СтуденттердіҢ Өзіндік жҰмысына арналҒан Әдістемелік нҰсҚаулар

1-тақырып (СӨЖ)

8.1. Биоинформатика: пробирка мен компьютер арасындағы молекулалық биология

8.2. Мақсаты:студенттерде ДНҚ молекуласының нуклеотидтер қатарын анықтаудың заманауи әдістері жайлы және оларды молекулалық биология мен медицинада қолдануға қажетті білім қалыптастыру.

8.3. Тапсырмалар:

8.3.1. Биоинформатиканың міндеттері.

8.3.2. Негізгі биоинформациялық бағдарламалар.

8.3.3. Биоинформациялық жұмыстардың негізгі ұстанымдары.

8.3.4. Биоинформациялық бағдарламаларды пайдаланып ДНҚ нуклеотидтер қатарын анықтау.

8.3.5. Биоинформациялық зерттеулер нәтижелерінің медицинадағы маңызы.

8.4. Орындалу түрі: презентация дайындау.

8.5. Орындау шарттары:

а) тақырып бойынша негізгі әдебиеттерді оқу және таңдап алу;

б) мәліметтерді жүйелеу және өңдеу;

в) рефераттың жоспарын дайындау;

г) библиографияны құрастыру;

д) «Microsoft Power Point» бағдарламасы бойынша презентацияны құрастыру және дайындау;

е) «Биолог» атты СҒҮ баяндау.

Презентация жасауда қойылатын талаптар:

а) презентация “Microsoft Power Point” бағдарламасы бойынша құрастырылады;

б) слайд саны 10-15 аспауы қажет;

в) презентация жасауда слайдқа үлкен мәтіндер жазуға болмайды, жеңіл қабылданатын және сауатты жасалынуы қажет;

г) библиография бойынша сілтеме реті дұрыс құрастырылуы қажет.

8.6. Тапсыру мерзімі: «Молекулалық биология негіздері» тарауы бойынша аралық бақылауға дейін.

8.7. Бағалау шарттары: 100 балдық жүйесімен бағаланады, бұл 100 %-ке сәйкес келеді.

8.8. Әдебиеттер:

8.8.1. Интернет сайттары:

http://biomediale.ncca-kaliningrad.ru/?blang=ru&author=gelfand

http://vechnayamolodost.ru

http://www.vechnayamolodost.ru/pages/drugienaukiozhizni/molbikobi1a.html

http://www.rusbiotech.ru/2003/old/bio_lab.html

http://serjramone.ax3.net/var/176--------.html

http://www.chem-bio.com.ua/well-known/item/4

8.9. Бақылау:

8.9.1. Биоинфарматиканың міндеттері қандай?

8.9.2. Геномды талдауда қандай биоинформациялық бағдарламалар қолданылады?

8.9.3. in silico – молекулалық биология дегеніміз не?

8.9.4. Есептеу әдістерімен гендерді іздеу қалай жүргізіледі?

Үш тілдегі түсіндірме сөздер:

Қазақ тілінде Орыс тілінде Ағылшын тілінде
Гено́м — хромосомалардың гаплоидты жиынтығындағы тұқым қуалау материалының жиынтығы Гено́м – совокупность наследственного материала в гаплоидном наборе хромосом   Genome – genetic material containing in haploid set of chromosomes
Геномика - тірі ағзалардың геномын (ДНҚ) зерттеуге бағытталған молекулалық генетиканың бір тарауы Геномика – раздел молекулярной генетики, посвящённый изучению генома (ДНК) живых организмов Genomics –part of molecular genetics studying genome (DNA) of living organisms

Құрастырушы: оқыт. Какишева Г.Т.

2-тақырып (СӨЖ)

ДНҚ репликациясы туралы заманауи көзқарас

8.2. Мақсаты: студенттерде тұқым қуалайтын аурулардың пайда болуындағы ДНҚ репликациясының механизмдері және принциптері жайлы заманауи түсініктері мен білімдерін қалыптастыру.

8.3. Тапсырмалар:

8.3.1. Репликация, түсініктемесі, тарихын білу

8.3.2. Репликация ферменттері

8.3.3. ДНҚ супероралымының тарқатылуындағы топоизомеразаның маңызы

8.3.4. Эукариоттардағы ДНҚ репликациясының ерекшеліктері

8.3.5. Репликация қателіктерінің медициналық маңызы

8.3.6. Сызықты ДНҚ молекуласының ұштарының репликацияланбау себептері

8.4. Орындау түрі: презентация. дайындау

Орындалу критерийі.

