Шығарылатын өнімнің есептік бағасын анықтау
Есептік-сызбалық жұмыс
Қабылдаған: доцент Тузелбаев Б.И.
Орындаған: ПСк-12-01 тобының студенті
Нұсқа:
Алматы 2015
Мазмұны
Кіріспе...........................................................................................................................3
Тапсырма.......................................................................................................................4
Есептік бөлім................................................................................................................5
Тапсырма « Өнімнің толық құнын есептеу».............................................................5
Тапсырма «Шығарылатын өнімнің есептік бағасын анықтау»...............................6
Тапсырма «Баланстық пайда»....................................................................................7
Тапсырма «Таза пайданы есептеу және бөлу».........................................................9
Қорытынды.................................................................................................................11
Әдебиеттер тізімі........................................................................................................12
Кіріспе
Есептік-сызба жұмыстардың мақсаты студенттердің кәсіпорындарды ұйымдастыру мен жоспарлау жайында алған теориялық білімдерін, сонымен қатар олардың практикада кәсіпорынның ең жоғарғы экономикалық тиімділігін есептеп анықтау бойынша білімдерін нығайту болып табылады. Бұл есептік-сызбалық жұмыстың мақсаты: кәсіпорында пайдаланатын өндірісті және еңбекті ұйымдастыру әдісін және оның ұйымдастырмалық, өндірістік құрылымын негіздеу және кәсіпорын персоналының санын анықтау және еңбекке төлемді ұйымдастыру болып табылады. Есептік–сызба жұмыстарда құрылатын кәсіпорынның ұйымдастырмалық-құқықтық түрін негіздеу керек. Сонымен қатар кәсіпорынды құрушылардың өзара пайыздық құрылымын және жарғылық пен резервтік капиталдарын көрсету керек.
Тапсырма
Тапсырма:өнімнің толық құнын есептеу, шығарылатын өнімнің есептік бағасын анықтау, баланстық пайданы, таза пайданы есептеу және бөлу.
Берілгені
1 кесте - Материалдар мен қосалқы бөлшектерге кететін шығындар
Нұсқа нөмірлері | Өнім түрі бойынша шығындар (мың теңге) | |
өнім А | өнім Б | |
Есептік бөлім
Німнің толық құнын есептеу
Төртінші бөлімде әрбір өнім түрі үшін өзіндік құндарын есептеп шығу керек. Өнімнің толық өзіндік құнын есептеу келесідей формуламен анықталады:
ӨҚөнім = ӨҚөнд + Шком , (1)
мұндағы ӨҚөнд - өндірістік өзіндік құн;
Кшығ - коммерциялық шығындар (маркетингтік зерттеу, жарнама, тара және т.б., ӨҚөнд-дан 15-25 % деп алуға болады)
Өндірістік өзіндік құн анықталады:
ӨҚөнд = Шм + ЕАнег+ ЕАқос+ (Шә.қ.+ Шк.с.)ј·ЕАҚөнім+ Шүст + Шб, (2)
мұндағы Шм - негізгі матеpиалдар мен көмекші бөлшектерге кететін шығындар;
ЕАнег - өндірістік жұмысшылардың бір өнімге кететін негізгі еңбек ақысы;
ЕАқос - өндірістік жұмысшылардың бір өнімге кететін қосымша еңбек ақысы;
Шэ.қ. - әлеуметтік қажеттілікке аударылатын жалпы шығын мөлшері (қосымша 3);
Шк.с. - көлік салығы ( қосымша 3);
ЕАҚөнім- негізгі жұмысшылардың бір өнімге шаққандағы еңбек ақы қоры ( ЕАнег + ЕАқос);
Шүст – үстеме шығындар (ЕАнег-дан 30 %);
Шб – басқа өндірістік шығындар (ЕАнег-дан 5-6 % деп қабылдау керек).
Өндірістік жұмысшылардың бір өнімге шаққандағы негізгі еңбек ақысының есебі 9-кестеге енгізіледі.
