағы немесе қоймалар қандайда бір жүк иесімен ұзак мерзімге жалға алуға мүмкін жалпы қолданыстағы емес қоймалар.Жүк алаңында жұмыс істейтін тиеп түсіру механизмдері де қандайда бір кәсіпорынмен жалға алынуы мүмкін.

Қойманың және тиеп түсіру механизімінің кімнің қарамағында болуына байланысты жүктің сақталуына және тиеп түсіру механизіміне темір жол көлігінің әр түрлі жауапкершілігі болуы мүмкін.

АК

Көліктік пунктер жүк автобекеттеріне бөлінеді.

Жүк автобекеттері жүкке байланысты комерциялық және техникалық операцияларды орындайтын және тиімді қала-аралық тасмалдауды қамтамассыз ететән халықаралық линиялардың өндірістік кәсіпорындары болып табылады.

Жүк автобекеттерінің қызметтері

1.Ұзақ партиялы жүктерді жинап,оларды бағыт бойынша топтау.

2.Жүк ағымдарын анықтау,болжау және кері бағытта қайта жүктерді тиеуді қамтамассыз ету.

3.Транзитті автомобильдермен тіркемелердің жөндеуі және оларға техникалық қызмет көрсету.

4.Транзитті атомобиль жүргізушңлердінің еңбегі

5.Тиеп-түсіру жұмыстарын ұйымдастыру және жүктерді автобекетке моневрлі тегачтармен жеткізу.

Өзен көлігі көліктік пунктерге жүк және жағалау порттарымен кемежайлар жатады.Порт кемежайға қарағанда үлкендеу болып табылады.Өйткені көа санымен сипатталады.Кемежай тек қана билет кассалары мен жолаушы күту орындары болады.Порттар мен кемежайлар көбінесе министерствалармен ведомствалар қарамағында болады.

Теңіз көлігі теңіз порттары көліктер құрамына кіреді.Мұнда жүк және техникалық операциялардан басқа,кеден бақылау мен тексеру,азық-түлік,су қорымен,медикаменттерімен қамтамас етіледі.

Көліктік түйін

Көліктік түйін-бір өндірістік ауданда және қаланың бірнеше магистральді орындарында орналасқан көліктік пунктердің жиынтығы.

Көліктік түйін ұғымына жатады

1.Тасмалдау процесі-жүктердің орын алмасуымен жолаушылардың жылжыуы.

2.Техникалық құрылғылар-станциялар,порттар,қоймалар және тиеп-түсіру құрылғылары.

3.Жүктерді ішкі көлік түріне завот ішінде.

4.Біріккен көліктік экспедициондық қызмет көрсету.

10 тақырып.Көліктік түйін.Көліктік түйін туралы түсінік.Көліктік түйінмен орындалатын негізгі тапсырмалар. (11 апта)