Презентация құрастыру талаптары:

а) презентация «Microsoft Power Point» бағдарламасы бойынша құрастырылады;

б) слайдтар саны 10-15 дана;

в) презентация слайдтарына үлкен көлемді мәтін жазуға болмайды, жеңіл қабылданатын және сауатты жасалынуы қажет;

г) соңғы слайдта қолданылған әдебиет көрсетілуі қажет.

8.6. Тапсыру мерзімі: «Молекулалық биология негіздері» тарауы бойынша аралық бақылауға дейін.

8.7. Бағалау шарттары: 100 балмен бағаланады, бұл 100%- ке сәйкес келеді.

8.8. Әдебиеттер:

Негізгі:

8.8.1. Қуандықов Е.Ө., Аманжолова Л.Е. Молекулалық биология негіздері (дәрістер жинағы). Алматы, 2007, б.21-41.

8.8.2. Мушкамбаров Н.Н., Кузнецов С.Л. Молекулярная биология. М., 2003, с. 17-40.

8.8.3. Генетика. Под ред. Иванова В.И. М., 2006, с. 52-53.

8.8.4. Медицинская биология и генетика. Учебное пособие под ред. проф. Куандыкова Е.У. Алматы, 2004, с.32-35.

Қосымша:

8.8.5. Жимулев И.Ф. Общая и молекулярная генетика. Новосибирск, 2006, с.110-122.

8.8.6. Щипков В.П., Кривошеина Г.Н. Общая и медицинская генетика. М., 2003, с. 11-16.

8.8.7. Биология. Под ред. Ярыгина В.Н. М., кн. 1, 2001, с. 234-242.

8.8.8. Заяц Р.Г., Бутвиловский В.Э. и др. Общая и медицинская генетика. Р-на- Дону.,2002,с.106-116.

8.8.9. Медицинская генетика: учеб. пособие/ Роберт Л.Ньюссбаум, Родерик Р, Мак-Иннес, Хантингтон Ф. Виллард: пер. с англ. А. Ш. Латыпова; под ред. Н. П. Бочкова.- М.: ГЭОТАР-Медиа, 2010, с. 203-205

8.8.10. Қуандықов Е.Ө., Нұралиева Ұ.Ә. Негізгі молекулалық-генетикалық терминдердің орысша-қазақша сөздігі. Алматы, 2012, 112 с.

8.9. Бақылау:

8.9.1.Репликация қателіктерінің пайда болу және коррекциясының механизмдері.

8.9.2. Теломеразалар, құрылысы, қызметі.

8.9.3. ДНҚ-ның жаңа тізбегінің келесі репликацияға дейінгі, репликациялану механизмдері

үш тілде түсініктеме сөздер:

Қазақ тілінде Орыс тілінде Ағылшын тілінде
Репликация –ДНҚ молекуласының екіеселену процесі Репликация –процесс удвоения молекулы ДНК Replication –process of doubling of DNA molecule
Репликон –репликация бірлігі Репликон –единица репликации Replicon –unit of replication
Праймер –репликация процесінде бірінші синтезделетін жаңа тізбектің басталуына қажетті РНҚ-ның қысқа фрагменті Праймер –короткий фрагмент РНК, синтезирующийся первым в процессе репликации ДНК, необходимый для начала синтеза дочерней цепи Primer –short (oligonucleotide) fragment of RNA, synthesizing before replication and using for initiation of synthesis of daughter chain
Теломерлер –хромосоманың ұштарында орналасқан гендері жоқ, ДНҚ-ның қайталанатын қатарлары   Теломеры – повторяющиеся последовательности ДНК, располагающиеся на концах хромосом, не содержащие гены Telomeres– repetitive sequence of DNA located on the ends of chromosomes not containing genes  
Теломераза – сызықты ДНҚ молекуласының жаңа тізбегін ұзартатын, қатерлі ісіктерде және басқа жасушаларда белсенді болатын арнайы фермент Теломераза – специфический фермент, удлиняющий дочерние цепи линейных молекул ДНК, активны в злокачественных опухолевых и других клетках Telomerase – specific enzyme lengthening daughter chain of DNA, are active in malignant tumors and other cells  

Құрастырған:Қақышева Г.Т.

3-тақырып (СӨЖ)

Наши рекомендации