Әрбір өнімнің толық өзіндік құнын анықтай отырып, келесідей бағаларды болжауға болады:
- кәсіпорын бағасын – Бк;
- өткізу бағасын (есептелген, нарықтық) - Бөтк.
А: ӨҚөнд =10500+3251,25+260,1+357,63+13992+3511,35+975,3+195,07=33042
Б: ӨҚөнд =11500+3251,25+260,1+357,63+13992+3511,35+975,3+195,07=34042
A: ӨҚөнім = 33042+4956=37998
Б: ӨҚөнім = 34042+5106=39199
9 кесте - Өндірістік жұмысшылардың негізгі еңбек ақысының есебі
Жұмыстардың атауы | Барлық өнімдерді шығарудың еңбексыйымдылығы (сағ), tе.с. | Тсағi (теңге/сағ) | ЕАт | ЕАнег | ЕАқос | ЕАҚ |
Станоктық | 4,3 | 2068,3 | 3102,45 | 248,2 | 3350,6 | |
Слесаpлық | 5,1 | 2167,5 | 3251,25 | 260,1 | 3511,35 | |
Монтажды-жинақтау | 8,1 | 3045,6 | 4568,4 | 365,47 | 4933,8 | |
Түзетпелік | 15682,5 | 1254,6 | 16937,1 | |||
Сапаны бақылау | 0,75 | 318,75 | 487,1 | 38,9 | 526,06 | |
Барлығы: | 35,25 | 18055,15 | 27091,7 | 2167,3 | 29258,9 |
Өнімнің екі түрі бойынша барлық шығындар баптарын есептеуден кейін 10-кестеге өзіндік құндар сметасы жасалады.
10 кесте - Өнім бағасын есептеу
Баптар атауы | Белгіленуі | Сомасы | |
Өнім А | Өнім Б | ||
Материалдық шығындар | Шм | ||
Негізгі еңбек ақы | ЕАнег | 3251,25 | 3251,25 |
Қосымша еңбекақы | ЕАқос | 260,1 | 260,1 |
Амортизациялық аударылымдар | Ша | ||
Әлеуметтік қажеттіліктерге аударылымдар | Шә.қ. | 357,63 | 357,63 |
Көлік салығы | Шк.сал. | ||
Үстеме шығындар | Шүст | 975,3 | 975,3 |
Басқа да шығындар | Шб | 195,07 | 195,07 |
Өндірістік өзіндік құн | ӨҚөнд | ||
Коммерциялық шығындар | Шком | ||
Толық өзіндік құн | ӨҚтол |
Ескерту: нарық жағдайында баға берілген өнім түріне сұраныс пен ұсыныстың әсері нәтижесінде анықталады.
Шығарылатын өнімнің есептік бағасын анықтау
Өнімге кәсіпорын бағасы келесі формула бойынша анықталады:
Бк = ӨҚтол + Пөтк = ӨҚтол + Rр ј · ӨҚтол , ( 3 )
0мұндағы Пөтк - өнімді өткізуден түскен пайда;
Rр - өнімнің рентабельділік деңгейі (20 – 40 %).
А: Бк =37998+(37998 · 0,2) · 37998=288809898
Б: Бк =39149+(39149 · 0,2) · 39149=306569555
Өнімді өткізу бағасы мына формуламен анықталады:
Бөтк = Бк + Шққс + Шак , ( 4 )
мұндағы Шққс - қосымша құнға салық (қосымша 3);
Шак - акциз (есептеу техникаларына қолданылмайды).
A: Бөтк =288809898+(288809898 ·0.12)=323467088
Б: Бөтк =306569555+(306569555 · 0,12)=343357901
Тауарды дүкендер немесе көтерме сатып алушылар арқылы сататын болса, онда өткізу бағасына қосылатын баға Бк–дан 15-20% мөлшерінде алуға болады).
Сонымен екі өнім түрі бойынша есептелген бағалар 11-кестеге енгізіледі.
