Алкоголизм т‰зілуі мен аѓымыныњ єйелдердегі ерекшеліктері
(Альтшулер В.Б., 1999; 2001)
| N | Клиникалыќ кµріністері |
| 1. | Т±ќым ќуалаушылыќќа жоѓары бейімділік (алкогольге тєуелділікпен єйелдердегі алкоголизммен жан±ялыќ ауырлыќ ерлердегі сєйкес кµрсеткішті екі есе асып т‰седі, ал басќа психикалыќ аурулармен 3 ретке жиі ауырады). Єсіресе б±л анасыныњ алкоголизммен ауыру ауырлыѓына жатады: ерлерде 5%, єйелдерде – 22% ден 90% дейін. |
| 2. | Ауру басталуыныњ ењ кеш жасы (єйелдерде шамамен – 25,6 жас, ерлерде - 21,8 жас). |
| 3. | Єйелдердегі алкоголизм аѓымы жылдамыраќ ‰дейді, ерлермен салыстырѓанда, сондыќтан олар емделуге ертерек баруѓа мєжб‰р (алкогольге тєуелділік т‰зілу уаќытынан 7,4 жыл µткен соњ), ерлермен салыстырѓанда (16,2 жыл). Єйелдер алкоголизмініњ «телескопирлеу» феномені деп аталады. |
| 4. | Псевдоішкілікке салыну жєне маск‰немдіктіњ ішкілікке салынулыќ типтерініњ басымдылыѓымен кезењділігініњ ерте пайда болуы (82% жоѓары жаѓдай), алкоголизация басталуыныњ менструальді циклмен жиі байланыстылыѓы. |
| 5. | Алкоголизмніњ негізгі синдромдарыныњ клиникалыќ кµрінісінде депрессивті жєне депрессивті-дисфориялыќ кµріністердіњ басымдылыѓымен аффективті патологияныњ дењгейі жоѓары. Алкогольге патологиялыќ єуестік ќ±рылымы айтарлыќтай идеаторлы ќ±рылымныњ редукциясымен жєне, керісінше, єуестіктіњ импульсивтілігімен эмоциональді компоненттіњ к‰шеюімен сипатталады. |
Алкоголизм т‰зілуі мен аѓымыныњ єйелдердегі ерекшеліктері (Субханбердина А.С., 1990)
| N | Клиникалыќ кµріністері |
| 1. | Єйелдердегі алкоголизм єкесі жаѓынан алкоголизммен т±ќым ќуалаушылыќ ауырлыѓыныњ жиілігімен, аурудыњ барлыќ сатыларыныњ дамуыныњ жылдам темпімен (1-6 жыл), єлеуметтік-ењбектік дезадаптацияныњ тез пайда болуымен сипатталады. |
| 2. | Єйелдердегі алкоголизмніњ 1-ші сатысындаѓы алкогольге біріншілік патологиялыќ єуестік µзінше жабысќаќ-депрессивті б±зылыстар т‰рінде кµрінеді, интенсивтілігі мен ±заќтыѓы сыртќы жаѓдайларѓа белгілі бір тєуелділікте болады. |
| 3. | Бас кезде алкоголизмніњ 2-ші сатысындаѓы алкогольге біріншілік патологиялыќ єуестік «пассивті ќарсылыќсыздыќ» т‰рінде кµрінеді, одан кейін психопатологиялыќ, келесі варианттарында басым аффективті симптоматикамен: депрессивті, астено-депрессивті, дисфориялыќ. 2-ші сатыныњ µте кеш этаптарында кейбір науќастарда єуестік пароксизмальді сипат алѓан. |
| 4. | Алкогольге біріншілік патологиялыќ єуестіктіњ депрессивті вариантымен науќас єйелдер оныњ кµрінісінде депрессивті б±зылыстардыњ басымдылыѓымен, салыстырмалы т‰рде алкоголизммен жоѓары т±ќым ќуалаушылыќ ауырлыѓымен, преморбидінде т±раќсыз-истериялыќ мінез сипатымен адамдардыњ басымдылыѓымен, алкоголизмніњ жоѓары-прогредиентті аѓым типімен, алкогольді шектен тыс ќолданудыњ псевдо ішкілікке салыну формасыныњ басымдылыѓымен ерекшеленеді. |
| 5. | Алкогольге біріншілік патологиялыќ єуестіктіњ астено-депрессивті вариантымен науќас єйелдер, басќаша айтќанда жабырќаулыќтыњ, эмоциональді лабильділіктіњ басымдылыѓымен алкоголизммен тµмен т±ќым ќуалаушылыќ ауырлыѓымен, мінездіњ преморбидті сензитивті сипатыныњ басымдылыѓымен, соматикалыќ аурулармен ауыру жиілігініњ жоѓарылыѓымен, алкогольді шектен тыс ќолданудыњ псевдо ішкілікке салыну формасымен, кµбінесе єлсіз спиртті ішімдіктерді ќолданумен ерекшеленеді. |
| 6. | Алкогольге біріншілік патологиялыќ єуестіктіњ дисфориялыќ вариантымен науќас єйелдер, кµрінісінде ќамыќќан-ызалы кµњіл-к‰ймен, туыстарындаѓы алкоголизммен, психикалыќ аурулармен жєне т±лѓалыќ аномалиялармен т±ќым ќуалаушылыќ ауырлыќ жиілігімен, преморбидінде эпилептоидты мінез сипатыныњ басымдылыѓымен, анамнезінде жиі бас-ми жараќаттарымен, алкоголизмніњ жоѓары-прогредиентті аѓымымен, алкогольді мастанудыњ дисфориялыќ формаларымен ерекшеленеді. |
| 7. | Алкогольге екіншілік патологиялыќ єуестіктіњ клинико-психопатологиялыќ ерекшеліктерініњ айќындылыѓына байланысты єйелдердегі абстинентті синдромныњ 3 варианты ажыратылады: а) депрессивті жєне дисфориялыќ б±зылыстардыњ басымдылыѓымен абстинентті синдром; б) сомато-вегетативті б±зылыстардыњ басымдылыѓымен абстинентті синдром; в) ќабылдау б±зылыстарыныњ болуымен абстинентті синдром. Екіншілік патологиялыќ єуестіктіњ клиникалыќ кµрінісі біріншілікпен коррелляцияланады жєне алкогольге біріншілік єуестік симптомдарын ауыр формада ќайталайды, б±л олардыњ бір екендігін кµрсетеді. |
| 8. | Абстинентті синдром мен єйелдердегі алкогольге патологиялыќ єуестікті басу ‰шін литий препараттары, антидепрессанттар, нейролептиктер, ноотроптар психотерапиялыќ єсер етумен бірге ±сынылады. Єйелдердегі алкоголизмніњ с‰йемелдеуші (рецидивке ќарсы) терапиясы ‰шін медикаменттерді тањдау алкогольге патологиялыќ єуестік варианттарыныњ психопатологиялыќ ерекшеліктеріне байланысты. |