11 кесте - Өзіндік құн және өнім бағасы
Көрсеткіштер атауы | Белгіленуі | Өнім А | Өнім Б |
Толық өзіндік құн | ӨҚтол | 37998 | 39149 |
Өнімді өткізуден түскен пайда | Пөтк | 323467088 | 343357901 |
Кәсіпорын бағасы | Бк | 288809898 | 306569555 |
Қосымша құнға салық | Шққс | ||
Алып сатушының қоспа бағасы | Та.с. | ||
Өткізу бағасы | Бөтк | 323467088 | 343357901 |
Баланстық пайда
Келесі кестеге өнімнен түскен түсімді және пайданы (баланстық пайданы) анықтау керек.
Нарықтық баға бойынша өткізілген өнімнің түсімінің шамасы (бpутто) келесідей анықталады:
, ( 5)
мұндағы Wi - өткізілген тауардың саны, дана (шығарылған өнім санымен тең деп алуға болады).
Бір дана тауардың өнімді өткізу бағасы:
A: Бөтк =323467088/3000=107822
Б: Бөтк =343357901/6000=57226
Кәсіпорын бағасы бойынша өткізілген өнімнің түсімінің шамасы (нетто) келесідей анықталады:
, ( 6)
Бір дана тауарға кәсіпорын бағасы:
А: Бк =288807000/3000=96269
Б: Бк =306564000/6000=51094
Өнімді өткізуден түскен пайда анықталады:
, ( 7 )
Кәсіпорынның кәсіпкерлік қызметін көрсететін баланстық пайда төмендегідей анықталады:
Пб = Пөтк + Пб.ө. + Vт - Vш - Шсал, ( 8)
мұндағы Пб.ө. – басқа да өткізулерден түскен пайда (қажетсіз, артық және өндірістен шығарылған активтерді сатудан түскен пайда Пөтк- дан 10-20 %);
Vт – басқа да атқарылған қызметерден түскен табыстар (бағалы қағазар мен басқа бірлескен кәсіпорындарда өз үлесі бар болуы себепті, айыпұлдар қабылдау, басқа кәсіпорындардың келісім-шарттарды бұзуына байланысты төлемдер, Пөтк –дан 7-10 %);
Vш - басқа да атқарылған қызметтерден болған шығындар (айыппұлдар, басқа кәсіпорындардың келісім-шарттарын бұзуына байланысты төлемдер, Пөтк-дан 2-3 %) ;
Шсал - салықтар.
Салықтарды келесідей анықтауға болады (қосымша 3),:
Есептік-сызба жұмыста басқада салықтар түрлерін ЕАҚ-нан 15-25 % деп алуға болады;
Пб =5357721000000+535772100000+37500470000-107154400000 -526.7=5941709000000
ЕАҚтөм – кәсіпорын қызметкерлерінің төменгі еңбек ақы қоры. Оны келесідей анықтауға болады:
ЕАҚтөм = ЕАтөм ј Ржалп ј 12, (9)
мұндағы ЕАтөм – елдегі төменгі айлық еңбек ақы;
Ржалп – кәсіпорын қызметкерлерінің жалпы саны.
ЕАҚтөм =30000 · 116 · 12=41760000
Баланстық пайданы анықтап болғаннан соң, оның қалай бөліп тарату бағыттары қарастырылады:
1) Табыс салығын төлеу – Шсал.т. Оның мөлшері:
Шсал.т. = ( Пб ) ј Мт.сал , (10)
мұндағы Мт.сал – табыс салығының мөлшерлемесі (қосымша 3).
Шсал.т. =5941709000000 · 0.2=1188342000000
2) Әртүрлі экономикалық санкциялар бойынша төлемдер (салық комитеті, санитарлық-эпидемиялық инспекциялар және т.б. мемлекеттік құрылымдар тарапынан) - Эс, оны Пб дан 1 % деп алуға болады.
3) Резервтік қорға аудару- Қрқ.